عصر پهپاد‌ها در معادلات جهانی جنگ

درحالی‌که پهپاد‌های انفجاری یا کامیکازه در میدان نبرد شهرت پیدا می‌کنند، گفته می‌شود که حتی تانک‌های قدرتمند آبرامز آمریکایی هم آسیب‌پذیر شده‌اند. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، نبرد هواپیما‌های بدون سرنشین در اوکراین که جنگ مدرن را متحول می‌کند، شروع به تحمیل تلفات مرگبار بر یکی از قدرتمندترین نماد‌های قدرت نظامی آمریکا -تانک- کرده است و اساس آن را کامل تهدید می‌کند و حالا این سوال مطرح می‌شود که قرار است در درگیری‌های آینده چگونه از آن‌ها استفاده شود. یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «طی دوماه گذشته، نیرو‌های روسیه پنج تانک از ۳۱تانک ام۱ آبرامز ساخت آمریکا را که پنتاگون در پاییز گذشته به اوکراین فرستاد، خارج کرده‌اند.»

به گزارش دنیای اقتصاد، سرهنگ مارکوس رایسنر، یک مربی نظامی اتریشی که از نزدیک نحوه استفاده - و از بین رفتن – سلاح‌ها در جنگ اوکراین را دنبال می‌کند، گفت که حداقل سه تانک دیگر از زمان ارسال تانک‌ها به خطوط مقدم در اوایل امسال آسیب متوسطی دیده‌اند.

به گفته اوریکس، یک سایت تجزیه و تحلیل نظامی که تلفات را بر اساس شواهد بصری شمارش می‌کند، ۷۹۶تانک اوکراینی در میدان جنگ، از فوریه سال۲۰۲۲، نابود، گرفته‌شده یا به حال خود رها شده‌اند. اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها تانک‌های دوران شوروی، روسیه یا ساخت اوکراین هستند. تنها حدود ۱۴۰عراده از تانک‌هایی که در میدان جنگ بودند، مربوط به کشور‌های ناتو بودند.

همچنین روسیه تاکنون بیش از ۲۹۰۰تانک را از دست داده است. اوریکس می‌گوید تانک‌های لئوپارد آلمانی نیز در اوکراین هدف قرار گرفته‌اند که حداقل ۳۰عراده منهدم شده‌اند. اما آبرامز به‌طور گسترده به‌عنوان یکی از قدرتمندترین‌های جهان شناخته می‌شود. چ ان قصاب‌اوغلو، یک تحلیلگر دفاعی در موسسه هادسون در واشنگتن گفت: اینکه تانک‌ها با انفجار هواپیما‌های بدون سرنشین راحت‌تر از آن چیزی که برخی از مقامات و کارشناسان در ابتدا تصور می‌کردند از بین می‌رود، نشان می‌دهد ماهیت جنگ مدرن در اوکراین در حال تغییر است.» این آخر هفته، مجلس نمایندگان ایالات متحده قرار است درباره بسته کمکی ۶۱میلیارد دلاری برای اوکراین رای‌گیری کند که شامل تسلیحات دفاعی به‌شدت مورد نیاز است. در اینجا نگاهی به اهمیت این موضوع برای تانک‌ها می‌اندازیم.

یک تانک کشنده و بسیار دقیق و کم هزینه

تانک‌ها به‌رغم قدرتشان غیرقابل نفوذ نیستند و زره آن‌ها کمک چندانی به آن‌ها نمی‌کند؛ چراکه مناطقی در این تانک‌ها وجود دارد که محافظت چندانی ندارند: آن‌ها برای سال‌ها عمدتا با مین‌های زمینی، بمب‌های دست‌ساز، نارنجک‌های راکتی و موشک‌های هدایت‌شونده ضد تانک، مانند سیستم‌های شانه‌ای شلیک‌کن هدف قرار گرفتند. این‌ها در اوایل جنگ اوکراین به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند؛ زیرا می‌توانستند تانک‌ها را از بالا مورد حمله قرار دهند و تا ۹۰درصد مواقع به آن‌ها ضربه بزنند.

پهپاد‌هایی که اکنون علیه تانک‌ها در اوکراین استفاده می‌شوند، دقیق‌تر هستند. این پهپاد‌ها که به‌عنوان پهپاد‌های «دیدِ اول شخص» شناخته می‌شوند، مجهز به دوربینی هستند که تصاویر را در زمان واقعی به کنترل‌کننده‌شان ارسال می‌کند و می‌تواند آن‌ها را به سمت آسیب‌پذیرترین نقاط تانک‌ها هدایت کند.

سرهنگ رایسنر گفت که در چندین مورد، نما‌های اول شخص برای پایان دادن به تانک‌هایی که قبلا توسط مین‌ها یا موشک‌های ضد تانک آسیب دیده بودند، ارسال شده است تا نتوان آن‌ها را از میدان جنگ بازیابی و تعمیر کرد. سرهنگ رایسنر می‌گوید: «بسته به اندازه و پیچیدگی فناوری آنها، پهپاد‌ها می‌توانند حداقل ۵۰۰دلار هزینه داشته باشند؛ یک سرمایه‌گذاری ناچیز برای از میان برداشتن تانک ۱۰میلیون دلاری آبرامز. برخی از آن‌ها می‌توانند مهمات بیشتری حمل کنند تا تاثیر انفجار خود را افزایش دهند.»

او می‌افزاید: «این‌ها می‌توانند مجهز به نارنجک‌های راکتی یا کلاهک‌های معروف به نفوذگر‌های انفجاری یا EFP باشند که به‌طور گسترده در بمب‌های کنار جاده‌ای در طول جنگ در عراق استفاده می‌شد. سرهنگ رایسنر ویدئو‌هایی از تعقیب تانک‌ها در اوکراین توسط پهپاد‌ها یا هواپیما‌های بدون سرنشین که به داخل برجک‌های باز تانک‌ها پرواز می‌کنند، جمع‌آوری کرده است.

سرهنگ رایسنر، تاریخ‌دان و افسر سابق شناسایی تانک‌های زرهی که بر آموزش نیرو‌های اتریشی در آکادمی نظامی ترِزیان نظارت می‌کند، گفت: «به قرن بیست‌ویکم خوش آمدید - در واقع باور نکردنی است.» در ماه نوامبر، در عرض چند هفته پس از دریافت تانک‌های آبرامز، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین گفت: «برای من دشوار است که بگویم آن‌ها مهم‌ترین نقش را در میدان جنگ ایفا می‌کنند. تعداد آن‌ها بسیار کم است.»

برخی از مقامات و کارشناسان بر این باورند که فرماندهان اوکراینی قصد داشتند آبرامز را از عملیات تهاجمی در سال آینده نجات دهند و در برابر فرستادن آن‌ها به خط مقدم مقاومت کردند؛ جایی که خطر از دست دادن آن‌ها وجود داشت. آن‌ها درست می‌اندیشیدند.

تانک‌هایی که در اوایل سال جاری با تیپ ۴۷مکانیزه به آودیوکا فرستاده شد، نتوانست کنترل این شهر را در شرق دونباس به‌دست گیرد و این شهر به دست نیرو‌های روسی افتاد. سرهنگ رایسنر می‌گوید، پهپاد‌ها قادر به از میان برداشتن تانک‌های آبرامز هستند و به نظر نمی‌رسید که تیپ مکانیزه۴۷ توانایی حفاظت از آن‌ها را داشته باشد.