تصادفات جاده‌ای؛ همه تقصیر‌ها را گردن خودروساز نیندازیم

تلفات رانندگی به ویژه در ایام تعطیلات عید نوروز به دلیل افزایش تردد‌ها به شدت بالا می‌روند. در ایران تعداد وسایل نقلیه در حال تردد طبق آمار‌ها به حدود ۳۸ میلیون دستگاه رسیده است و جمعیت نیز طبق آمار‌های غیررسمی از مرز ۸۷ میلیون نفر عبور کرده است؛ با این شرایط آمار‌های تصادفات به ویژه تصادف‌های فوتی در نوروز امسال ۷۱۴ نفر بوده است که نسبت به سال‌های گذشته روندی رو به کاهش دارد.

به گزارش ایسنا، در ایام نوروز طبق آمار‌ها حدود ۵۰۲ میلیون سفر انجام گرفته که سهم تردد‌های بین شهری و استانی بیش از ۴۷۷ هزار سفر بوده است. در این بین حدود ۱۰۰ هزار تصادف رخ داده که باعث مصدومیت ۲۱ هزار و ۴۴۱ نفر و فوت ۸۱۴ نفر شده است. آمار تصادف‌های فوتی در نوروز ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲ خوشبختانه کاهشی بوده است، زیرا در سال گذشته ۱۲۱۷ نفر از هم‌وطنان در ایام نوروز بر اثر تصادف جاده‌ای جان سپردند.

آیا خودرو تنها عامل تصادف است؟

هر چند آمار‌های تصادفات موجب تاسف همگان است، اما شاید پرده نادیده این ماجرا، علل تصادفات و سهم بندی آن است! به این معنی که اغلب مسوولان و افراد، ایمنی پایین خودرو‌های داخلی را دلیل آمار بالای فوتی‌ها در تصادفات جاده‌ای ایران می‌دانند. در حالی که یک خودرو به تنهایی نه عامل تصادف است و نه اسباب فوت.

نگاهی به آمار‌های تفکیکی تصادفات در ایران نشان می‌دهد ۵۲ درصد از علل تصادفات وسایل نقلیه خطای انسانی است. این آمار در جهان تا ۶۷ درصد بالا می‌رود. از طرفی در حالی که در جهان تنها سه درصد شرایط جاده باعث تصادف می‌شود، در ایران این آمار به ۲۰ درصد می‌رسد که نقش وزارت راه را پررنگ‌تر می‌کند. جالب آن که تنها ۱۲ درصد وسایل نقلیه در تصادفات ایران نقش دارند که شامل نقص فنی، کیفیت و یا ایمنی پایین می‌شود.

هر چند در این مدت از خودروسازان به عنوان عامل اصلی تلفات جاده‌ای نام برده شده، اما شاید وقت آن رسیده باشد که بالاخره نقش دیگر ارگان‌ها و سازمان‌ها نیز در این موضوع روشن شود. بدون شک جاده‌های باکیفیت، اصلاح نور و مسیرها، حتی افزایش جریمه‌های رانندگی به جهت بازدارندگی رانندگان از تخلف نیز می‌تواند عاملی برای کاهش تصادفات باشد. این در حالی است که حتی ضعف‌هایی در امدادرسانی به تصافات نیز وجود دارد که بخشی از آن به دلیل تاخیر در رسیدن تیم‌های امدادی است.

نقش موتور سیکلت‌ها و خودرو‌های فرسوده در آمار بالای فوتی تصادف‌ها

نکته دیگر این که کاهش آمار‌های فوتی نشان از ایمن‌تر شدن پلتفرم خودرو‌های داخلی دارد. ایمنی که به دلیل رعایت استاندارد‌های ۸۵ گانه از سوی سازندگان است. هر چند در این بخش نیز باید آمار‌ها را به تفکیک تحلیل کرد، زیرا بخش زیادی از تصادف‌های منجر به فوت اساسا مربوط به خودرو‌ها نیست و به پای موتورسوارانی نوشته می‌شود که از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند.

در این بین حتی آمار‌ها نشان می‌دهد، بخش زیادی از فوتی‌ها نیز به دلیل فرسوده بودن خودرو‌های در حال تردد و عدم ایمنی مناسب آن‌هاست، زیرا در کشور هنوز بیش از ۱۳ میلیون خودرو و موتورسیکلت فرسوده تردد می‌کنند که بیش از ۸۰ درصد آن‌ها از امکانات ایمنی حداقلی، چون ایربگ و ترمز‌های ABS و EBD بهره نمی‌برند. از این رو جایگزینی خودرو‌های فرسوده با نمونه‌های به روز، یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش تصادفات است که البته به دلیل شرایط اقتصادی موجود نیازمند عزمی ملی و کمک دولت است.

خطر قطعات یدکی تقلبی برای جان مردم

پلیس راهور نیز قطعا یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند در کاهش آمار تصادفات در ایران نقش آفرینی کند، زیرا قطعا با کنترل مکانیزه راه‌ها و جلوگیری از تردد خودرو‌های فرسوده و فاقد ایمنی حداقلی، چون سالم بودن چراغ ها، ترمز‌ها و ادوات کنترلی خودرو ایمنی تردد وسایل نقلیه در جاده‌ها افزایش پیدا می‌کند. ضمن این که ارگان‌هایی، چون ستاد مبارزه با کالای قاچاق نیز باید از فروش قطعات یدکی تقلبی بی‌کیفیت در بازار این قطعات جلوگیری کنند، زیرا یک قطعه یدکی بی کیفیت که عملکرد مناسبی ندارد، خود می‌تواند موجب بروز یک حادثه ناگوار شود.

دستگاه‌های مسئول به جای اتهام‌زنی، همکاری کنند

البته در این میان خودروسازان و قطعه‌سازان داخلی نیز نباید از نقش خود در تولید خودرو‌های با کیفیت و تعامل با سایر دستگاه‌ها غفلت کنند، مسلما پاسکاری و انگشت اتهام به سمت یکدیگر گرفتن، نه تنها گره‌ای از مسئله تصادفات و فوتی‌های آن باز نمی‌کند بلکه با ارائه اطلاعات و تحلیل‌های مخدوش اجازه تصمیم گیری و حل مسئله را نمی‌دهد چرا که کاهش آمار فوت ناشی از تصادف نیازمند عزم ملی و دلسوزی همه ارگان‌ها و دستگاه‌های دخیل است.