از سکوت و انفعال جامعه جهانی در ساختمان مرکزی سازمان ملل متحد در نیویورک تا فریادهای آزادی خواهانه دانشجویان و اساتید دانشگاه کلمبیا برای غزه، تنها ۱۵ دقیقه راه است. ۱۵ دقیقهای که اگر سیاستمداران چشمهایشان را بر روی حقیقت نبندند، میتواند منجر به آزادی فلسطین یا دست کم محدود کردن جنایات روز افزون اسرائیل علیه غزه شود.
به گزارش ایسنا، این روزها منهتن نیویورک سیستی شاهد تقابل علم و سیاست است. تقابلی که از تناقض میان شعارهای به ظاهر زیبای آمریکایی درباره حقوق بین الملل و حقوق بشر و آنچه عملا این روزها در غزه رخ میدهد نشات گرفته و این تضاد فاحش بین رفتار و گفتار سیاستمداران آمریکایی نفس «آزادی» را به ترک انداخته است.
از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تا کنون بالغ بر شش ماه است که فلسطین شاهد دور جدیدی از تجاوزات رژیم اشغالگر علیه خود و در حال مقاومت زیر توپ و موشک برای رسیدن به حقوق ملی خود است. در این بالغ بر شش ماه گرچه سازمانهای بین المللی و در راس آن سازمان ملل متحد به زبان و در لفظ درباره شرایط غزه اظهار نگرانی کرده و خواستار پایان جنگ شده اند، اما در عرصه عمل همواره زور سیاسی آمریکا و اسرائیل حتی بر تصمیمات این سازمان نیز چربیده و منجر به تداوم حملات اسرائیل بر غزه تا این لحظه شده است.
از این رو تا کنون سازمان ملل متحد چیزی جز سکوت و انفعال در مقابل جنایات رژیم صهیونیستی در غزه از خود نشان نداده است و این سازمان بین دولتی تا به امروز بر خلاف نفس تاسیس خود یعنی «صلح جهانی»، مهر خاموشی بر اختیاراتش برای مجازات رژیم اشغالگر قدس زده است.
گرچه این کج دار و مریز طی کردن سازمان ملل به نفع منافع اسرائیل و آمریکا، باعث شده تا اصطلاحا اغلب اعضای آن خود را درباره شرایط بحرانی غزه به خواب بزنند و تلاشی برای آتش بس در غزه نداشته باشند، اما گذر زمان و پدیدار شدن چهره واقعی استکبار باعث شده است تا حتی نخبگان، دانشگاهیان و قشر فرهیخته و بعضا چهرههای سیاسی کشورهای مختلف اعم از آمریکا نیز علیه اقدامات اسرائیل و سیاستهای یاورانه آمریکا برای اسرائیل، اعتراضات خود را با تجمع بیان کنند.
آخرین آن مربوط به استعفای «هاله غریط» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در اعتراض به سیاست واشنگتن در قبال جنگ غزه و نیز اعتراضات دانشگاهیان اعم از دانشجویان و اساتید آمریکایی میشود. اعتراضاتی که گرچه از ابتدای دور جدید تجاوزات اسرائیل به غزه، در شهرهای مختلف جهان از جمله آمریکا وجود داشته، اما حداقل از دو هفته قبل بیشتر از شش ماه گذشته شدت یافته است.
دور تازه اعتراضات دانشجویان و اساتید دانشگاه کلمبیا در منطقه منهتن نیویورک سیتی در حمایت از مردم غزه وارد هفته دوم خود شده است. حجم و گستردگی اعتراضات باعث شده تا در هفته اخیر کلاسهای این دانشگاه تا انتهای ترم جاری به روش آنلاین و یا آنلاین_حضوری برگزار شود و از تاز رز گذشته نیز تمامی کلاسها آنلاین و مجازی برگزار شوند.
بسیاری از دانشجویان دانشگاه کلمبیا ایالات متحده با زدن چادر در محوطه این دانشگاه در اعتراض به سیاستهای آمریکا در حمایت از اسرائیل برای تداوم جنگ با غزه، تحصن کرده و با سر دادن شعارهایی نظیر «آزاد، آزاد فلسطین» و «مرگ بر نتانیاهو» سعی در هوشیار سازی کاخ سفید و تیم سیاسی جو بایدن درباره این موضوع دارند که حداقل جامعه نخبگانی آمریکا دیگر حوصله بازی سیاسی آمریکا و اسرائیل که به قیمت جان مردم غزه تمام میشود را ندارد.
البته این اولین بار نیست که دانشجویان دانشگاه کلمبیا در اعتراض به سیاستهای غلط آمریکایی در موضوعات مختلف دست به تجمع و اعتراض زده اند؛ این دانشگاه ۲۷۰ ساله که در ۲۲ سال نخست تاسیس کالج سلطنتی و پس از ان دانشگاهی تحقیقاتی، خصوصی و معتبر علمی بوده، اعتراضات گوگونان دانشجویی را در ادوار مختلف تجربه کرده است. کما اینکه در تظاهرات چند روز پیش خارج از محوطه دانشگاه، یک خانم ۷۰ ساله تابلویی در دست داشت که روی آن نوشته شده بود: «۵۰ سال پیش برای پایان دادن به جنگ ویتنام اینجا بودم، امروز اینجا هستم تا بگویم فلسطین باید آزاد شود.»
علیرغم تمام مقابلات پلیس نیویورک با معترضان، دانشجویان دانشگاه کلمبیا با زدن چادر در حیاط دانشگاه تحصن کردند و حتی تهدید دانشجویان از سوی مسئولان آمریکایی به جمع کردن چادرها طی ۴۸ ساعت نیز نتوانست مانع از تجمعات دانشجویان شود.
درواقع دانشگاه کلمبیا که این روزها میزبان چادرهای دانشجویان تحصن کرده در حیاط خود است، یکی از قدیمیترین دانشگاههای آمریکا است و طبق رتبه بندی ۲۰۲۳ تایمز در رتبه یازدهم جهان و طبق رتبه بندی ۲۰۲۳ شانگهای در رتبه هشتم جهان قرار دارد و افراد محصل در این دانشگاه از دانشجویان برترعلمی جهان محسوب میشوند. با این حال پلیس نیویورک تا کنون با حمله به کمپ چادرهای دانشجویان بالغ بر ۱۰۰ تن از انها را دستگیر کرده است.
دستگیری فقط مخصوص دانشجویان نیست، بلکه رئیس بخش فلسفه دانشگاه اموری آمریکا در پی حمله پلیس این کشور به تحصن دانشجویان این دانشگاه در حمایت از غزه بازداشت شده است و این روزها دانشگاهی که سیاستمداری همچون هیلاری کلینتون در آن تدریس میکند و باراک اوباما رئیس جمهوری اسبق آمریکا از آن فارغ التحصیل شده است، در صدر اخبار مربوط به تقابل دانشجویان با سیاستهای غلط آمریکا درباره غزه قرار دارد.
در این بین دانشگاه هاروارد اعلام کرده است که قدیمیترین محوطه این دانشگاه که به "حیاط هاروارد" (harvard Yard) معروف است، به دلیل جلوگیری از تجمع اعتراضی دانشجویان در دفاع از مردم فلسطین تا روز جمعه تعطیل است. تصمیم که تامل بر آن نشان میدهد تظاهرات گسترده در دانشگاه کلمبیا منجر به ایجادرعب و وحشت در سیاستمداران آمریکایی نسبت به بسط یافتن اعتراضات گسترده در دیگر دانشگاههای آمریکا و متحد شدن دانشجویان تمامی دانشگاههای آمریکا برای ادامه دادن اعتراضات شده است.
گرچه شهردار نیویورک معتقد است عامل اصلی این اعتراضات «اغتشاشگران خارجی وارد شده در حیاط دانشگاه» هستند و این «جرقه ای» است که نباید گذاشت تبدیل به «آتش سوزی» شود، اما تصاویری که از دانشگاه کلمبیا به جهان مخابره شده نشان میدهد وضعیت از آتش سوزی گذشته است.
آدامز شهردار نیویورک در کنفرانس خبری اخیر خود اعلام کرده است که بخش مهمی از موضوع کنترل شرایط موجود که به این نهاد سپرده شده است به دور نگه داشتن معترضانی از سطح دانشگاه باز میگردد که دانشجو نیستند و این ممکن است به معنای اشتراک گذاری اطلاعات و شناسایی برخی از معترضان شناخته شده به دانشگاهها باشد.
ورود پلیس به محوطه دانشگاههای آمریکا و نقض حریم محیط دانشگاهی تنها به دستگیری دانشجویان آمریکایی ختم نمیشود بلکه روز گذشته برای نخستین بار نیروهای پلیس در دانشگاه آموری ایالت جورجیا از گاز اشکآور و گلوله پلاستیکی برای مهار اعتراضات دانشجویان آمریکایی استفاده کردند.
دانشگاه کالیفرنیا جنوبی (USC) مراسم اصلی فارغ التحصیلی خود را که زمان برگزاری آن برای ۱۰ ماه میتعیین شده بود، به دلیل نگرانیهای ایمنی و اجرای تدابیر امنیتی جدید در پی اعتراضات اخیر حامی فلسطین در محوطه دانشگاه لغو کرد.
ناتوانی دانشگاه کلمبیا در محدود کردن تجمعات دانشجویی باعث شد مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، روز چهارشنبه خواستار استعفای رئیس دانشگاه کلمبیا به دلیل مدیریت ضعیف او شود.
به طور کلی طی چند روز اخیر، دانشگاههای کلمبیا، ییل و نیویورک آمریکا پیش قراولان اعتراضات در حمایت از مردم غزه بوده اند، اما حجم اعتراضات در کلمبیا قابل قیاس با سایر دانشگاهها نیست.
با این حال رئیس دانشگاه کلمبیا معتقد است این تنشها توسط افرادی که به دانشگاه کلمبیا وابسته نیستند و برای پیگیری برنامههای خود به دانشگاه آمدهاند، تقویت شده است و با صدور بیانیهای تنها اعلام کرد که باید درباره مسائل مربوط به غزه و سیاستهای آمریکا و نظرات مختلف دانشجویان در اینباره «گفتگو» کرد.
راهکاری که به نظر میرسد بیشتر جنبه «سوری» برای جمع کردن شرایط بحرانی اعتراض در دانشگاههای آمریکا داشته باشد چراکه اگر گفتگو جوابگو شرایط غزه بود، در شش ماه گذشته و در خلال گفتگو شماری از سیاستمداران با نتانیاهو، جواب داده بود و اکنون نباید شاهد شهادت هزاران فلسطینی میبودیم.
شاید زیباترین قاب اعتراضات کلمبیا، تصویر اساتید معترض به بازداشت دانشجویان بر روی پلههای کتابخانه Low دانشگاه کلمبیا و در کنار مجسمه «آلما ماتر» یا «آلما مِیتِر» یا «آلماتر» است. تجمعی که در راستای دفاع از آزادی بیان و از سوی اعضا هیات علمی دانشگاه کلمبیا برگزار شد.
«آلما» در لاتین به معنی مغذی و مهربان و «ماتر» به معنی مادر است. در روم باستان از این اصطلاح برای الهههای گوناگون مادر، استفاده میکردند. در حال حاضر نیز درزبان انگلیسی Alma mater برای هر نهادی نظیر دانشگاه و کالج که فرد در آن تحصیل کرده و از آن فارغ التحصیل میشود اطلاق میشود.
اولین بار دانشگاه بولونیا به هنگام تاسیس خود از شعار Alma Mater Studiorum به معنای «مادر مغذی مطالعات» استفاده کرد. پس از آنساموئل جانسون در سال ۱۷۵۴ به هنگام تاسیس کالج کینگ یا همان دانشگاه کلمبیا امروزی اصطلاح «آلما ماتر» را به تصویر کشید و شکلی انسانی به آن دارد.
تصویر آلما ماتر در مهر دانشگاه کلمبیا نیز گنجانده شده است، تصویر در بر گیرنده یک زن نشسته بر تخت ایالتی است که چند کودک به نشانه دانش آموزان یا دانشجویان در کنار او قرار دارند. کتابی باز شده بر روی دامان این زن قرار دارد و او در حال تربیت کودکان است. این زن با دست چپش دست یکی ازکودکان را گرفته است و کتابی را در دست راست خود باز گرفته است که در آن حروف یونانی "λόγια ζῶντα" وجود دارد. (به معنای اوراکلهای زنده یا پر جنب و جوش، لقبی است که استفانوس قدیس به کتابهای مقدس میدهد). از دهان این زن نیزبه سمت شانه چپش برچسبی با کلمات به حروف عبری «اوری-ال» [اوּרִיאֵל]به سمت بالا میرود به این معنا که «خدا نور من است». درواقع این نمادی از آن است که این زن میخواهد با نور فرزندان یا شاگردانش را روشن کند یا به آنها آموزش دهد و بر زیر این برچسب نیز نمادی برای طلئع خورشید قرار دارد که نشان از طلوع خورشید عدالت است.
به نوعی باید گفت مجسمه «آلما ماتر» نصب شده بر روی پلههای کتابخانه دانشگاه کلمبیا که شباهت بسیاری با مجسمه «جمهوری» دارد، نماد یک مادر تغذیه کننده در لباس دانشگاهی است که بر تخت نشسته، یک تاج گل بر سر و در دست راست یک عصا دارد. یک کتاب نیز که بیانگر یادگیری است روی دامان این زن قراردارد. این نماد حتی در مهر دانشگاه کلمبیا نیز استفاده شده است که تصویر این زن در مهر دانشگاه در بر دارنده جملاتی از سه زبان لاتین، یونانی و عبری است.
اساس این تصویر از «آلما ماتر» نشان دهنده آرمانهای رایج قرن هجدهم است که آمریکاییها نقش جدیدی را برای زنان سفیدپوست متصور شدند و این نقش همان «مادران جمهوری خواه» بود که با پررورش و تربیت پسران جوان با فضیلت که رهبران سیاسی و دانشگاهی آینده کشور شوند، یک وظیفه مدنی اساسی را انجام دهند.
درواقع «آلما ماتر» نماد آموزش و مادری است که با آموزش صحیح مردانی را برای حضور در سکانهای مهم سیاستی و دانشگاهی تربیت میکند و به نقش اصیل زنان در آموزش و تربیت نسل آینده برای ساختن کشور کشور اشاره دارد که نور را در عرصه آموزش به دانشجویان نمایان میکند.
مجسمه «آلما ماتر» کتابخانه دانشگاه کلمبیا به دلیل ارتباط نمادین خود با آموزش و دانشگاه مرکز و نقطه ثقل بسیاری از اعتراضات در دانشگاه کلمبیا بوده است. کما اینکه این مجسمه اعتراضات دانشجویی دانشگاه کلمبیا را در واکنش به کمپین کامبوج (گسترش جنگ ویتنام) در سال ۱۹۷۰ و تیراندازی ایالت کنت (کشته شدن ۴ دانشجو و زخمی شدن ۹ دانشجو در جریان اعتراض به گسترش جنگ ویتنام) را هم به خوئد دیده است. سال ۱۹۷۰، اما بمبی روی این مجسمه کار گذاشته شد و بخش قابل توجه آن تحریب شد. این تخریب تا هشت سال بعد بدون مرمت باقی ماند تا اینکه مجددا این مجسمه را ترمیم و آن را در محل ئخود نصب کردند.
از طرفی دانشجویان دانشگاه کلمبیا همواره از این مجسمه برای نشان دادن اعتراضات خود استفاده کرده اند؛ در سال ۱۹۶۸ پس از آنکه دانشجویان کلمبیا متوجه ارتباط بین دانشگاه و دستگاههای سازمانی حامی دخالت ایالات متحده در جنگ ویتنام شدند، اعتراضات گستردهای را ترتیب دادند و به نماد اعتراض روی دامان مجسمه «آلما ماتر» تابلویی را نصب کردند که بر روی آن نوشته شده بود «تجاوز شده توسط پلیس» و یا زمانی که اعضا ارتش ایالات متحده و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا CIA موارد نقض حقوق بشر و جناسات جنگی علیه زندانیان زندان ابوغریب را در مراحل اولیه جنگ عراق مرتکب شده بودند، دانشجویان به نشانه اعتراض کفن سیاهی را روی سر «آلما ماتر» انداختند.
از این رو میتوان گفت به طور کلی از اواخر سال ۱۹۶۰ به بعد دانشگاه کلمبیا مرکز فعالیتهای سیاسی دانشجویی در حوزه ضد جنگ محسوب میشود که آخرذرین آن نیز تظاهرات دانشجویان و اساتید این دانشگاه در حمایت از مردم غزه و تصویر وایرال شده از تجمع اساتید دانشگاه در مقابل مجسمه «آلماماتر» قرار گرفته بر روی پلههای کتابخانه «Low» این دانشگاه است که مجددا یادآوری میکند فرزندانی که در دامان مادران آگاه تربیت و آموزش دیده باشند زیر بار ظلم نمیروند و در دفاع و حمایت از مظلومان جهان به پا میخیزند. شاید دانشجویان دانشگاه کلمبیا نیز به خوبی در زیر سایه و در دامان مجسمه «آلما ماتر» تحصیل کرده اند که اکنون صدای غزه را به خوبی شنیده اند.
محاسبه گوگل مپ نشان میدهد از united nation plaza محل ساختمان مرکزی سازمان ملل در منهتن نیویورک تا Amsterdam ave خیابان آمستردام برای رسیدن به دانشگاه کلمبیا تنها ۱۵ دقیقه راه است تا سردمدارن سازمان ملل متحد با حضور در کلمبیا یونیورسیتی از نزدیک خواسته قشر فرهیخته آمریکایی برای آزادی فلسطین را از نزدیک ببینند و در قیاس این خواسته با آنچه امریکا در راستای منافع اسرائیل در حال انجام است، برای آزادی فلسطین کاری کنند. اما مهر سکوت و انفعال سیاسی بر لبهای سکانداران سازمان ملل متحد نمیگذارد صدای حقیقت بر لبهای دانشجویان دانشگاه کلمبیا مبنی بر «آزاد، آزاد فلسطین» دستان نتانیاهو برای تجاوز بیشتر را ببندد.
گویا اینبار درحالی صدای غزه به دانشگاههای آمریکا نیز رسیده که شعار ازادی بیان در آمریکا رنگ باخته و دولت آمریکایی برای پوشاندن کمکهایی که به جنایات اسرائیل میکند حاضر است با گاز اشکآور و گلوله پلاستیکی دانشجویان آمریکایی را ساکت کند.
البته که بعد از گسترده شدن دامنه اعتراضات دانشجویی در دانشگاههای سراسر آمریکا علیه جنایات اسرائیل در فلسطین، از روز پنجشنبه دهها دانشجوی دانشگاه معتبر ساینس پرو در پاریس، با برگزاری تجمع اعتراض خود نسبت به جنگ اسرائیل در نوار غزه را ابراز کردند و با سردادن شعارهایی در حمایت از فلسطینیها، پرچمهای فلسطین را در پنجرهها و بالای ورودی ساختمان به نمایش گذاشتند. حال باید منتظر بود و دید که آیا سازمان ملل همچنان میخواهد انفعال سیاستمدارانه خود را ادامه دهد یا خیر؟.