ایرنه پاپاس (یونانی: Ειρήνη Παππά؛ ۳ سپتامبر ۱۹۲۹ – ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۲ درگذشت ۹۳ سالگی) خواننده و بازیگر اهل یونان بود. وی در طول حدود ۵۰ سال فعالیت هنریاش در بیش از ۷۰ فیلم سینمایی بازی نمودهاست. وی به خاطر نقشآفرینی قهرمانان تراژدی یونانی و حضور مقتدرانه در صحنه تئاتری شناخته شدهاست.
برخی از فیلمهایی که وی در آنها حضور داشتهاست از ماندگارترین آثار تاریخ سینما هستند. ایرنه پاپاس بیشتر از توانایی واقعی بازیگری، بر پایه کلیشههای نژادی و ملیتی در نقش زن مقتدر و آتشین مدیترانهای در فیلمها به کار گرفته میشد. در ایران وی را بیشتر با نقش هند جگرخوار در فیلم محمد رسولالله (فیلم ۱۹۷۶) میشناسند.
با نام اصلی «ایرن للکو» (یونانی: Ειρήνη Λελέκου) در ۳ سپتامبر ۱۹۲۹ زاده شد. مادرش، النی، معلم مدرسه و پدرش آموزگار کلاسیکهای ادبیات و نمایش یونان بود. ایرنه پاپاس دانشآموخته رقص و آواز از مدرسه سلطنتی هنرهای دراماتیک در آتن بود. او در ۱۹۴۷ با کارگردان سینما آلکیس پاپاس ازدواج کرد و نام خانوادگی او را گرفت. ازدواج آنها تا ۱۹۵۱ دوام داشت و به هنگام جدایی، نام خانوادگی همسرش را نگاه داشت.
او با مارلون براندو در ۱۹۵۴ آشنا شد تا سالها رابطهای پنهانی با او داشت.
ایرنه پاپاس بازی در تئاتر را با بازی در نمایشهای شکسپیر و ایبسن در سال ۱۹۴۸ آغاز کرد. او با بازی در سینما را از ۱۹۵۱ با شهر مرده (ساخته فریکسوس ایلیادیس) وارد سینما شد، اما هرگز تئاتر را رها نکرد.
ایرنه پاپاس نماینده یونان در جشنواره فیلم کن ۱۹۵۲ بود. او نخستین نقش در سینمای آمریکا را در فیلم مردی از قاهره ساخته ری انرایت و ادواردو آنتون در ۱۹۵۳ تجربه کرد. فیلم دوم پاپاس در آمریکا ادای دین به مردی بد ساخته رابرت وایز در ۱۹۵۶ در کنار جیمز کاگنی بود.
فیلم توپهای ناواران ساخته جی. لی تامپسون در ۱۹۶۱ پاپاس را به شهرتی جهانی رساند. در همان سال برای بازی در فیلم آنتیگونه جایزه خرس طلایی جشنواره بینالمللی فیلم برلین را دریافت کرد.
از دیگر فیلمهای او میتوان به بازی در فیلم ماندولین کاپیتان کارولی اشاره کرد.
ایرنه پاپاس در طی ۲۶ سال در هفت فیلم با آنتونی کوئین همبازی بود.
منبع:گفتنی