حسن یزدانی، سرشناسترین کشتیگیر این روزهای ایران است. او البته با کسب ۹ مدال المپیک و جهانی، شایستگیهای فنیاش را بارها ثابت کرده و حالا هم برای حضور در المپیک پاریس بیتابی میکند. از آنجا که چیزی به شروع این بازیها باقی نمانده، بدون تردید، نگاه تمام علاقهمندان به کشتی به شرایط رخداده در وزن ۸۶ کیلوگرم کشتی آزاد ایران است. این بار برای اولین بار در طول چندین سال اخیر است که معادلات این وزن علاوه بر مدعیان خارجی، برای ایرانیها هم جذاب از آب درآمده. عمدهترین دلیلش این است که حسن یزدانی در حرکتی غافلگیرکننده در سال منتهی به بازیهای المپیک، کتفش را به دست تیغ جراحان سپرد.
قدیمیترهای کشتی از این موضوع با عنوان «هاراگیری» نام برده و با برشمردن نمونههای مشابه از این گفتهاند «قهرمانی که کتفش را عمل کند باید با مدال خداحافظی کند». شرایط، ولی چندان یکطرفه هم نیست. بسیاری با یادآوری این مورد که با توجه به پیشرفت علم پزشکی، عمل کتف مثل سابق نگرانکننده نیست، وعده بازگشت با قدرت حسن یزدانی به میادین را دادهاند. خود یزدانی هم که این اواخر با روحیهای خوب نهتنها از حضور در المپیک حرف زده، بلکه وعده داده دومین مدال طلای المپیکش را هم به دست بیاورد. این به آن معناست که حسن حتی با وجود جراحی دشواری که داشته، از همین حالا خودش را مقابل دیوید تیلور، جادوگر آمریکایی وزن ۸۶ کیلو، برنده میداند.
حسن از زمانی که جراحی کرده تا به الان بهطور حرفهای کار را از سر نگرفته است، ولی قرار است از ماه آینده روی تشک حاضر شود و برنامههایش برای حضور پرقدرت در المپیک را مرور کند. البته در این میان، همه چیز هم گلوبلبل نیست؛ چراکه تا زمان برگزاری مسابقات رسمی کشتی، آنهم در سطح جهانی که فشار وارده به کتف یزدانی به میزان قابل قبولی باشد، نمیتوان رأی قطعی داد. به عبارت دیگر، حسن تا زمانی که به یک تورنمنت خارجی اعزام نشود، بهطور صددرصدی مشخص نمیکند بتواند در پاریس به میدان برود. اینجاست که به معادلات جذاب در این وزن در ایران منتهی شده است.
این روزها به غیر از حسن یزدانی، جوان دیگری به نام هادی وفاییپور نیز پیدا شده که به خاطر فیزیک خاص بدنش، لقب «کوه عضله» را یدک میکشد. او در روزهایی که حسن یزدانی مصدوم بود، نماینده ایران در وزن ۸۶ کیلوگرم بوده و توانسته انتظارات را هم تا حدودی برآورده کند. حالا مسئولان فدراسیون کشتی برای اینکه شانس تازهای به وفاییپور داده باشند، قرار است او را به مسابقات آسیایی که همین چند روز آینده برگزار میشود، اعزام کنند تا محک جدیتری بخورد. برای وفاییپور شرط بسیار روشنی گذاشته و عنوان شده در صورتی که در مسابقات پیشرو مدال طلا بگیرد، آنوقت در چرخه انتخابی باقی خواهد ماند. این به آن معناست که حسن یزدانیِ بیرقیب ممکن است در بازگشت از مصدومیت، حتی اگر همه چیز برایش خوب پیش برود، یک رقیب ایرانی تازهنفس هم داشته باشد.
این ماجرا پایان کار نیست؛ چراکه گفته میشود کامران قاسمپور، دیگر کشتیگیر مطرح ایران نیز دوباره هوس رقابت در ۸۶ کیلو را کرده است. این یکی معادله را جذابتر میکند. کامران پیشتر در این وزن چندین بار مغلوب حسن یزدانی شد. به وزن ۹۲ کیلو رفت و موفق نشان داد، ولی از آنجا که ۹۲ وزن المپیکی نیست، به ۹۷ کیلو رفت و به دلیل عدم توفیق در برنامهریزیهای لازم برای رقابتکردن در آن وزن، دوباره وسوسه شده به ۸۶ کیلوگرم بیاید. این معادلات باعث شده تا فضای کشتی ایران در هفتههای اخیر دچار جنجال هم شود و مربیان دو طرف یعنی یزدانی و قاسمپور علیه یکدیگر صحبتهای عجیبی کنند.
البته سه ضلع مدعی این وزن در شرایطی تبدیل به سوژه اصلی کشتی در این روزها شدهاند که همه چیز بستگی به واکنش بدن حسن یزدانی به جراحی کتف دارد. هم خودش و هم جراحان و اطرافیانش حسابی از شرایط عمل راضی نشان میدهند و بسیاری هم از انگیزه دوچندان حسن یزدانی برای بازگشت به تشک کشتی گفتهاند، ولی حالا که وزن ۸۶ کیلو در موقعیت حساس کنونی قرار گرفته است، بهترین تصمیم چیست؟ این همان پرسشی است که کار سرمربی تیم ملی کشتی آزاد ایران را حسابی دشوار میکند. او شاید در ذهنش بیش از هر بار دیگری در تاریخ این سه معما را مرور میکند: دیوید تیلور، طلا یا حسن یزدانی؟
داستان دیوید تیلور که حسابی روشن است. او بهجز یک بار، هر بار که مقابل حسن یزدانی قرار گرفته، او را شکست داده و عجیب آنکه هر بار هم نسبت به دفعه قبل، عملکرد بهتری داشته است. در جدالهای گذشته این دو کشتیگیر، تیلور به وضوح ورزشکار آمادهتری نشان داده و اجازه هنرنمایی به حسن یزدانی را نداده است. تعدد شکستهای یزدانی مقابل دیوید تیلور سرآغاز شکلگیری این تئوری بود که سبک کشتی حسن بهگونهای نیست که بتوان با آن دیوید تیلور را برد و بهتر است از کشتیگیر دیگری در این وزن بهعنوان نماینده ایران استفاده شود. دقیقا از همان زمانها بود که شایعه بازگشت کامران قاسمپور به ۸۶ کیلو رواج پیدا کرد. این تئوری اگرچه مخالفان جدیای دارد، ولی بدون موافق هم نیست.
حسن یزدانی در تقابلهای رودررو با تیلور یک شکستخورده مطلق نشان داده و نگرانی از ثبت یک شکست دیگر برابر تیلور در کارنامه او، امری است که هوادارانش را آزار میدهد. حالا این موردی است که محسن کاوه، سرمربی تیم ملی، احتمالا باید با آنالیزهای دقیق و کارشناسی، برخلاف کادر فنی قبلی، برایش پاسخی منطقی پیدا کند: چه کسی را به مصاف دیوید تیلور بفرستد؟
موضوع دوم بحث کسب مدال طلا در المپیک است. کشتی از دیرباز جور کاروان ایران را کشیده و بالاتر از هر رشته دیگری افتخارآفرینی کرده است. دو رشته آزاد و فرنگی در ادوار تاریخ ۳۸ مدال از ۷۶ مدال کاروان ایران را کسب کردهاند که سهم کشتی آزاد هفت طلا، ۱۴ نقره و ۱۷ برنز بوده است. این دوره هم با توجه به حساسیت امر، بدیهی است که نگاه بسیاری برای کسب مدال، خاصه از نوع طلاییاش، معطوف به همین رشته باشد. اینجا باید دوباره ماجرای قسمت اول را درگیر کرد؛ آیا حضور حسن یزدانی ضمانتکننده کسب مدال طلاست؟ روند کشتیهای یزدانی مقابل تیلور پاسخ را منفی میکند، ولی قسمت مبهم ماجرا این است که ضمانتی هم برای طلای قطعی جانشین یزدانی در این وزن وجود نخواهد داشت. پس دوباره اهمیت آنالیز دقیق این وزن است که مشخص میکند در سر سرمربی تیم ملی کشتی چه میگذرد.
ماجرای سوم که قاعدتا اهمیت فراوانی دارد، داستان حسن یزدانی است. آماده یا ناآماده، دنیای کشتی برای تقابل دوباره تیلور و یزدانی بیتابی میکند. درواقع شاید اگر خود مسئولان برگزارکننده المپیک پاریس هم قدرتی برای گلچینکردن رقابتها داشته باشند، بدشان نیاید که این جدال کلاسیک این بار در پاریس هم شکل بگیرد. برای اتحادیه کشتی و تبلیغ رشتهای که خطر حذفشدن از المپیک را هم یدک میکشد، این مبارزه نوعی تبلیغ برای زنده نگهداشتن کشتی محسوب میشود. پس واضح است که حضور حسن یزدانی در پاریس از لحاظ جهانی هم مورد حمایت است.
از سوی دیگر، انگیزههای شخصی یزدانی پس از شکستهای بعضا وحشتناکی که مقابل تیلور داشته نیز مزید بر علت است. با توجه به اینکه احتمالا این آخرین حضور تیلور در المپیک است، شاید یزدانی بتواند با بردن او، انتقامی که سالها انتظارش را میکشیده، با شیرینی بهتری بگیرد. حسن اگر چنین کند، علاوه بر کشتی، در المپیک هم پرافتخارترین قهرمان ایرانی میشود. واضح است که از لحاظ فردی هم حسن یزدانی بهقدر کافی تمایل به حضور در پاریس خواهد داشت. مسئله، ولی اینجاست که آیا انگیزه به تنهایی دلیل کافی برای عبور از دیوید تیلور و کسب مدال طلا خواهد بود؟ پاسخ منفی است، ولی روشن است اگر کتف حسن یاری کند، او مسافر قطعی پاریس خواهد بود حتی اگر آنالیزها از این بگویند که سبک کشتی او به تیلور نمیخورد و بهتر است کشتیگیر دیگری به جایش اعزام شود.