روسیه بازیگری ترسناک در صنعت هوانوردی نظامی جهان است و یکی از بزرگترین نیروهای هوایی جهان را در اختیار دارد. نیروی هوایی روسیه که رسماً با نام نیروهای هوافضای روسیه شناخته میشوند، ناوگان متنوعی از هواپیماهای جنگنده را مدیریت میکند که از مدلهای مختلفی تشکیل شده که برای نقشها و ماموریتهای رزمی متفاوتی طراحی شده اند.
به گزارش خبرآنلاین، نیروی هوایی روسیه دومین ناوگان هوایی رزمی بزرگ جهان با تقریباً ۳،۹۰۰ فروند پرنده نظامی و بیش از ۳۰۰ فروند پرنده نظامی طراحی شده برای نیروی دریایی است و به همین خاطر درک وسعت زرادخانه جتهای جنگنده روسیه در ارزیابی تواناییهای رزمی این کشور و تاثیرگذاری بین المللی اش بسیار حیاتی است.
بر اساس آمارها، نیروی هوایی روسیه از ۹۱۲ فروند جت جنگنده (۴۲۲ فروند چند منظوره، ۴۰۰ فروند تهاجمی و ۹۰ فروند برای عملیاتهای رهگیری) تشکیل شده که ۲۵ درصد از تمام هواگردهای رزمی نیروی هوایی روسیه را تشکیل میدهند.
هواپیما نقش معرفی نسل لقب در ناتو تعداد
Su-۲۴ تهاجمی ۱۹۷۴ نسل ۳ Fencer ۲۷۳ فروند
Su-۳۴ تهاجمی ۲۰۱۴ نسل +۴ Fullback ۱۲۷ فروند
Su-۳۰ چندمنظوره ۲۰۱۳ نسل +۴ Flanker ۱۱۰ فروند
Su-۳۵ چندمنظوره ۲۰۱۴ نسل ++۴ Flanker-E ۱۱۰ فروند
Su-۲۷ چندمنظوره ۱۹۸۵ نسل +۴ Flanker ۱۰۱ فروند
MiG-۳۱ رهگیر ۱۹۸۱ نسل ۴ Foxhound ۹۰ فروند
MiG-۲۹ چندمنظوره ۱۹۸۳ نسل ۴ Fulcrum ۸۵ فروند
Su-۵۷ چندمنظوره ۲۰۲۰ نسل ۵ Felon ۱۰ فروند
MiG-۳۵ چندمنظوره ۲۰۱۹ نسل ++۴ Fulcrum-F ۶ فروند
کمپانی JSC Sukhoi هفت نوع از ۱۰ نوع جتهای جنگنده نیروی هوایی روسیه را تولید میکند. در مقابل، اداره طراحی میکویان و گورویچ تنها ۳ فروند را تولید مینماید که اکنون در ترکیب با ایلیوشین، ایرکوت، سوخوی، توپولف و یاکوفلف که به دستور ولادیمیر پوتین در سال ۲۰۰۶ با هم ادغام شدند، با نام شرکت United Aircraft Corporation شناخته میشود.
همانطور که از جدول بالا میتوان دریافت، قدرت نیروی هوایی روسیه در زمینه جتهای جنگنده بر اساس هواپیماهای تهاجمی (attack/strike) تعریف شده است، اگر چه پرتعدادترین و اصلیترین جنگنده این نیرو، یعنی سوخو سو-۲۴، در اوایل دهه ۱۹۶۰ توسعه یافته و تولید آن در سال ۱۹۹۳ متوقف شده است.
جت جنگنده رهگیر MiG-۳۱ چندان توسط ناتو نادیده گرفته نمیشود، علیرغم اینکه در سال ۱۹۸۱ وارد سرویس شد. این جنگنده اولین جنگنده نسل چهار تهاجمی بود که وارد سرویس شد. با این وجود، بخش اعظم ناوگان MiG-۳۱های فعال نیروی هوایی روسیه به نسخه استاندارد MiG-۳۱ BM ارتقا یافته اند، در حالی که برخی روزآمدسازیهای دیگری نیز دریافت کرده و به نسخه استاندارد MiG-۳۱ BSM رسیده اند که سرعت کروز بالاتر، کامپیوتر مرکزی جدید و سیستم سوختگیری در آسمان دارند.
رهگیرهای جدید Foxhound با موشکهای رادار فعال R-۷۷ و R-۳۷ روزآمد شده اند که میتوانند تا فاصله ۴۰۰ کیلومتری با اهداف خود درگیر شوند. این هواپیما برای رهگیری هواپیماهای دشمن طراحی شده و به موشکهایی بسیار توانمند برای رهگیری موشکهای کروز در ارتفاعات پایین مجهز شده است. علاوه بر این، موتور D-۳۰ F ۶ این جت جنگنده روسی، قویترین و کارآمدترین موتوری است که روی جنگندههای نسل چهارمی به کار گرفته شده است و عملکرد آن برای قادر ساختن جنگنده به منظور غملیات در ارتفاعات بالای ۲۵ کیلومتر کافی است.
Mig-۳۱ سریعترین جنگنده جهان است که هنوز پرواز میکند و سرعت حداکثر آن به ۳،۰۳۰ کیلومتر بر ساعت میرسد، در حالی که با ریسک صدمه به موتور و خسارت ساختاری، میتواند به سرعت ۳،۲۰۰ کیلومتر بر ساعت نیز برسد. این جنگنده تنها جت جنگی روسیه است که میتواند موشک مشهور Kinzal را حمل کند، موشک هایپرسونیکی (اولین موشک هایپرسونیکی که در میدان نبرد استفاده شده است) با برد حدود ۴۶۰ تا ۴۸۰ کیلومتر که سرعت آن به بیش از ۱۰ ماخ میرسد و میتواند کلاهکهای متعارف و هستهای حمل نماید.
اگر چه تقریباً یک سوم ناوگان جنگندههای نیروی هوایی روسیه از جتهای جنگنده «پیر» نسل سومی تشکیل شده (۲۷۳ فروند سوخو سو-۲۴ فنسر از ۹۱۲ فروند جت جنگنده روسی)، شایان ذکر است که ۵ نوع از ۱۰ نوع جنگندههای این کشور در حدود یک دهه قبل یا کمتر معرفی شده اند.
Su-۳۵ یک جت جنگنده چندمنظوره سنگین است که در دوران شوروی توسعه یافته، اما طراحی روسی دارد و در سال ۲۰۱۴ وارد سرویس شد. قدرت مانور بالای این جنگنده مهمترین ویژگی آن است. در حال حاضر، جنگنده Su-۳۵ ساخت سوخوی حتی از بلند شدن ناوگان هوایی ارتش اوکراین از پایگاههای خود در منطقه آودیوکا در استان دونتسک نیز جلوگیری میکند، زیرا هر هدف هوایی که سعی کند از روی زمین بلند شود، به سرعت شناسایی شده و نابود میشود.
سفارش خرید وزارت دفاع روسیه در سال ۲۰۲۳ برای جنگندههای پنهانکار Su-۵۷ دو برابر شده است و حتی سفارش بزرگ تری برای سال ۲۰۲۴ در انتظار است. این رشد سفارش در تمام کارخانههای United Aircraft Corporation (UAC) وجود دارد، و Su-۵۷ بزرگترین چالش برای تولید است، اما همچنان توسط این کمپانی تولید میشود. علیرغم اینکه تعداد این جنگندهها را مشخص نکرده است، یوری اسلیوسار، مدیرعامل این کمپانی روسی از هدف خود برای تولید ۷۶ فروند سوخود-۵۷ برای نیروهای هوافضای روسیه تا سال ۲۰۲۷ گفته است، با تحویلهای جدید و پیشرفتهای عملیاتی که در سال ۲۰۲۳ صورت گرفته است.
نیروی هوایی روسیه که رسماً با نام نیروهای هوافضای روسیه شناخته میشوند، ناوگان متنوعی از هواپیماهای جنگنده را مدیریت میکند.
Su-۵۷ با چالشها و موانع متعددی در زمینه تولید و عملیات مواجه شده است که از آن میان میتوان به تحریمهای بین المللی اشاره کرد که صنعت هوافضای روسیه را درگیر کرده است. اما روسیه به پیشرفت توانمندیهای Su-۵۷ ادامه میدهد که شامل تست یک موتور جدید و بهبود پتانسیل رزمی آن است. علیرغم اعزام به سوریه و استفاده در اوکراین، روسیه همچنان در قرار دادن Su-۵۷ در معرض ریسکهای عملیاتی بالقوهای که میتوانند اعتبار و پتانسیل صادرات این جنگنده را به خطر بیندازند، خودداری میکند.
نیروی هوایی روسیه که رسماً با نام نیروهای هوافضای روسیه شناخته میشوند، ناوگان متنوعی از هواپیماهای جنگنده را مدیریت میکند
در سال ۲۰۲۱، روسیه از جت جنگنده پنهانکار جدید خود به نام Sukhoi Su-۷۵ رونمایی کرد که در میان کشورهای عضو ناتو با نام The Checkmate شناخته میشود و قرار است با اف-۳۵ آمریکایی رقابت کند. این جنگنده برای حمل و اعزام پهپادها طراحی شده و یک جت جنگنده نسل پنجمی سبک و تک موتوره است که میتواند با استفاده از سیستم تداخل الکترونیک خود به صورت همزمان با شش هدف درگیر شود.
این جت که توسط ولادیمیر پوتین رونمایی شد، به سرعت توسط کمپانیهای Rostec و United Aircraft Corporation توسعه یافته است و انتظار میرود که فروش آن از سال ۲۰۲۶ آغاز شود. با قیمتی بین ۲۵ تا ۳۰ میلیون دلار، این جنگنده یک گزینه مقرون به صرفهتر در مقایسه با اف-۳۵ است و هدف روسیه فروش نزدیک به ۳۰۰ فروند از آنها در ۱۵ سال آینده به کشورهای خاورمیانه، آسیا و آمریکای لاتین است.
این جت جنگنده، دارای نوآوریهای هوش مصنوعی و نسخه خلبان خودکار در حال توسعه است و گمان میرود که در مقابل هواپیماهای متخاصم نسل پنجمی و حتی سیستمهای نسل ششمی آینده موثر باشد.