تفال به حافظ پنجشنبه ۲۶ بهمن ۱۴۰۲؛ اگر چه باده فرح بخش و باد گل‌بیز است...

فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.

اگر چه باده فرح بخش و باد گل‌بیز است
به بانگ چنگ مخور می‌که محتسب تیز است

صراحی‌ای و حریفی گرت به چنگ افتد
به عقل نوش که ایام فتنه انگیز است

در آستین مرقع پیاله پنهان کن
که همچو چشم صراحی زمانه خون‌ریز است

به آب دیده بشوییم خرقه‌ها از می‌که موسم ورع و روزگار پرهیز است

مجوی عیش خوش از دور باژگون سپهر
که صاف این سر خم جمله دردی آمیز است

سپهر برشده پرویزنیست خون افشان
که ریزه‌اش سر کسری و تاج پرویز است

عراق و فارس گرفتی به شعر خوش حافظ
بیا که نوبت بغداد و وقت تبریز است

شرح لغت:گل‌بیز: گل‌افشان، گل‌ریز، عطرافشان/به بانگ چنگ: به همراه آواز چنگ/محتسب: نهی کننده کار‌های ناروا، بازدارنده کار‌های نامشروع، لقب امیرمبارز‌الدین/تیز: شنوا، تند و حاد، بران، قاطع و برنده، خروج گاز شکم با صدا/صراحی: ظرف شراب با گردن دراز که به شکل مرغابی و حیوانات می‌ساخته و شراب از چشم و نوک آن خارج می‌شده است.

تفسیر عرفانی:‌

۱- قدری با تعمل و تفکر این نیت را انجام دهید که رقیبان و دشمنان شما در کمین آن هستند. زیرا حضرت حافظ در بیت اول چنین می‌فرماید:

* هر چند شراب شادی افزا و نسیم گل افشان است. باده آشکار را با خروش چنگ منوش که نهی کنند از منکر خشمگین و سخت گیر است.

۲- دور اندیشی را مد نظر داشته باشید و اگر می‌توانید از انجام این نیت صرف نظر کنید. زیرا خوشی در پرتو رنج و زحمت فراوان در این دنیای وانفسا، ارزش چندانی ندارد. (در مورد این نیت)

۳- آدم مهربانی هستی، ولی بسیار سختگیر و عصبانی. بطوریکه با کوچکترین ناملایمات، از کوره در می‌روی و به زمین و زمان می‌تازی و ناسزا می‌گویی. در حالی که خوب یا بد در دستان توانای شماست.

تعبیر غزل:

از نیتی که داری تا زمانی که عملی نشده با کسی حرفی نزن، زیرا دخالت دیگران به ضرر تو تمام می‌شود. بزودی فرصت‌هایی در اختیارت قرار می‌گیرد، از آن‌ها نهایت استفاده را ببر که همیشه شانس به انسان رو نمی‌کند. با بد و خوب دنیا چاره‌ای جز سازش نیست، پس با مشکلات بساز، زیرا دوران ناخوشی گذراست. درمورد شغل و مسائل کاری اکنون بهترین زمان گسترش فعالیت می‌باشد.