خودروسازی ایران هنوز نتوانسته از جنبه‌های کمی و کیفی، رضایت شهروندان را به دست بیاورد، این در حالی است که به طور مستقیم و غیرمستقیم سهم مهمی از اشتغال و البته تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است؛ بنابراین با توجه به سهم بالای خودروسازی در اشتغال (بدون لحاظ کردن قطعه‌سازان و شرکت‌های خودروساز بخش خصوصی)، طبعا جمع حقوق و دستمزد پرداختی به کارگران و کارکنان در این صنعت، دارای رقم بالایی در بین صنایع کشور است.
به گزارش فارس، طبق آمار رسمی اعلامی از سوی دو خودروساز بزرگ کشور (آمار ارائه‌شده در صورت‌های مالی ۹ ماه امسال) آنها روی‌هم‌رفته کمی بیش از ۳۳ هزار نفر پرسنل (اعم از تولیدی و ستادی) دارند. این آمار بدون در نظر گرفتن نیروی انسانی شاغل در پارس‌خودرو (زیرمجموعه سایپا)، خودروسازان بخش خصوصی و البته قطعه‌سازان است. بر اساس آنچه ایران‌خودرو و سایپا به بورس اعلام کرده‌اند، آنها در ۹ ماه امسال در مجموع بالغ بر ۱۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان حقوق و دستمزد به ۳۳ هزار نفر نیروی انسانی خود اعم از کارگران بخش تولید و پرسنل ستادی پرداخت کرده اند. با احتساب رقمی که در تنها فصل باقی‌مانده از سال پرداخت خواهد شد (بیش از ۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان)، کل حقوق و دستمزد پرداختی ایران‌خودرو و سایپا به کارگران و کارکنان شان در سال‌جاری به حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان می‌رسد.
در مقایسه با هزینه حقوق و دستمزد پرسنل دو خودروساز بزرگ کشور در سال گذشته (حدود ۱۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان) هزینه آنها در این بخش حدود ۳۷ درصد رشد خواهد کرد. این دو خودروساز همچنین در مجموع حدود ۱۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان صرف هزینه‌های سربار خود تا پایان آذر امسال کرده‌اند. طبق برآورد ایران‌خودرو و سایپا، آنها در کل سال‌جاری (با احتساب هزینه فصل انتهایی سال) بالغ بر ۲۵ هزار میلیارد تومان هزینه سربار خواهند داشت. همچنین جمع هزینه دو خودروساز بزرگ کشور در بخش اداری، عمومی و فروش نیز به نزدیکی‌های ۱۷ هزار میلیارد تومان می‌رسد.
در مقایسه با سال گذشته، هزینه اداری، عمومی و فروش دو خودروساز بزرگ کشور بالغ بر ۱۰۰ درصد بالاتر خواهد رفت. اما با در نظر گرفتن آمار ۳۳ هزار نفری مربوط به پرسنل دو خودروساز بزرگ کشور، در کل سال‌جاری به طور متوسط حدود ۶۳۷ میلیون تومان به هر یک نفر نیروی انسانی ایران‌خودرو و سایپا پرداخت می‌شود. همچنین متوسط حقوق پرداختی ماهانه به پرسنل دو خودروساز بزرگ کشور در سال‌جاری، حدود ۵۳ میلیون تومان است.
این ارقام البته نسبی و میانگین به شمار می‌روند، چه آنکه میزان حقوق پرداختی به پرسنل بخش اصلی صنعت خودروی کشور بسته به اینکه جزو ایران‌خودرو باشند یا سایپا و همچنین در چه سطحی و با چه مدرک و سابقه‌ای مشغول فعالیت هستند، متفاوت است. متوسط حقوقی که به کارگران و کارمندان خودروسازی ایران پرداخت می‌شود، در مقایسه با بسیاری از خودروسازان دنیا کمتر است. در واقع نیروی کار نسبتا ارزان یکی از مزیت‌های خودروسازی کشور به شمار می‌رود، اما این نکته را نیز نباید فراموش کرد که برخی کارشناسان و فعالان صنعت خودرو می‌گویند دو خودروساز بزرگ کشور با مازاد نیروی انسانی مواجه هستند.
آمار ارائه‌شده بورس نشان می‌دهد بیشترین حقوق پرداختی (از جنبه کل هزینه‌ای که صرف پرداخت حقوق و دستمزد می‌شود) به ایران‌خودرو تعلق دارد، زیرا این شرکت بیش از دو برابر سایپا نیروی انسانی دارد. پرسنل ایران‌خودرو به طور متوسط سالانه حدودد ۶۵۵ میلیون تومان و ماهانه نزدیک به ۵۵ میلیون تومان دریافتی دارند. در سایپا، اما متوسط حقوق و دستمزد سالانه و ماهانه برای هر نفر نیروی انسانی، متفاوت است. طبق آمار و ارقامی که سایپا به بورس ارائه داده، نیروی انسانی این شرکت به طور متوسط سالانه بیش از ۷۱۵ میلیون تومان و ماهانه حدود ۶۰ میلیون تومان دریافتی دارند.
اما نگاهی بیندازیم به جزئیات هزینه‌های خودروسازان در بخش سربار، اداری، عمومی و فروش که حقوق و دستمزد نیز جزو آنها به حساب می‌آید.
ابتدا از ایران‌خودرو شروع کنیم؛ بزرگ‌ترین خودروساز ایران که بیشترین نیروی انسانی در صنعت خودروی کشور را در خود جای داده است. طبق صورت‌های مالی ارائه‌شده به بورس توسط ایران‌خودرو، این شرکت در ۹ ماه امسال حدود ۱۰ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بابت حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان خود پرداخت کرده است. طبق برآورد ایران‌خودرو، این شرکت باید در فصل چهارم سال نیز بالغ بر چهار هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان دیگر به عنوان حقوق و دستمزد پرداخت کند؛ بنابراین در مجموع کل حقوق و دستمزدی که خودروساز بزرگ ایران در سال‌جاری پرداخت خواهد کرد، چیزی حدود ۱۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود.
این در حالی است که ایران‌خودرو در سال ۱۴۰۱ کمتر از ۱۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان حقوق و دستمزد به کارگران و کارمندان خود پرداخته بود؛ بنابراین هزینه امسال (۹ ماهه) این شرکت در بخش حقوق و دستمزد، حدود ۳۷ درصد بالا می‌رود. طبعا بخش قابل توجهی از این رشد به دلیل افزایش پایه حقوق کارگران در سال‌جاری نسبت به ۱۴۰۱ است. البته طبق اعلام ایران‌خودرو به بورس، این شرکت اندکی استخدام جدید نیز طی امسال خواهد داشت و این موضوع نیز به نوبه خود در رشد هزینه حقوق و دستمزد آبی‌های جاده تاثیرگذار خواهد بود.
در گزارش ارسالی ایران‌خودرو به بورس آمده که این شرکت تا پایان آذر امسال ۲۳ هزار و ۲۷۶ نفر نیروی انسانی داشته است، اما در پایان سال، به ۲۳ هزار و ۸۳۸ نفر خواهد رسید؛ بنابراین ایران‌خودرو طی سه ماه پایانی امسال ۵۶۲ نفر نیروی انسانی جدید جذب خواهد کرد. از جمع کل نیروی انسانی ایران‌خودرو، ۱۶ هزار و ۱۳۴ نفر پرسنل تولیدی این شرکت به حساب می‌آیند و هفت هزار و ۷۰۴ نفر دیگر نیز نیرو‌های غیر‌تولیدی هستند.
از ایران‌خودرو بگذریم و به سایپا برویم؛ دومین خودروساز ایران که کمتر از همسایه آبی‌پوش‌اش تولید دارد و طبعا نیروی انسانی کمتری را نیز در خود جای داده است. طبق صورت‌های مالی ارائه شده به بورس توسط سایپا، این شرکت در ۹ ماه امسال بیش از سه‌هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بابت حقوق و دستمزد کارگران خود پرداخت کرده است.
طبق برآورد سایپا، این شرکت در فصل آخر سال نیز بالغ بر دو هزار میلیارد تومان دیگر باید به عنوان حقوق و دستمزد پرداخت کند؛ بنابراین در مجموع کل حقوق و دستمزدی که دومین خودروساز بزرگ ایران در سال‌جاری پرداخت خواهد کرد، افزون بر پنج‌هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود. این در حالی است که سایپا در سال ۱۴۰۱ کمتر از چهار هزار میلیارد تومان حقوق و دستمزد به کارگران خود پرداخته بود. با این حساب، در سال‌جاری هزینه نارنجی‌های جاده مخصوص در بخش حقوق و دستمزد، حدود ۳۴ درصد بالا خواهد رفت.
سایپا، اما در ۹ ماه امسال (تا پایان آذر) حدود چهار هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان صرف هزینه‌های سربار کرده است. برآورد سایپایی‌ها این است که در سه ماه پایانی سال نیز حدود ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان دیگر در این بخش هزینه خواهد شد؛ بنابراین جمع کل هزینه سربار سایپا در سال‌جاری به حدود ۶ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان خواهد رسید که نسبت به سال گذشته رشد ۳۹ درصدی دارد. دومین خودروساز بزرگ ایران در بخش «اداری، عمومی و فروش» نیز حدود سه‌هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان تا پایان آذر امسال هزینه کرده است.
برآورد سایپا نشان می‌دهد این شرکت در فصل پایانی سال نیز حدود دو هزار میلیارد تومان دیگر در این بخش هزینه خواهد کرد؛ بنابراین جمع کل هزینه اداری، عمومی و فروش نارنجی‌های جاده مخصوص طی امسال، به پنج‌هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان می‌رسد. در مقایسه با سال گذشته، هزینه سایپا در بخش مورد نظر حدود ۳۷ درصد بالا خواهد رفت.
