باید بدانید یک‌سوم مردان ۴۰ تا ۹۰ساله از پایین‌بودن سطح تستوسترون رنج می‌برند. عارضه کمبود تستوسترون بیشتر به فاکتور‌هایی در سبک زندگی و بیماری‌ها برمی‌گردد، از جمله اضافه‌وزن و داشتن دیابت نوع دوم.
به گزارش تبیان، بعد از ۳۰ سالگی، سطح تستوسترون به طور یکنواخت افت می‌کند؛ تقریباً ۱ تا ۲ درصد در هر سال. هر چند این اتفاق طبیعی است؛ اما بعضی از مردان افت تستوسترون بیشتری دارند که باعث می‌شود زودتر به کمبود این هورمون دچار شوند.
بعضی از شناخته‌شده‌ترین علامت‌های پایین‌بودن تستوسترون شامل کاهش میل جنسی، خستگی عمومی و تحلیل عضلات می‌شود که ارتباط نسبتاً مستقیمی با این عارضه دارند. اما ارتباط بین قلب و پایین‌بودن تستوسترون پیچیده‌تر است.
برخی مطالعات نشان داده‌اند تستوسترون می‌تواند اثرات محافظت‌کنندگی برای قلب داشته باشد. شاید شنیده باشید که سازمان غذا و داروی آمریکا چند سال پیش نسبت به تستوسترون درمانی هشدار داد و اعلام کرد که این درمان می‌تواند باعث مشکلات قلبی بشود.
همین مسئله کافی است تا هر مردی را نسبت به اثرات تستوسترون بر قلب گمراه کند، اما ما در این مطلب به توضیح چگونگی این ارتباط می‌پردازیم.
بر اساس چیزی که در مورد ارتباط کمبود تستوسترون و مشکلات متابولیکی می‌دانیم و باور داریم که اختلال در متابولیسم، بالابودن کلسترول و التهاب همگی به‌خودی‌خود به بیماری قلبی مربوط می‌شوند، پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که کمبود تستوسترون نیز با مشکلاتی در سلامت قلب مرتبط است.
یکی از قابل‌توجه‌ترین نمونه‌ها اختلال نعوظ است که شایع‌ترین مشکل جنسی در مردان ۴۰ سال و بالاتر است. اختلال نعوظ اغلب ریشه در گردش خون ضعیف به‌واسطه تصلب شرایین دارد. یعنی زمانی که عروق تأمین‌کننده خون بدن، به دلیل تجمع پلاک، تنگ و باریک می‌شوند. این ارتباط ممکن است غیرمستقیم باشد؛ اما توجیه می‌کند که چرا اختلال نعوظ در واقع می‌تواند علامتی هشداردهنده از بیماری قلبی باشد.
ارتباط‌های زیاد دیگری نیز بین تستوسترون و سلامت قلب مشاهده شده که نشان می‌دهند:. تستوسترون به کاهش روند تصلب شرایین کمک می‌کند یا حتی آن را برطرف می‌کند. بالاتر بودن سطح تستوسترون با کاهش ریسک بیماری قلبی در مردان بالای ۷۰ سال ارتباط دارد.. افت تستوسترون ناشی از سن با افزایش ریسک بیماری قلبی مرتبط می‌باشد.. پایین‌بودن تستوسترون در مردانی که نارسایی احتقانی قلب دارند منجر به تشدید علائم این بیماری می‌شود.. تستوسترون تراپی می‌تواند به بهترشدن سطح تستوسترون کمک کند و ریسک تصلب شرایین را کاهش دهد.
ضمناً می‌دانیم که پایین‌بودن تستوسترون می‌تواند شاخصی از مشکلاتی در سلامتی باشد و وقتی سلامتی شما مشکلاتی دارد، بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی و عروقی خواهید بود.
البته برای تأیید قطعی ارتباط بین پایین‌بودن تستوسترون و بیماری قلبی به تحقیقات و شواهد بیشتری نیاز است؛ اما بیشتر متخصصین قلب توافق نظر دارند که اقداماتی برای سالم نگه‌داشتن سطح تستوسترون برای حفظ سلامت قلب مهم است.
معمول‌ترین دلیل تستوسترون تراپی، کاهش علائم ناخوشایند پایین‌بودن این هورمون می‌باشد، مثل اختلال نعوظ. اما این درمان مزایای دیگری هم دارد. درمان جایگزینی تستوسترون می‌تواند چربی دور کمر را کم کند، توده عضلانی را افزایش دهد و احتمال ابتلا به دیابت نوع دوم و سندرم متابولیک را کم کند.
ماجرا پیچیده است؛ بیش از ده سال پیش، چند مطالعه نشان دادند تستوسترون تراپی احتمالاً می‌تواند ریسک حوادث قلبی و عروقی را در مردان افزایش دهد، مثلاً حمله قلبی و سکته مغزی. اما شواهدی که وجود داشتند به طرز گمراه‌کننده‌ای ضدونقیض بودند.
این مطالعات قرار نبود چنین ریسکی را ارزیابی کنند و ضمناً به طور کامل کنترل شده نبودند. کمیته‌ای در سازمان غذا و دارو که این مطالعات را بررسی کرد حتی اعلام کرد که شواهد بر ضد تستوسترون‌تراپی کافی نبوده‌اند.
ولی بااین‌وجود این سازمان در مورد تجویز تستوسترون‌تراپی هشدار داد. بعد از آن سال تحقیق بزرگ دیگری صرفاً با هدف ارزیابی ارتباط سلامت قلب و عروق با تستوسترون تراپی شروع شد و اخیراً دریافت ریسک عوارض قلبی در افرادی که هورمون‌درمانی کرده بودند در مقایسه با افرادی که تحت این درمان نبوده‌اند، یکسان بوده است. اما یافته‌ها نشان دادند احتمال آریتمی ممکن است در افرادی که تستوسترون تراپی می‌کنند کمی بالاتر باشد.
پزشکان می‌گویند تنها مردانی باید تستوسترون تراپی شوند که به این درمان واقعاً نیاز دارند؛ اما این هم مهم است که پیش از تجویز تستوسترون تراپی، وضعیت قلب و عروق آن‌ها بررسی شود.
اولین قدم برای مردانی که فکر می‌کنند تستوسترونشان پایین است، آزمایش خون می‌باشد. کسی که تستوسترون خونش پایین است و ریسکی از جهت بیماری قلبی ندارد می‌تواند تحت تستوسترون تراپی قرار بگیرد. اما کسی که ریسک بالایی در بیماری قلبی دارد بهتر است تحت تستوسترون تراپی قرار نگیرد.
گفتیم که سطح تستوسترون به طور طبیعی با افزایش سن افت می‌کند و این چیزی نیست که بتوانید آن را تغییر دهید؛ اما فاکتور‌هایی در سبک زندگی می‌توانند شدت این افت هورمونی را کم کنند. بسیاری از این فاکتور‌ها همان فاکتور‌هایی هستند که ریسک بیماری قلبی را افزایش می‌دهند.
داشتن رژیم غذایی سالم
داشتن فعالیت بدنی
داشتن وزن سالم
کنترل قند خون و فشارخون و کلسترول
مطمئناً اگر علائم پایین‌بودن تستوسترون را دارید لازم است برای ارزیابی سلامت قلب خود به متخصص قلب نیز مراجعه کنید. درست است که هنوز خیلی چیز‌ها را نمی‌دانیم؛ اما این را مطمئناً می‌دانیم که کمبود تستوسترون علامتی هشداردهنده برای بیماری‌های قلبی است.
