بیش از ۴۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به دیابت هستند و بسیاری با استفاده از انسولین این بیماری را کنترل میکنند. با این وجود، "گری تاوبس" نویسنده حوزه علم معتقد است که این درمان میباشد که در پس اپیدمی کنونی قرار دارد. آیا مورد بحث برانگیز او برای جایگزینی مبتنی بر رژیم غذایی برای دارو ارزش بحث را دارد؟
فرارو- "گری تاوبس" نویسنده و روزنامه نگار امریکایی طرفدار رژیم غذایی با کربوهیدرات پایین و پرچرب است. ادعای اصلی او این است که کربوهیدرات به ویژه شکر و شربت (سیروپ) ذرت با فروکتوز بالا ترشح انسولین را بیش از حد تحریک میکنند و باعث میشوند بدن چربی را در سلولهای چربی و کبد ذخیره کند و این که در وهله نخست میزان بالای مصرف کربوهیدرات در رژیم غذایی است که علت چاقی و سایر شرایط سندرم متابولیک میباشد.
به گزارش فرارو به نقل از گاردین، او در سال ۲۰۲۲ میلادی زمانی که یک روزنامه نگار علمی کمتر شناخته شده و نویسنده دو کتاب در مورد مباحث علمی بود مقالهای در "نیویورک تایمز" با عنوان "چه میشد اگر همه اینها یک دروغ بزرگ بود"؟ را متنتشر کرد و در آن مقاله استدلال نمود که توصیههای مطرح شده در مورد رژیم غذایی کم چرب در چند دهه گذشته نه تنها نادرست بلکه به طور فعال خطرناک بوده و دلیل آن به قول خودش "اپیدمی بیرحمانه چاقی در آمریکا" بوده است. از دید تاوبس چربی در رژیم غذایی اصلا مشکلی بغرنج محسوب نمیشود در عوض او ادعا کرد که خطر واقعی از سوی مصرف کربوهیدرات است.
اظهارنظر او به واکنشهای شدید انجامید و به بحث در مورد "رژیم غذای سالم" دامن زد. تاوبس اولین کسی نبود که مدعی شد کربوهیدراتها بد هستند. پیش از او "رابرت اتکینز" نیز به این نتیجه رسیده بود، اما شاید تاوبس به دلیل پیشینه جدی علمی اش که دارای مدرک فیزیک از هاروارد است و در دانشگاه استنفورد در رشته مهندسی هوافضا تحصیل کرده شخصیتی قطبی بوده و به همان اندازه که طرفدارانی پرشور دارد مخالفانی سرسخت نیز داشته است.
تاوبس از سال ۲۰۰۷ میلادی پنج کتاب در مورد قند، چربی و کربوهیدرات نوشته از جمله آخرین کتاب اش تحت عنوان "تجدیدنظر در مورد دیابت" که در آن اشاره میکند که رژیمهای غذایی با کربوهیدرات کم به عنوان راهی برای مدیریت گلوکز خون در دیابت نوع ۱ و ۲ کمتر مورد استفاده قرار گرفته اند. او میگوید راهکار مقابله با دیابت استفاده از رژیمهای با میزان کربوهیدرات کم به جای شیوههای درمانی سنگین دارویی است که به گمان او بیش از آن که فایده داشته باشند آسیب زا بوده اند.
نوشتههای او در مورد تغذیه جوایز متعددی را به ویژه از سوی انجمن ملی نویسندگان علم ایالات متحده برایش به همراه داشته اند، اما هم چنین به شدت مورد انتقاد قرار گرفته اند عمدتا به دلیل وابستگی او به رژیم کتو است رژیمی که در آن شما کربوهیدرات بسیار کمی (۵۰ گرم یا کمتر در روز) میخورید که بدن به حالتی به نام کتوز میرود به این معنی که سوزاندن گلوکز ذخیره شده را متوقف میکنید و به جای آن شروع به سوزاندن چربی میکنید. او در سال ۲۰۲۱ میلادی کتابی به نام "پروندهای برای کتو" را نوشت. او خود میگوید پس از انتشار آن کتاب از یک منبع اطلاعاتی معتبر به فردی که ممکن است عجیب و غریب به نظر برسد تبدیل شد. تاوبس که خود از این رژیم غذایی پیروی میکند اکنون پیشنهاد کرده که این رژیم باید به افراد مبتلا به دیابت ارائه شود.
رژیم کتو در ابتدا به عنوان راهی برای درمان انواع خاصی از صرع در دوران کودکی ایجاد شد. برای تاوبس رژیم غذایی کتو بدان معناست که او نشاسته، غلات یا شیرینی نمیخورد. او میگوید:"من حتی صبحانه نیز نمیخورم، زیرا صبحها بدون صبحانه بهتر فکر میکنم. من برای میان وعده آجیل یا پنیر میخورم. اگر قرار باشد شام بخورم یک تکه ماهی یا نصف مرغ کبابی شده را ترجیح میدهم و از پیشخدمت رستوران میخواهم برنج یا سیب زمینی را کنار گذارد و به جای آن یک سالاد سبزیجات برایم سرو کند".
تاوبس ۶۷ ساله با همسر و پسران اش در برکلی در کالیفرنیا زندگی میکند. او با پیراهن یقه باز و پوستی برنزه و موهای کوتاه بیشتر شبیه "اوون ویلسون" بازیگر به نظرمی رسد تا پروفسوری که به دنبال تغییر اساسی نحوه درک و درمان دیابت است.
او در آخرین کتاب اش که بازگویی جامع تاریخچه تحقیقات درباره دیابت است میگوید چگونه در نیمه نخست قرن بیستم با ظهور یک دکترین درمانی افراد درباره دیابت مرتکب اشتباه شدند. طبق آن اشتباه مبتلایان به دیابت میتوانستند هر چه میخواهند بخورند در حالی که از انسولین و داروهایی مانند متفورمین برای مدیریت عواقب گلوکز خون استفاده میکردند. تاوبس همواره شیفته مطالعه "علم بد" بوده و از دید او در مورد دیابت علم در بیشترین حد خود بد عمل کرد. او میگوید:"علم بسیار وحشتناک بوده است. بسیاری از تصوراتی که در مورد تغذیه تکامل یافته اند مبتنی بر فرضیاتی هستند که ممکن است اشتباه بوده باشند".
پیش از کشف انسولین در دهه ۱۹۲۰ میلادی رژیم غذایی تنها راه برای مدیریت دیابت بود اگرچه گزینههای مختلفی توسط پزشکان اولیه آزمایش میشد. تاوبس میگوید در آن زمان مصرف کم کربوهیدرات یکی از محبوبترین گزینهها دست کم نزد پزشکان بود. انسولین یک تغییر دهنده بازی بود. انسولین نه تنها تقریبا به شکلی جادویی جان کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ را که اغلب به کما میروند و پس از آن به سرعت به بیمارستان انتقال مییافتند را نجات داد بلکه بدان معنا بود که افراد مبتلا به دیابت از هر دو نوع میتوانند یک رژیم غذایی کم و بیش عادی داشته باشند. مثال دیگری که تاوبس برای اشاره به این که محققان اولیه تا چه اندازه مرتکب اشتباه شده بودند وجود تفاوتهای میان دیابت نوع ۱ و نوع ۲ است که از دید او به قدری متفاوت هستند که نباید نام مشترکی داشته باشند. دیابت نوع ۱ یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلولهای پانکراس که انسولین تولید میکنند حمله میکند و آنها را از بین میبرد هورمونی که سطح گلوکز را در خون ما تنظیم میکند.
افراد مبتلا به نوع ۱ برای زنده ماندن نیاز به تزریق انسولین دارند. مانند نوع ۲ نوع ۱ میتواند عوارضی مانند بیماری قلبی، کلیوی یا چشمی و آسیب عصبی ایجاد کند. دیابت نوع ۲ حدود ۹۰ درصد موارد را تشکیل میدهد و یک اختلال متابولیک است که در آن بدن یا نمیتواند انسولین را برای متابولیسم گلوکز بسازد یا نمیتواند از آن استفاده کند که منجر به سطوح بالای مداوم در خون میشود.
در نهایت، افرادی که مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند ممکن است به انسولین و سایر داروهای دیابت نیز نیاز داشته باشند، اما برای بسیاری از افراد اصلاح رژیم غذایی و شیوه زندگی میتواند این نیاز را به تعویق بیندازد. بسیاری از متخصصان، اما نه همه آنان فکر میکنند که اغلب یک رابطه علت و معلولی بین وزن و دیابت نوع ۲ وجود دارد که منجر به سطح بالایی از انگ در مورد تشخیص آن بیماری شده است. تشخیص هر دو نوع ۱ و ۲ دیابت در سراسر جهان در حال افزایش است. تنها پنج میلیون مبتلا به دیابت در بریتانیا زندگی میکنند.
آن چه تاوبس دوست دارد ببیند رژیمهای غذایی با کربوهیدرات کم است که در کنار یا به جای داروهای دیابت ارائه میشود. او میگوید:"زمانی که درمان با انسولین در دهه ۱۹۲۰ میلادی آغاز شد آنان نمیدانستند که عوارض جانبی طولانی مدت چیست یا عواقب طولانی مدت زندگی با دیابت چیست، زیرا اکثر افراد مبتلا به نوع ۱ میمیرند. سپس پزشکان متوجه شدند که سادهتر است به بیماران اجازه دهند هر چه میخواهند بخورند و به آنان دارو بدهند. سپس پنج، ده یا بیست دیگر به طول میانجامد تا آنان عوارض طولانی مدت دارو را مشاهده کنند. آن چه من آرزو دارم پزشکان و متخصصان دریابند این است که انسولین درمانی در بلند مدت میتواند به اندازه خود دیابت باعث ایجاد عوارض در فرد شود".
او میافزاید: "در اواخر دهه ۱۹۳۰ میلادی شما این موج جزر و مدی از عوارض دیابت را داشتید: بیماری قلبی، آترواسکلروز، نوروپاتی، نارسایی کلیه، نابینایی، قطع عضو. در آن زمان رژیم غذایی با کربوهیدرات کم بسیار مورد توجه قرار گرفته بود. با این وجود، کماکان تجویز انسولین راهکاری سادهتر به نظر میرسید. این در حالیست که اگر رژیم غذایی خود را تغییر دهید میتوانید دیابت را بهبود بخشیده و حتی میتوانید مصرف داروها را متوقف کنید".
اگرچه قانع کننده به نظر میرسد برخی از اشکالات ظاهری در استدلالهای تاوبس وجود دارد که به هیچ وجه در جوامع دانشگاهی یا پزشکی پذیرفته نشده اند. پروفسور "روی تیلور" از محققان برجسته دیابت در بریتانیا است. زمانی که در سال ۲۰۲۱ میلادی یک زیرگروه از کمیته مشاوره علمی دولت بریتانیا در مورد تغذیه تشکیل شد تا به بررسی اتخاذ رژیم با کربوهیدرات کم به عنوان رویکردی برای دیابت به طور کلی بپردازد ادبیات موضوع به طور کامل مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه بررسی آن بود که رژیمهای با کربوهیدرات بسیار کم هیچ گونه نتیجه بهتری در مقایسه با رژیمهای با کربوهیدرات متوسط را در افراد مبتلا به دیابت نشان ندادند. مطالعه دیگری در سال ۲۰۲۲ در استنفورد صورت گرفت که در آن رژیمهای غذایی با کربوهیدرات کم و رژیم غذایی مدیترانهای با یکدیگر مقایسه شدند و نتایج نشان داد اگرچه هر دو نوع رژیم غذایی در کنترل گلوکز خون موثر هستند، اما رعایت رژیم غذایی مدیترانهای به مراتب راحتتر است.
موسسه بریتانیایی Diabetes UK در مورد رژیم غذایی با کربوهیدرات پایین اعلام کرده است:"هیچ گونه شواهد و مستندات ثابتی وجود ندارد که رژیم غذایی با کربوهیدرات کم در دراز مدت موثرتر از سایر رویکردها باشد. بنابراین، نباید به عنوان رژیم غذایی برای همه تلقی شود. در حال حاضر، هیچ گونه مدرک و مستندات محکمی وجود ندارد که بگوید رژیم با کربوهیدرات کم برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ ایمن یا موثر است. به همین دلیل ما رژیمهای با کربوهیدرات کم را به افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ توصیه نمیکنیم". تاوبس در این باره میگوید شواهد زیادی مبنی بر ناایمن بودن استفاده از رژیم غذایی با کربوهیدرات کم وجود ندارد، زیرا این نوع رژیم غذایی به طور جدی در داخل یا خارج از جامعه تحقیقاتی دیابت مورد مطالعه قرار نگرفته است.
با این وجود، مطالعه رژیم غذایی فوق العاده دشوار است به ویژه در زمینهای مانند دیابت که افراد مشارکت کننده در پژوهش نیز اغلب تحت درمان دارویی قرار میگیرند. یکی از نکات علم تغذیه آن است که نتیجه گیری درازمدت درباره تاثیر آن چه افراد میخورند بر روی سلامتی آنان تقریبا غیر ممکن است، زیرا رژیم غذایی با سبک زندگی در تعامل است، زیرا افراد عمدا یا ناخواسته در مورد آن چه میخورند دروغ میگویند و به این دلیل که مطالعات طولی رژیم غذایی بسیار پرهزینه است.
علیرغم آن که تاوبس خود در دو دهه گذشته به پیروی از رژیم غذایی کتو پایبند بوده، اما این کار ممکن است برای سایرین دشوار باشد. پروفسور تیلور میگوید:"غذا خوردن بخشی از تعامل اجتماعی ما با دوستان و اعضای خانواده مان میباشد. حتی در یک گروه با انگیزه بالا مانند افرادی که سعی در کنترل دیابت دارند پایبندی به رژیم غذایی با کربوهیدرات کم بسیار ناچیز است". نتیجه مقالهای منتشر شده در سال ۲۰۲۲ میلادی که این پایبندی را دنبال کرده بود به موانع فرهنگی، مذهبی و شاید مهمترین مانع یعنی عامل اقتصادی اشاره کرده بود. رژیم غذایی کتو در ابتدا میتوان گران باشد و از نظر اجتماعی ناخوشایند به نظر برسد.