با داغ شدن رقابت بزرگ قدرت، ایالات متحده و چین در حال توسعه نسل بعدی بمب افکنهای استراتژیک پنهانکار خود هستند. B-۲۱ Raider آمریکایی در حال توسعه با بودجهای قابل توجه است و اکنون وارد مرحله تولید با نرخ پایین شده است. در عین حال، شایعاتی در مورد بمب افکن جدید چین با نام Xi’an H-۲۰ وجود دارد که ظاهراً به زودی رونمایی خواهد شد. با این بمب افکن جدید، چینیها امیدوارند سلطه ایالات متحده در عرصه بمب افکنهای پنهانکار را به چالش بکشند. اما کدام بهتر است؟ B-۲۱ یا H-۲۰؟
به گزارش روزیاتو، جنگ سرد در سال ۱۹۹۰ به پایان رسید و ایالات متحده به عنوان تنها ابرقدرت در جهان باقی ماند. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بسیاری از برنامههای نظامی پرهزینه از نظر ابعاد کاهش یافته یا لغو شدند. در حالی که روسیه تنها سایهای از آنچه اتحاد جماهیر شوروی بود به نظر میرسد، چین به سرعت در حال توسعه نظامی و تکنولوژیکی بوده است.
بار دیگر، جهان وارد عصر رقابت قدرتهای بزرگ شده است و ایالات متحده دیگر نمیتواند مطمئن باشد که در آینده نیز مانند گذشته از سلطه خود برخوردار خواهد بود.
به نظر میرسد B-۲۱ Raider آمریکایی در توسعه خود از Xi’an H-۲۰ جلوتر است. B-۲۱ Raider اولین بار در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۳ به پرواز درآمد و اکنون در مرحله تولید اولیه با نرخ پایین قرار دارد. نیروی هوایی ایالات متحده انتظار دارد که این بمب افکن پنهانکار تا سال ۲۰۲۷ – فقط حدود ۳ سال آینده – وارد خدمت رسمی و گسترده شود. به گفته نیروی هوایی ایالات متحده، B-۲۱ Raider یک بمب افکن تهاجمی پنهانکار با قابلیت نفوذ دوگانه خواهد بود که قادر به حمل مهمات متعارف و هستهای خواهد بود. B-۲۱ ستون فقرات نیروهای بمب افکن آینده نیروی هوایی را تشکیل خواهد داد که شامل B-۲۱ها و B-۵۲ها میشود.
یکی از نکات قابل توجه این است که B-۲۱ Raider اولین بمب افکن پنهانکار آمریکایی نیست. آمریکا سال هاست که بمب افکنهای پنهانکار دیگری از جمله B-۲ Spirit و F-۱۱۷ Nighthawk میسازد. این بدان معناست که صنعت تولید بمب افکن پنهانکار ایالات متحده تجربه بالایی داشته و میتواند بر اساس مهارتها و پایگاه دانش خود، نمونههای بهتری نیز بسازد.
بمب افکن Xi’an H-۲۰ اولین بمب افکن پنهانکار در نوع خود در چین است. چین برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که این بمب افکن را توسعه میدهد و از آن زمان تاکنون، این پروژه کاملاً سری پیش رفته است. نیوزویک به نقل از یک مقام چینی در مارس ۲۰۲۴ گفت که این بمب افکن “به زودی” رونمایی خواهد شد. این مقام همچنین اظهار داشت که دیگر چالش بزرگی برای توسعه بمب افکن چینی باقی نمانده است.
در حال حاضر، تنها بمب افکن استراتژیک در خدمت چین، جت بمب افکن دو موتوره Xi’an H-۶ است. این بمب افکن یک نسخه کپی ساخته شده با مجوز از روی توپولف Tu-۱۶ ساخت شوروی است که اولین پرواز خود را در سال ۱۹۵۲ انجام داده و اولین بار در سال ۱۹۵۸ به چین تحویل داده شد. اعتقاد بر این است که چین حدود ۲۳۱ فروند از این هواپیماها را در خدمت دارد، هواپیماهایی که به شدت بازطراحی و مدرن شده اند. صرف نظر از قابلیتهای واقعی H-۲۰ جدید، این هواپیما احتمالاً یک جهش قابل توجه نسبت به H-۶ قدیمی خواهد بود.
ما اکنون به این تغییرات نیاز داریم. ما برای بهینه سازی مجدد نیروهای خود برای مقابله با چالشهای استراتژیک در زمان رقابت قدرتهای بزرگ وقت نداریم. ~ فرانک کندال، وزیر نیروی هوایی
بدون دسترسی به اطلاعات طبقه بندی شده، ارائه بینش زیادی در مورد اینکه کدام بهتر یا توانمندتر است غیرممکن است. بسیاری از آنچه در مورد H-۲۰ نوشته شده است حدس و گمان است. با این حال میتوان به مواردی اشاره کرد.
مقامات ایالات متحده نسبت به بمب افکن چینی H-۲۰ چندان نگران به نظر نمیرسند. یکی از مقامات اطلاعاتی وزارت دفاع که به شرط ناشناس ماندن با خبرنگاران صحبت میکرد، به گزارش Defence One گفته است: «موضوع H-۲۰ این است که وقتی واقعاً به طراحی این سیستم نگاه میکنید، احتمالاً به خوبی پلتفرمها [با پنهانکاری بیشتر]، بهویژه پلتفرمهای پیشرفتهتری که در حال توسعه دادنشان هستیم، نیست. آنها با چالشهای طراحی مهندسی زیادی مواجه شدهاند، از این نظر که چگونه میتوانید عملکرد سیستم را به روشی مشابه با B-۲ یا B-۲۱ انجام دهید.»
این مقام آمریکایی همچنین در مورد ادعای چینیها مبنی بر اینکه بمب افکن آنها به زودی وارد بازار میشود، تردید داشته و گفته است که احتمالاً این موضوع سالها طول خواهد کشید. این مقام مسئول تصریح کرده که حتی اگر این بمب افکن رونمایی شود، به این معنا نیست که «نوع قابلیتی که آنها نیاز دارند یا مقداری که نیاز دارند» را داشته باشد.
با این حال، باید توجه داشت که چین در حال توسعه سریع در زمینه نظامی بوده و به سرعت در حال مدرن شدن است. همچنین، “به خوبی نسخه آمریکایی نبودن” به این معنی نیست که بمب افکن چینی مرگبار یا یک تهدید مهم نیست. هر روزه تعداد بیشتری از سیستمهای قدیمی ساخت شوروی و تحت لیسانس شوروی، با سیستمهای بومی جایگزین میشوند. حتی اگر این سیستمها مطابق با تواناییهای همتایان غربی خود نباشند، شکاف بین این دو احتمالاً با گذشت زمان کم خواهد شد.
روسیه نیز در حال توسعه بمب افکن پنهانکار خود است – توپولف PAK DA، اما چین بیش از پیش از اتکا به روسیه و تکنولوژی این کشور مستقل میشود. چین اکنون از نظر فناوری از روسیه پیشی گرفته است.