«قتل عام» در روز روشن

نیرو‌های اسرائیلی روز پنج‌شنبه درحالی‌که جمعیتی زیاد از مردم غزه در نزدیکی کاروانی از کامیون‌های کمک‌رسانی در شهر غزه تجمع کرده و منتظر دریافت کمک‌ها بودند، به روی آن‌ها آتش گشودند و صحنه تراژیکی خلق کرد که در آن تعداد زیادی کشته و زخمی شدند. مقامات غزه و ارتش اسرائیل بیشتر کشته‌ها را به ازدحام جمعیت نسبت می‌دهند.

به گزارش دنیای اقتصاد، «هیبا یازبک» و «آرون باکسرمن» در گزارش یک مارس در نیویورک‌تایمز نوشتند، اگرچه مقامات هر دو طرف گزارش‌های متفاوتی ارائه کردند، اما مرگ تعداد زیادی از مردمی که در اطراف کاروان حامل مواد غذایی در بخشی از غزه (که گرسنگی بیداد می‌کند) تجمع کرده بودند، منعکس‌کننده استیصال و هرج و مرج فزاینده در این سرزمین پس از تهاجم زمینی اسرائیل بود.

این وضعیت می‌تواند تهدیدی باشد بر گفتگو‌های آتش‌بس و از مسیر خارج کردن و متوقف ساختن این گفت‌وگوها. وزارت بهداشت غزه در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیرو‌های اسرائیلی بیش از ۱۰۰نفر را در یک «قتل‌عام» درحالی‌که منتظر دریافت غذا از کاروان بودند، به شهادت رسانده و ۷۰۰نفر دیگر را زخمی کردند. بر اساس آمار مقام‌های بهداشتی غزه، تاکنون بیش از ۳۰هزار فلسطینی در حملات اسرائیل جان خود را از دست داده‌اند.

این نقطه عطفی است که فشار بر اسرائیل برای پایان دادن به حمله نظامی را تشدید کرد. دریاسالار دانیل هاگاری، یکی از سخنگویان ارتش اسرائیل گفت که سربازان اسرائیلی قبل از شلیک «تیر‌های هشدار‌دهنده هوایی شلیک کردند.» او گفت: «در مواجهه با خطر و زمانی که اوباش به‌گونه‌ای حرکت کردند که احساس خطر را در نیرو‌های اسرائیل به وجود آورد، نیرو‌ها شروع به تیراندازی کردند.» هاگاری در یک کنفرانس تلویزیونی گفت: «ما به کسانی که به دنبال کمک بودند، به‌رغم اتهامات، شلیک نکردیم. ما به کاروان بشردوستانه چه از هوا و چه از زمین شلیک نکردیم. ما امنیت آن را تامین کردیم تا بتواند به شمال غزه برسد.»

مردم غزه، به‌ویژه در شمال، به‌طور فزاینده‌ای از دریافت مواد غذایی ناامید شده‌اند؛ زیرا سازمان ملل و سایر گروه‌های امدادی در بحبوحه خصومت‌های مداوم و ویرانی‌های گسترده، امتناع ارتش اسرائیل از تسهیل در ارسال کمک‌ها و برهم خوردن نظم در داخل غزه، برای ارسال آذوقه سخت به تلاش و تکاپو افتاده‌اند. وزارت بهداشت غزه روز پنج‌شنبه اعلام کرد که ۷۰۰هزار نفر در شمال از گرسنگی رنج می‌برند.

حسام ابوصفیه، رئیس بیمارستان «کمال عدوان» در شهر غزه اجساد ۱۲قربانی را پذیرش کرد و حدود ۱۰۰نفر دیگر که با شلیک گلوله زخمی شده بودند، برای درمان به آنجا آورده شدند. وزارت بهداشت غزه گفت که انتظار می‌رود تعداد جان‌باختگان افزایش یابد؛ زیرا بسیاری از زخمی‌ها نیز به بیمارستان الشفاء منتقل شدند؛ جایی که کارکنان پزشکی به‌دلیل کمبود تجهیزات و کارکنان «نمی‌توانستند با حجم و شدت جراحات مقابله کنند.»

یحیی المصری، یکی از پزشکانی که به محل حادثه رفت، گفت که ده‌ها نفر را دید که با گلوله زخمی شده بودند؛ از جمله افرادی که گلوله‌هایی به سر، گردن و کشاله ران آن‌ها اصابت کرده و همچنین کیسه‌های آردی که آغشته به خون زخمی‌ها بود. او گفت که اجساد افرادی را نیز دیده که به نظر می‌رسد در ازدحام جان باخته‌اند یا کامیون‌های کمک‌رسانی به آن‌ها برخورد کرده‌اند. دکتر المصری گفت که از طناب، ریسمان، تکه‌های چوب و تکه‌های لباس برای بستن زخم‌های مردم استفاده کرده است. برخی دیگر قربانیان مجروح را در ماشین‌ها یا گاری‌ها سوار کرده و سپس سعی می‌کردند آرد را از کامیون‌ها قبل از رفتن به بیمارستان خارج کنند. دکتر المصری گفت: «روح انسان‌ها با یک کیسه آرد معاوضه می‌شود. ما به قحطی رسیده‌ایم و وضعیت قابل توصیف نیست.»

به گفته یکی از مقامات نظامی اسرائیل که نخواست نامش فاش شود، حدود ۳۰کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه از گذرگاه «کِرِم شالوم» بین جنوب اسرائیل و غزه در امتداد یک جاده ساحلی به سمت شمال غزه حرکت کرده‌اند. به ادعای این مقام صهیونیستی، درحالی‌که کامیون‌ها در حدود ساعت ۴:۴۵ صبح به شهر غزه نزدیک می‌شدند، هزاران نفر در تلاش برای به‌دست آوردن کالاها، خودرو‌ها را محاصره کردند که منجر به ازدحام جمعیت شد که در آن ده‌ها نفر زخمی و کشته شدند.

این مقام اسرائیلی که خواست نامش فاش نشود به خبرنگاران گفت این موضوع در دست بررسی است. وی در ادعایی مضحک گفت که برخی از آن‌ها توسط کامیون‌های امداد زیر گرفته شدند؛ زیرا رانندگان می‌خواستند خود را از دست گرسنگان رها کنند.

این مقام اسرائیلی در ادامه ادعا‌های مضحک خود تاکید کرد که چند صدمتر به سوی جنوب -در انتهای کاروان- ده‌ها غیرنظامی که کامیون‌ها را به این منطقه هدایت کرده بودند، به سربازان اسرائیلی و یک تانک که جاده را ایمن می‌کرد، نزدیک شدند و آن‌ها را وادار به شلیک کردند.

وی درباره کشته شدن یا زخمی شدن افراد در این تیراندازی توضیح بیشتری نداد و از ارائه جدول زمانی دقیق خودداری کرد. ارتش اسرائیل ویدئویی دستکاری‌شده از یک هواپیمای بدون سرنشین منتشر کرد که نشان می‌داد صد‌ها نفر در اطراف جاده الرشید در جنوب غربی شهر غزه دور کامیون‌های کمک‌رسانی جمع شده و از آن بالا می‌روند. در یک قسمت از فیلم، مردم ناگهان شروع به دویدن می‌کنند و برخی از آن‌ها پشت دیوار‌ها خزیده و به نظر می‌رسد که پناه گرفته‌اند.

پس از این بریدگی دستکاری‌شده در ویدئو، حداقل ده‌ها نفر روی زمین دیده می‌شوند. مشخص نیست که آیا آن‌ها مجروح شده یا کشته شده‌اند. در جریان این وحشت‌آفرینی، به نظر می‌رسد که چند نفر بین کامیون‌های کمک‌رسان گیر کرده‌اند. دو خودروی نظامی اسرائیل نیز در صحنه قابل مشاهده است. بایدن روز پنج‌شنبه گفت که در حالی که هنوز در حال دریافت اطلاعات از جزئیات این اتفاق است، اما معتقد است این کشتار مذاکرات با هدف دستیابی به آتش‌بس بین اسرائیل و حماس را پیچیده خواهد کرد.

مشخص نبود چه کسی بر کاروان نظارت می‌کند. فیلیپ لازارینی، رئیس گروه کمک‌رسانی سازمان ملل که به فلسطینی‌ها خدمت می‌کند، گفت که هیچ آژانس سازمان ملل در این امر دخیل نیست و ارتش اسرائیل گفت که این کمک‌ها قرار است توسط «پیمانکاران خصوصی» توزیع شود.

مقامات امدادی و ساکنان منطقه می‌گویند که هرج و مرج در بسیاری از بخش‌های شمال و جنوب غزه بیداد می‌کند و هیچ مرجعی برای مدیریت نظم عمومی وجود ندارد. برنامه جهانی غذا هفته گذشته اعلام کرد که تحویل مواد غذایی به شمال غزه را به‌دلیل چالش‌های مربوط به ارسال امن کمک‌ها به غزه متوقف کرده است. لازارینی روز یکشنبه گفت که آنروا (که کمک‌های مالی‌اش توسط چندین کشور کمک‌کننده به‌دلیل اتهام همکاری ۱۲نفر از کارمندانش برای مشارکت در حملات ۷اکتبر به تعلیق در آمده است) آخرین بار ماه قبل بود که توانسته بود به شمال غزه کمک کند. در هفته‌های اخیر، انبوهی از مردمان غزه بار‌ها به کاروان‌های کمک‌رسانی هجوم آورده‌اند و گاهی اوقات درحالی‌که مسلح بوده‌اند، تدارکات ارسالی را به یغما برده‌اند.

تشکیلات خودگردان فلسطین این قتل عام را «اقدامی شنیع» توسط نیرو‌های اسرائیلی خواند و از جامعه بین‌الملل، به‌ویژه متحد اصلی اسرائیل، یعنی ایالات متحده خواست تا برای توقف تهاجم اسرائیل مداخله کند. متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که ایالات متحده «بلافاصله به دنبال اطلاعات بیشتر درباره این اتفاقی است که رخ داده است.» وی افزود که از اوایل پنج‌شنبه با اسرائیل درباره تحقیق در این خصوص در تماس بوده است. او گفت: «ما این تحقیقات را از نزدیک زیر نظر خواهیم داشت و برای دریافت پاسخ به آن‌ها فشار خواهیم آورد.»

نیویورک‌تایمز در گزارش دیگری در ۲۹فوریه نوشت، بایدن روز پنج‌شنبه اعلام کرد که در حال دریافت اطلاع دقیق درباره این حادثه است که ده‌ها کشته و زخمی بر جا گذاشت. او می‌گوید این اقدام می‌تواند تلاش‌ها برای رسیدن به آتش‌بس را دچار اخلال کند. وقتی از او پرسیده شد که آیا این تیراندازی و کشته شدن مردم غزه می‌تواند مذاکرات را با دست‌انداز مواجه سازد، گفت: «البته می‌تواند چنین شود.»

او پیش‌تر ابراز امیدواری کرده بود که تا روز دوشنبه (۱۴اسفندماه) آتش‌بس محقق شود. او قبل از سفر به برانونزویل در تگزاس گفت که «احتمالا نه تا دوشنبه بلکه امیدوار است تا دوشنبه این آتش‌بس محقق شود.»

«نیک کامینگ بروس» هم در گزارش ۲۹فوریه نوشت، مقام‌های ارشد حقوق بشری سازمان ملل هم در بیانیه‌ای شدیداللحن تهاجم روز پنج‌شنبه اسراییل به مردم غزه را محکوم کردند و هشدار دادند که تهاجم به رفح سطح جدیدی از «وحشت از جنگ» را دامن خواهد زد. «ولکر تورک»، کمیسیونر حقوق بشر سازمان ملل قساوت اسرائیل در نحوه پاسخ را هم محکوم کرد.

او اعلام کرد بر اساس برآورد‌های سازمان ملل، تخمین زده می‌شود که تعداد کشته‌ها، مجروحان و مفقودان حدود ۱۰۰هزار نفر است و این یعنی یک‌نفر از هر ۲۰ غزه‌ای. حدود ۱۷هزار کودک فلسطینی هم یا یتیم شده‌اند یا از خانواده‌هایشان جدا شده‌اند. او در سخنانی در شورای حقوق بشر سازمان ملل گفت: «تصور می‌کنم هرچ سخن و کلامی نتواند میزان وحشتی را که در برابر چشمان مردم غزه رقم می‌خورد، توصیف کند.» تورک بر ویرانی‌های انسانی و فیزیکی جنگ در غزه و «سیستم‌های کنترل عمیقا تبعیض‌آمیز» و «تحقیر بی‌پایان» سیاست‌های اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی تاکید کرد.

با این حال، سخنان و مواضع وی مورد سرزنش «میراو ایلون شاهار»، سفیر اسرائیل در سازمان ملل در ژنو قرار گرفت که آن را به‌عنوان «توهین» به قربانیان حمله ۷اکتبر محکوم کرد.