هشدار دانشمندان در مورد ویروس‌های قطب شمال

خطر شیوع از میکروب‌هایی که برای هزاران سال در یخبندان دائمی به دام افتاده‌اند، به دلیل افزایش فعالیت کشتیرانی سیبری افزایش یافته است.

به گزارش فارس، دانشمندان هشدار داده اند که بشریت با یک تهدید همه گیر جدید عجیب و غریب مواجه است. آن‌ها می‌گویند که ویروس‌های باستانی منجمد شده در قطب شمال می‌توانند روزی در اثر گرم شدن آب و هوای زمین منتشر شوند و باعث شیوع یک بیماری بزرگ شوند.

در نتیجه، دانشمندان شروع به برنامه ریزی یک شبکه نظارتی در قطب شمال کرده اند که موارد اولیه بیماری ناشی از میکروارگانیسم‌های باستانی را مشخص می‌کند. علاوه بر این، برای جلوگیری از شیوع بیماری و خروج افراد آلوده از منطقه، قرنطینه و درمان تخصصی پزشکی را برای افراد آلوده ارائه می‌کند.

ژان میشل کلاوری، متخصص ژنتیک از دانشگاه اکس مارسی، گفت: «در حال حاضر، تجزیه و تحلیل تهدیدات همه‌گیری بر بیماری‌هایی متمرکز است که در مناطق جنوبی ظاهر شوند و سپس به شمال گسترش می‌یابند. در مقابل، توجه کمی به شیوعی شده که ممکن است در شمال ظاهر شود و سپس به جنوب برود. ویروس‌هایی در آن بالا وجود دارند که می‌توانند انسان‌ها را آلوده و شیوع بیماری جدیدی را آغاز کنند.»

این نکته توسط ویروس شناس ماریون کوپمنز از مرکز پزشکی اراسموس در روتردام نیز مطرح شد، وی گفت: «ما نمی‌دانیم چه ویروس‌هایی در یخ‌های دائمی وجود دارند، اما من فکر می‌کنم این خطر واقعی وجود دارد که شاید یکی از آن‌ها بتواند باعث شیوع بیماری شود: مثلاً یک نوع باستانی فلج اطفال. ما باید فرض کنیم که چنین چیزی ممکن است رخ دهد.»

در سال ۲۰۱۴، کلاوری تیمی از دانشمندان را رهبری کرد که ویروس‌های زنده را در سیبری جدا کردند و نشان دادند که هنوز هم می‌توانند ارگانیسم‌های تک سلولی را آلوده کنند، حتی اگر هزاران سال در یخ‌های دائمی مدفون باشند. تحقیقات بیشتر که سال گذشته منتشر شد، وجود چندین گونه ویروسی مختلف را از ۷ مکان مختلف در سیبری نشان داد و مشخص کرد که این گونه‌ها می‌توانند سلول‌های کشت‌شده را آلوده کنند. یک نمونه ویروس ۴۸ هزار و ۵۰۰ ساله بود.

کلاوری گفت: «ویروس‌هایی که ما جدا کردیم فقط می‌توانستند آمیب‌ها را آلوده کنند و هیچ خطری برای انسان نداشتند. با این حال، این بدان معنا نیست که ویروس‌های دیگر (که در حال حاضر در یخ‌های همیشه منجمد شده‌اند) ممکن است نتوانند باعث ایجاد بیماری در انسان شوند. ما آثار ژنومی ویروس‌های آبله و هرپس‌ویروس‌ها را شناسایی کرده‌ایم که برای مثال پاتوژن‌های شناخته شده انسانی هستند.»

نکته مهم در مورد انجماد دائمی قطب شمال، سرد، تاریک و فاقد اکسیژن بودن است که برای حفظ مواد بیولوژیکی عالی خواهد بود. مثلا می‌توانید ماست را در انجماد دائمی قرار دهید و ممکن است ۵۰ هزار سال بعد همچنان قابل خوردن باشد.

اما این انجماد دائمی جهان در حال تغییر است. لایه‌های بالایی ذخایر اصلی سیاره (در کانادا، سیبری و آلاسکا) در حال ذوب شدن هستند، زیرا تغییرات آب و هوایی به طور نامتناسبی بر قطب شمال تأثیر می‌گذارد. به گفته هواشناسان، این منطقه چندین برابر سریعتر از میانگین نرخ افزایش گرمایش جهانی در حال گرم شدن است.

با این حال، کلاوری افزود، ذوب مستقیم یخ‌ها سریع‌ترین خطر را ایجاد نمی‌کند. خطر ناشی از یکی دیگر از تأثیرات گرمایش جهانی است: ناپدید شدن یخ‌های دریای قطب شمال. این اتفاق امکان افزایش کشتیرانی و توسعه صنعتی در سیبری را فراهم می‌کند. عملیات معدنی عظیمی در حال برنامه ریزی است و قرار است حفره‌های وسیعی را در یخبندان عمیق برای استخراج نفت و سنگ معدن ایجاد کنند.

«این عملیات مقادیر زیادی از پاتوژن‌ها را آزاد می‌کند که هنوز در آنجا رشد می‌کنند. معدنچیان وارد می‌شوند و ویروس‌ها را تنفس می‌کنند. اثرات آن می‌تواند فاجعه آمیز باشد.»

کوپمنز گفت: «اگر به تاریخچه شیوع همه گیری نگاه کنید، یکی از عوامل کلیدی تغییر کاربری زمین بوده است. ویروس نیپا توسط خفاش‌های میوه که توسط انسان از زیستگاه خود رانده شده بودند، منتشر شد. به طور مشابه، آبله میمون با گسترش شهرنشینی در آفریقا مرتبط است و این همان چیزی است که ما در قطب شمال شاهد آن هستیم: یک تغییر کامل در کاربری زمین که می‌تواند خطرناک باشد.»

دانشمندان بر این باورند که یخ‌های دائمی (در عمیق‌ترین سطوحش) ممکن است حاوی ویروس‌هایی با قدمت یک میلیون سال باشد و بنابراین بسیار قدیمی‌تر از گونه‌های ویروس‌های امروزی هستند که تصور می‌شود حدود ۳۰۰ هزار سال پیش ظهور کرده‌اند.

کلاوری گفت: «سیستم ایمنی ما ممکن است هرگز با برخی از این میکروب‌ها در تماس نبوده باشد و این یک نگرانی دیگر است. سناریویی که زمانی یک ویروس ناشناخته یک نئاندرتال را آلوده می‌کند به سمت ما باز می‌گردد، اگرچه بعید است، اما به یک احتمال واقعی تبدیل شده است.»

دانشمندان اعلام کردند ما اکنون با یک تهدید ملموس روبرو هستیم و باید برای مقابله با آن آماده باشیم. این به همان سادگی است.

فونت ناشی از ویروس زامبی معمولاً منجر به افزایش واپاشی و مرگ سلولی می‌شود، دقیقاً مانند بیماری گوشتخوار. این بیماری بافت نازک و همبند زیر سطح پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث مرگ آن بافت‌ها می‌شود.

از طرفی بیماری‌هایی در حال ظهور هستند برای مثال در تابستان ۲۰۱۶ سیاه زخم توسط موج گرمای سیبری فعال شد که منجر به ده‌ها عفونت شد. هزاران گوزن شمالی و یک کودک در اثر گسترش عفونت جان باختند.

آژانس‌های بهداشت جهانی و دولت‌ها چندین سال است که بیماری‌های عفونی ناشناخته را زیر نظر دارند. این‌ها بیماری‌هایی هستند که انسان نه در برابر آن‌ها مصونیت دارد و نه از درمان دارویی برخوردار است. سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۷، بیماری «ایکس» را به فهرست کوتاهی از پاتوژن‌ها اضافه کرد که اولویت اصلی برای تحقیق در نظر گرفته می‌شود. این سازمان قصد دارد یک نقشه راه برای جلوگیری یا مهار اپیدمی که می‌تواند توسط این عوامل بیماری زا ایجاد شود، تهیه کند. تلاش‌ها پس از ظهور ویروس کشنده کووید-۱۹ تشدید شده است.

اخیراً محققان روسی حقیقتی را در مورد ویروس‌های زامبی کشف کرده اند که احتمال انتشار پاتوژن‌ها و ویروس‌ها و ایجاد بیماری‌های مشترک بین انسان و دام وجود دارد. آن‌ها همچنین پیش بینی می‌کنند ممکن است که تا سال ۲۰۳۰ ویروس زامبی گسترش یابد.

سیبری که لایه‌های منجمد دائمی تا عمق یک کیلومتری را در خود جای داده است، هزاران گونه میکروب خفته را تنها در ۱ گرم خاک در خود جای داده است. اکنون با گرم شدن قطب شمال و وجود لایه‌های منجمدی که ۴۰۰ هزار سال است که دستنخورده باقی مانده‌اند نگرانی‌ها برای ظهور بیماری شدت گرفته است.