کیت جانسون، خبرنگار حوزه ژئواکونومیک و انرژی در مطلبی در نشریه فارن پالیسی نوشت: در حالی که حملات شبه نظامیان حوثی در یمن به کشتیهای عبوری از دریای سرخ وارد دوازدهمین هفته خود شده است، نگرانی جدیدی ایجاد شده مبنی بر اینکه حوثیها ممکن است کابلهای ارتباطی مستقر در بستر دریا را که تقریبا تمام دادهها و ارتباطات مالی بین اروپا و آسیا را از خود عبور میدهند، هدف قرار دهند.
به گزارش انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: تاکنون بخش عمده نگرانی درباره حملات حوثیها متمرکز بر تاثیر مخرب این حملات بر کشتیرانی تجاری و جریان انرژی بین کانال سوئز و اقیانوس هند بوده است. اما این نگرانی جدید نشان میدهد که آسیب پذیری زیرساختهای ارتباطی مستقر در بستر دریا در حال تبدیل شدن به یکی از مولفههای اصلی تامین امنیت آبهای بین المللی است.
در اواخر دسامبر، یک حساب کاربری مرتبط با حوثیها در تلگرام، تهدیدی را علیه چند ده رشته کابلهای فیبر نوری که از تنگه باب المندب عبور میکنند مطرح کرد. بر اساس گزارش انستیتوی تحقیقات رسانهای خاورمیانه، این تهدیدات مبهم توسط اکانتهای دیگری که مرتبط با شبه نظامیان تحت حمایت ایران از جمله حزب الله لبنان بودند، انعکاس یافت و پررنگ شد.
به گفته تیموتی استرانگ، معاون موسسه تحقیقاتی تله جئوگرافی «بیش از ۹۹ درصد ارتباطات بین قارهای از طریق کابلهای موجود در بستر دریا انجام میگیرد و این صرفا شامل اینترنت نیست بلکه تراکنشهای مالی و نقل و انتقالات بین بانکی را نیز در بر میگیرد. بسیاری از دپارتمانهای دفاعی نیز به این کابلها متکی هستند... تقریبا هرچیزی که شما در مورد ارتباطات بین المللی تصور میکنید از طریق کابلهای زیر دریا انجام میگیرد. دریای سرخ یک نقطه کاملا حیاتی برای اتصال اروپا به آسیاست.»
سوال اینجاست که آیا حوثیها واقعا توانایی آسیب زدن به این کابلها را که در کف دریا تعبیه شده اند دارند؟ اکثر حملات حوثیها تاکنون از طریق شلیک موشک و پرتاب پهپاد به سمت کشتیهای تجاری (و کشتیهای جنگی آمریکا و انگلیس) انجام گرفته است.
بروس جونز، تحلیلگر انستیتوی بروکینگز که تاکنون مطالب زیادی در خصوص اهمیت کابلهای زیر دریا به رشته تحریر درآورده در این باره گفت: «فکر نمیکنم زرادخانه حوثیها بتواند خطری را متوجه کابلهای زیر دریا نماید... اگر شما بخواهید به این چیزها آسیب بزنید، باید به زیر دریا بروید.».
اما حوثیها تحت حمایت ایران قرار دارند و از سوی آنها تجهیز میشوند. به گفته جونز، حتی اگر حوثیها خودشان چنین توانمندیای در اختیار نداشته باشند، ایران میتواند داستان را تغییر دهد، به ویژه که تنشها بین آمریکا و ایران در حال افزایش است.
وی در ادامه افزود: «حال سوال این است که آیا ایرانیها توانایی این کار را دارند و آیا تهران چنین گامی بر میدارد؟ من فکر میکنم باید منتظر ماند و دید که آیا تنش بیش از این بالا میرود و ایران و آمریکا به یک رویارویی سخت میرسند... در آن صورت میتوانید این سوال را بپرسید که آیا ایرانیها این توانمندی را دارند یا نه.»
معمولا روشهای نه چندان پیچیدهای برای آسیب زدن به کابلهای زیر دریا به ویژه در مناطقی که آب عمق کمتری دارد وجود دارند. به گفته استرانگ، حدود دو سوم از کل حوادث مربوط به آسیب دیدن کابلها شامل حوادث انسانی است که از صید ترال و کشیده شدن لنگر کشتیها در کف دریا ناشی میشود. کارشناسان معتقدند حوثیها میتوانند با استفاده از این روشها حداقل به بخشی از کابلها آسیب بزنند. معمولا تعمیر این کابلها چندان دشوار نیست و آمریکا و دیگر کشورها کشتیهایی برای تعمیر کابلها در مناطق مختلف مستقر میکنند، اما به دلیل حضور حوثیها در دریای سرخ، اعزام اکیپهایی به منطقه جهت تعمیر کابلها که معمولا چند روز به طور میانجامد کار سادهای نیست.
استرانگ تصریح کرد: «یک کابل به خودی خود بسیار آسیب پذیر است، اما به طور کلی سیستم بسیار انعطاف پذیر طراحی شده است... قطع کامل ارتباط مخابراتی یک کشور کاری بسیار دشوار است و مستلزم یک حمله بسیار پیچیده و هماهنگ است به نحوی که تمام زیرساختهای ارتباطی را هم زمان با هم از کار بیاندازد.»
سال گذشته و به دنبال حمله به خط لوله نورد استریم، ناتو واحد جدیدی برای هماهنگی جهت حفاظت از زیرساختهای مهم زیر دریا ایجاد کرد. تحلیلگران دریانوردی حفاظت از این داراییها را به عنوان یک ماموریت بسیار حیاتی برای نیروی دریایی کشورهای عضو به ویژه در آبهای پر زیرساخت اروپا تلقی میکنند.
مرکز مطالعات استراتژیک لاهه اخیرا گزارش جدیدی منتشر کرده که در آن بر اهمیت رو به افزایش توسعه زیردریاییهای بدون سرنشین برای نظارت بر زیرساختهای مستقر در بستر دریا برای نیروی دریایی کشورهای اروپایی تاکید کرده و این نکته را خاطر نشان میسازد که نیروی دریایی این کشورها باید حمایت از برخی مناطق مهم «دسترسی» به اروپا از جمله دریای سرخ را در اولویت خود قرار دهند. این گزارش خاطر نشان میسازد: «عملیات حفاظت از این زیرساختها به شکل قابل توجهی تحول یافته است... حفاظت از زیرساختها اکنون به بخشی از بازی تبدیل شده است.»
هرچند بخش عمده تمرکز این عملیاتهای جدید تاکنون متوجه خطوط بسیار آسیب پذیر انرژی بوده که به ویژه پس از حمله به خط لوله نورد استریم و سایر حوادث مشابه پررنگ شده است، اما به گفته جونز، تار و پودهای اصلی و نقاط ضعف احتمالی موجود در دنیای بستر دریا خطوط ارتباطی هستند. «برای من، چیزی که کاملا روشن است این است که کابلهای انتقال دهنده ارتباطات مالی مهمترین شبکه جهانی شدن مراودات بین المللی هستند و در عین حال آسیب پذیرترین شبکه موجود به شمار میروند.»