عقب‌نشینی تاکتیکی از غزه؟

ارتش اسرائیل در حال خارج کردن نیرو‌های خود از جنوب نوار غزه به جز یک تیپ است. این جابه‌جایی نیرو‌ها به مردم رفح و همچنین خان‌یونس اجازه می‌دهد که به شمال غزه بازگردند و این یکی از خواسته‌های اصلی حماس است.

به گزارش دنیای اقتصاد به نقل از الجزیره، میانجی‌های بین‌المللی دیروز یکشنبه (۱۹ فروردین ماه) در قاهره گردهم آمدند تا مذاکراتی را با هدف میانجی‌گری برای آتش‌بس موقت در غزه و آزادی گروگان‌ها بررسی کنند. «ویلیام برنز» رئیس سیا و «شیخ محمد بن عبدالرحمان بن جاسم آل‌ثانی» نخست‌وزیر قطر به همتایان مصری خود پیوستند. حماس بر خواسته‌های اصلی خود همچنان تاکید دارد که یکی از آن‌ها آتش‌بس کامل در غزه و عقب‌نشینی نیرو‌های اسرائیلی است. مذاکرات «شروع-توقف» از زمان‌آتش‌بس ماه نوامبر به دستاوردی دست نیافته است.

«افرات لیونی» در گزارش ۷ آوریل برای نیویورک‌تایمز نوشت، مشخص نیست چه پیشنهاد جدیدی روی میز خواهد بود. این گزارشگر افزود: گفتگو‌هایی که مدت‌ها به بن‌بست خورده، در حالی انجام می‌شود که تنش‌ها در منطقه در حال افزایش است. ایران روز جمعه متعهد شد که انتقام حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در سوریه را خواهد گرفت. اسرائیلی‌ها دیروز یکشنبه برای انتقام ایران آماده می‌شدند، اگرچه زمان و شکل احتمالی حمله مشخص نبود.

بایدن روز پنج‌شنبه تلفنی با بنیـــــامین نتـــانیاهو، نخســـت‌وزیر اســـرائیل گفتگو کرد و خواستار مذاکره‌ای شد که منجر به «آتش‌بس فوری» و آزادی گروگان‌ها شود. یک مقام ارشد دولت بایدن روز جمعه گفت: رئیس جمهور آمریکا پیام‌هایی به عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر و شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی، امیر قطر ارسال کرد و از آن‌ها خواست فشار بر حماس را برای دستیابی به توافق افزایش دهند. خطوط کلی یک توافق احتمالی مشخص است؛ اما در جزئیات اختلاف نظر وجود دارد.

این شرایط شامل آتش‌بس موقت، آزادی گروگان‌های ربوده‌شده و آزادی فلسطینی‌هایی است که در زندان‌های اسرائیل به سر می‌برند. به گفته مقامات آمریکایی، از جمله موارد اختلافی، نسبت زندانیان به گروگان‌ها، ترتیب آزادی و بازگشت غیرنظامیان فلسطینی به شمال غزه است.

ویلیام برنز، رئیس سیا و رئیس هیات آمریکایی و دیوید بارنیا، رئیس موساد به واسطه مقام‌های مصری و قطری پیام خود را به حماس منتقل می‌کردند. حماس روز شنبه گفت که هیاتی از رهبری خود را به قاهره می‌فرستد؛ اما به پیشنهاد قبلی که در اواسط ماه مارس ارائه کرده بود، از جمله خروج کامل اسرائیل از غزه که مقامات اسرائیلی به‌شدت آن را رد کردند، پایبند است.

این گفتگو‌ها در بحبوحه خشم فزاینده در اسرائیل و در سالگرد ۶ ماهگی جنگ انجام می‌شود. معترضان در شهر‌های سراسر اسرائیل دست به تظاهرات زده و از نتانیاهو خواسته‌اند برای بازگرداندن گروگان‌ها به خانه اقدامات بیشتری انجام دهد.

«آرون باکسرمن» و «آنا بتس» هم در گزارش دیگری در نیویورک‌تایمز نوشتند، ارتش اسرائیل روز شنبه گفت که جسد یک گروگان اسرائیلی را که در جریان حمله ۷ اکتبر ربوده شده بود، تقریبا ۶ ماه پس از گروگان گرفته شدن، پیدا کرده است. این مرد «ایلاد کاتزیر» نام دارد که ۴۷ ساله بود.

پس از اعلام شناسایی و بازگرداندن جسد کاتزیر، خواهرش «کارمیت» در پستی در شبکه‌های اجتماعی، نتانیاهو و کابینه‌اش را به‌شدت محکوم کرد. او نوشت: «اگر به موقع توافقی انجام می‌شد، او می‌توانست نجات پیدا کند. اما رهبران ما ترسو هستند و انگیزه آن‌ها ملاحظات سیاسی است. بنابراین، چنین اتفاقی نیفتاد.»

در ۷ اکتبر، کاتزیر برای یک گروه محلی «واتس اپی» که برای مواقع اضطراری تشکیل شده بود، پیام‌های صوتی ارسال کرد. او گفته بود: «ما در اسرع وقت به کمک نیاز داریم.» جهاد اسلامی حداقل دو فیلم از کاتزیر در دوران اسارت منتشر کرد. هانا کاتزیر ۷۶ ساله (مادر ایلاد) در ماه نوامبر به‌عنوان بخشی از توافق آتش‌بس کوتاه میان اسرائیل و حماس آزاد شد.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در برابر درخواست‌های فوری بایدن و دیگر رهبران جهان برای موافقت با آتش‌بس برای تسهیل بازگشت گروگان‌ها مقاومت کرده و اصرار دارد که تنها «فشار نظامی ادامه‌دار» بر حماس، این گروه را وادار خواهد کرد تا سر میز بیاید. سرکشی نتانیاهو خشم خانواده‌های بسیاری از گروگان‌ها را برانگیخته است.

در همین رابطه الجزیره هم در گزارشی درخصوص تظاهرات هزاران اسرائیلی نوشت، هزاران معترض اسرائیلی در تل‌آویو- علاوه بر شهر‌های دیگر- گرد هم آمدند تا از دولت بخواهند به توافقی برای آزادی ده‌ها اسیر گروه حماس در غزه و برگزاری انتخابات زودهنگام دست یابد. تظاهرات‌کنندگان اواخر روز شنبه با سردادن شعار‌هایی خشم خود را از دولت نتانیاهو به‌دلیل ناتوانی در آزادی اسرا پس از ۶ ماه درگیری ابراز کردند.

رسانه‌های اسرائیل صحنه‌هایی از درگیری نیرو‌های امنیتی و معترضان در تل‌آویو را گزارش کردند؛ جایی که بنا بر گزارش‌ها تظاهرات‌کنندگان چندین آتش‌سوزی به راه انداختند. این تظاهرات در حالی است که مذاکرات آتش‌بس در قاهره میان هیات‌های اسرائیلی، آمریکایی، مصری، قطری و حماس در حال انجام بود.

روزنامه هاآرتص گزارش داد که مردم با اشاره به وزیر امنیت داخلی اسرائیل شعار می‌دادند: «پلیس، پلیس! شما دقیقا از چه کسی محافظت می‌کنید؟» و «بن‌گویر تروریست است.» سازمان‌دهندگان تظاهرات به نقل از رسانه‌های محلی گفتند که تجمعات در حدود ۵۰ نقطه دیگر در سراسر اسرائیل علاوه بر تل‌آویو برگزار شد. اعتراضات شنبه از ماه‌های اولیه جنگ که در ۷ اکتبر آغاز شد به یک اتفاق عادی در تل‌آویو و سایر نقاط کشور تبدیل شده است.

عمران خان، خبرنگار الجزیره که از تل‌آویو گزارش می‌داد، افزود که دو تظاهرات مختلف در روز شنبه با هم ادغام شده و حضور گسترده معترضان احتمالا فشار زیادی بر نتانیاهو وارد می‌کند. او گفت: «کمپین «آن‌ها را به خانه بیاورید» اکنون به معترضان ضد دولتی پیوسته است.»

این گزارشگر نوشت: «اولی یک گروه حمایت از گروگان‌ها است. آن‌ها ۶ ماه است که از نخست وزیر می‌خواهند زندانیان سیاسی فلسطینی را آزاد و در مقابل، گروگان‌ها را بازگرداند»، اما «اکنون، آن‌ها می‌گویند بس است. ۶ ماه است که از اعتراضات و حضور خیابانی هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده است.» این گزارشگر نوشت، تمام سخنرانی‌هایی که شنیدیم دو پیام کلیدی داشت: نتانیاهو شکست خورده و گروگان‌ها باید اکنون به خانه برگردند.

به گزارش رسانه‌های اسرائیلی، سازمان‌دهندگان تظاهرات ضد دولتی در تل‌آویو می‌گویند که ۱۰۰ هزار نفر در این تظاهرات شرکت کردند. عمران‌خان همچنین در گزارش دیگری در الجزیره نوشت، برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که ارتش اسرائیل در حال خارج کردن نیرو‌های خود از جنوب نوار غزه به جز یک تیپ است.

به نوشته او، از این مساله دو احتمال را می‌توان متصور شد: ۱- جابه‌جایی نیرو‌ها در راستای آغاز حمله زمینی به رفح ۲- این احتمال که اسرائیل آماده می‌شود به مردم رفح اجازه دهد که به شمال غزه بازگردند. این یکی از خواسته‌های اصلی حماس است. این به این معناست که به آن‌ها اجازه بازگشت به خانه‌هایشان که ویران شده است، داده می‌شود.

در مقابل، هانی محمود هم در گزارش دیگری برای الجزیره نوشت که شنیدن عقب‌نشینی نیرو‌های اسرائیل از بخش زیادی از نوار غزه مهم است. این گزارشگر می‌افزاید این عقب‌نشینی تاکتیکی است و به‌عنوان ابزار فشاری برای مذاکرات قاهره تلقی می‌شود. محمود بر خلاف عمران‌خان معتقد است که این جابه‌جایی چیزی نیست جز آماده‌سازی برای عملیات زمینی در رفح.

در اتفاقی دیگر از سرزمین‌های اشغالی، یاییر لاپید، رهبر اپوزیسیون هم به آمریکا رفت و با بلینکن، وزیر خارجه این کشور و چاک شومر، رهبر اکثریت سنا دیدار کرد. این دیدار از آنجامهم است که شومر ماه گذشته خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام و برکناری نتانیاهو شده بود.

در عین حال، مذاکرات آتش‌بس هم در قاهره در حال برگزار بود. لاپید در گفتگو با شبکه ۱۲ اسرائیل اعلام کرد نتانیاهو مقصر آن چیزی است که وی آن را «فروپاشی» در روابط با واشنگتن می‌داند. این تحولات در حالی است که ۳۳۱۷۵ نفر از فلسطینی‌ها کشته و ۷۵۸۸۹ نفر زخمی شدند. همچنین بیش از ۱۴ هزار کودک و حدود ۹۲۲۰ زن هم در ۶ ماه گذشته جان خود را از دست داده‌اند.