فرارو- ۷ آذرماه، ایالت مین، دونالد ترامپ را از رای گیری ایالتی در انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری سال آینده رد صلاحیت کرد و پس از کلرودا، به دومین ایالتی تبدیل شد که رئیس جمهوری سابق امریکا را به دلیل نقش آفرینی در حمله ۶ ژانویه ۲۰۲۱ به کنگره ایالات متحده از حضور در انتخابات محروم کرد.
به گزارش فرارو، درست یک روز پیش از این رای، چهارشنبه، ۶ آذرماه ترامپ از رای مشابهی در دادگاه عالی ایالت میشیگان گریخت، درواقع دادگاه عالی این ایالت، با رد صلاحیت ترامپ موافقت نکرد و طرح ریزی علیه وی، در همان مرحله مقدماتی رد شد. اگرچه ستاد انتخاباتی دونالد ترامپ بلافاصه به تصمیمهای ایالتی معترض شده و حق شکایت را برای خود محفوظ دانسته است، اما این تصمیم میتواند در دادگاه عالی ایالتی مورد تجدید نظر قرار گیرد.
بر اساس سخنان وکلای ترامپ دست داشتن او در شورش ۶ ژانویه صحت ندارد و اظهارات ترامپ خطاب به حامیانش، بر اساس حق آزادی بیان مطرح شده است. بر اساس قوانین ایالات متحده، حکم ۲ ایالتی که تا این لحظه ترامپ را رد صلاحیت کرده اند، فقط برای انتخابات مقدماتی درون حزبی در این ایالتها اعمال میشود، اما میتواند بر وضعیت ترامپ برای انتخابات سراسری در نوامبر ۲۰۲۴ هم تاثیر گذار باشد. در پنجم و ششم ژانویه ۲۰۲۱، طرفداران دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین ایالات متحده، در واشینگتن دی سی تجمع کردند تا به نتایج انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ اعتراض کنند. اما این اعتراضات به آشوب و خشونت کشیده شد و بیش از ۱۰ نفر بازداشتی و عدهای زخمی و کشته به جای گذاشت، اکنون همان حادثه به اهرم فشاری علیه ترامپ تبدیل شده است.
با وجود این که تلاشهای مشابه برای رد صلاحیت ترامپ تاکنون در سایر ایالتها موفق نبوده، اما هنوز مشخص نیست آینده انتخابات آمریکا به کدام سمت خواهد رفت. دادگاههای ایالتی، برای صدور حکم علیه ترامپ، به بند ۳ متمم ۱۴ قانون اساسی آمریکا استناد کرده اند. بر اساس این بند که در زمان جنگ داخلی آمریکا به تصویب رسیده، در صورتی که مقامهای حکومتی که برای حمایت از قانون اساسی سوگند یاد کرده اند، افراد را به شورش تحریک کنند، از قبول مناصب فدرال منع خواهند شد. از سال ۱۹۱۹ تا کنون از بند ۳ متمم ۱۴ قانون اساسی آمریکا تنها دو بار استفاده شده. یک نکته مبهم در این بند نیز وجود دارد و برخی کارشناسان حوزه سیاست خارجی معتقدند این بند به دقت تعریف نشده است.
با توجه به این شرایط پرسشهایی مطرح است از جمله این که با توجه به رد صلاحیت دونالد ترامپ در برخی ایالت ها، امکان دارد که وی با مشکلاتی جدی برای شکرت در انتخابات ریاست جمهوری مواجه شود و آیا ترامپ قربانی نقشه دموکراتها خواهد شد؟ حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم و تحلیلگر سیاسی در گفتگو با فرارو به این پرسشها پاسخ داده است:
حشمت الله فلاحت پیشه به فرارو گفت: «آراء ایالتی که علیه ترامپ صادر میشود، عمدتا در ایالتهایی است که جمهوری خواهان در آنها صاحب رای نیستند. در ایالات متحده سه دسته ایالت وجود دارد؛ دستهای از ایالت ها، که اغلب دموکرات هستند، دسته دوم ایالتهایی که اغلب جمهوری خواه هستند و دسته سوم، ایالتهایی که معمولا حد وسط هستند و آراء این ایالتها بین دو حزب میچرخد و دست به دست میشود. رقابت اصلی هم در همین دسته سوم ایالتها است. در ایالتهای مختلفی، شکایتهایی علیه ترامپ شکل گرفته است. مبنای این شکایتها این است که بر اساس متمم قانون اساسی ایالات متحده، اگر شخصی، دست به اسلحه ببرد، نمیتواند مناصب دولتی داشته باشد. البته در متمم قید شده است که چه افرادی مشمول این موضوع میشوند، جالب این که عنوان ریاست جمهوری در این متمم قید نشده است. اما برخی از دادگاهها این متمم را دارای شمول به رئیس جمهوری میدانند و لذا رای علیه ترامپ میدهند و برخی آن را فاقد شمول میدانند و در نتیجه رای منفی میدهند و به این نکته استناد میکنند که اصلا در متمم اشارهای به رئیس جمهور نشده است.»
وی افزود: «اما فارغ از هر نکته ای، باید دقت کنیم که این رای مبنی بر این است که در انتخابات درون حذبی، نام ترامپ در یک ایالت مشخص قید نمیشود و نکته دیگر این که آراء مذکور در دیوان دادگاه عالی آمریکا رد خواهد شد. ۷۰ درصد قدرت این نهاد از محافظه کاران و نزدیکان جمهوریخواهان تامین میشود و یک سوم قضات آمریکا را نیز عملا ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود منصوب کرده است. به همین دلایل من معتقدم برنده دادگاههای انتخاباتی ایالات متحده، شخص ترامپ است. درواقع اگر دموکراتها با همین رویه پیش بروند، در عمل، امکان این که ترامپ را از ریاست جمهوری منع کنند (حداقل به دلایل انتخاباتی) بسیار ضعیف است. اگر ترامپ در نهایت بتواند کاندیدا شود، با حداقل هزینههای تبلیغاتی میتواند، رئیس جمهور آمریکا باشد. دموکراتها در مسیری قرار گرفته اند که در حال رساندن ترامپ به ریاست جمهوری آینده آمریکا هستند.»
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم گفت: «دونالد ترامپ، شخصی است که در عرصه سیاست ایالات متحده، کاملا پوپولیستی عمل کرده است. اما جالب این است که مهمترین شعار پوپولیستی و جدید او «دموکراسی» است. ترامپ، معمولا به عنوان شخصی که «اختلال طلبانه» رفتار میکند، شناخته میشود، اما اکنون شعار دموکراسی میدهد و سوار بر این موج شده است. ترامپ میگوید که اتفاقا این دموکراتها هستند که به رغم شعار دموکرات بودن، در حال ضربه زدن به دموکراسی هستند؛ بنابراین امکان بعیدی است که ترامپ در انتخابات، حضور پیدا نکند. با این وجود رد صلاحیت ترامپ در آمریکا را نمیتوان با سایر نقاط جهان مقایسه کرد. حتی اگر ترامپ رد صلاحیت شود، بخشی از آراء او در آراء کاندیدای بعدی جمهوری خواهان جذب میشود. هر چند این امر به اعتقاد من بعید است و درباره مسائل بعید زیاد پیش بینی نمیکنم.»
وی افزود: «معتقدم که با نگاهی به نظرسنجی ها، به راحتی متوجه میشویم که ترامپ وضعیت بهتری نسبت به بایدن دارد. به هر حال مسائل آمریکا به شرایط مختلفی وابستگی دارد و حتی در برخی موارد، مسائل سیاست خارجی آمریکا، نقش کمتری در انتخابات دارد؛ بنابراین باید روند را به طور کلی بررسی کرد و تشخیص داد انتخابات به کدام سمت حرکت میکند. به یاد دارم که در انتخابات گذشته ایالات متحده (هیلاری کلینتون و ترامپ) در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، با حدود ۱۰ کارشناس مصاحبه شد تا حدس بزنند چه شخصی برنده این انتخابات خواهد شد. از بین ۱۰ کارشناس، ۹ نفر معتقد بودند که هیلاری کلینتون برنده میشود و تنها یک نفر، ترامپ را برنده انتخابات میدانست. به همین دلیل هم میگویم همه چیز به روزهای آخر منتهی به انتخابات برمی گردد. به طور معمول کاندیداها بر امواج جامعه سوار میشوند و اکنون معتقدم که گزینههای بیشتری برای سوار شدن ترامپ بر این امواج وجود دارد تا بایدن. حتی با وجود این که بایدن سعی کرده رویکردی دوگانه و محافظه کارانه در پیش بگیرد، اما فعلا آسیبهای اصلی به خود بایدن وارد میشود.»
این تحلیلگر سیاست خارجی در ادامه گفت: «نمی توانیم بگوییم ترامپ قربانی شده است. شاید اگر این اتفاقات (نقش ترامپ در حمله ۶ ژانویه ۲۰۲۱ به کنگره ایالات متحده) در مکانی مثل ایران رخ میداد، با واکنشها و مجازاتهای بسیار تندتری رو به رو میشد و به طور قطع ترامپ و اطرافیان وی نقره داغ میشدند. این موضوع در ایالات متحده نیز کم سابقه است که یک رئیس جمهور دستکش بوکس دست کند و از طرفداران خود بخواهد مانع از اجرای قانون اساسی توسط کنگره بشوند و اطرافیان او کنگره را تسخیر کنند که منتهی به کشته شدن چندین نفر و زخمی شدن تعدادی دیگر شود. این اتفاقات در ایالات متحده بی سابقه بود. دموکراتها هم سعی کردند از این اتفاقات نهایت استفاده را ببرند. اما من معتقدم، دموکراتها که از ظرفیت قانون اساسی ایالات متحده اطلاع داشتند، نباید وارد این مسیر میشدند. اکنون میبینیم که ترامپ به جای این که برنامهای انتخاباتی ارائه دهد، بیشتر سوار بر یک موج فعال شده، که حاصل سیاستهای طرف مقابل است.»
وی افزود: «معتقدم که تحولات ده سال اخیر دنیا، در دو مقطع با ضربات اساسی مواجه شده که دنیا را دچار بی سامانی کرده است. ضربه اول را ترامپ وارد کرد؛ وقتی او تمامی مقررات بین المللی را زیر پا گذاشت و سیاستهای مبتنی بر قدرت، را حاکم کرد. یعنی تلاش کرد، از قدرت آمریکا برای کسب ثروت و کشاندن ثروت به داخل آمریکا استفاده کند. این ضربهای اساسی بود. ضربه ثانویه را پوتین و رژیم صهیونیستی (با جنگ افروزی) به جهان وارد کردند. ضربه سوم، رای آوردن مجدد ترامپ است که باعث میشود عملا با جهان دیگری رو به رو شویم. جهانی که در آن، بسیاری از کشورهایی که برای توسعه فعالیت میکنند، مجبور میشوند در حوزه جنگ سرد با یکدیگر درگیر باشند.»