(ویدیو) ماجرای جیمزوب، یک مهرکده و شب یلدا

این ماجرای کشف یک مهرکده است. مهرکده‌ای زیر زمین که در آن مهر ستایش می‌شده. امروز شاید با یافته‌های جدید ماهواره جیمزوب به درکی از آن‌چه ایرانیان به آن بیش از دو هزارسال پیش رسیده بودند، دست یافت.

به گزارش عصر ایران؛ پس به عقب برمی‌گردیم به حدود سی سال پیش وقتی اسماعیل یغمایی، باستان‌شناس در حالی که در برازجان روی آتشکده محمدآباد کاوش می‌کرد، چشمش به پستی بلندی‌هایی افتاد که برایش سوال برانگیز شد. دست به کلنگ شد و به سازه‌ای ناشناخته برخورد کرد.ساعتی از کنار زدن خاک‌ها نگذشته بود که محوطه‌ای از زیر خاک بیرون آمد که تا آن روز برایش ناشناخته بود. دانست برای نخستین بار به آثار سازه‌ای دست یافته که مهر در آن ستایش می‌شده است.

این نخستین بار در ایران بود که یک مهرکده از زیر خاک بیرون می‌آمد. به باور ایرانیان، وقتی ایزد «مهر» بزرگ می‌شود، زوروان خدای زمان به او فرمان می‌دهد که گاو ازلی را بکشد.

مهر گاو را به دوش کشیده به سوی غار می‌رود، اما پشیمان می‌شود یا نمی‌تواند یا تردید می‌کند. بار دوم خدای زوروان به او فرمان می‌دهد و باز مهر گاو را با به دوش می‌کشد، اما باز هم یارای کشتن ندارد.

بار سوم مهر در آن تاریکی مطلق غار در لحظاتی که نمی‌دانیم چه بر او می‌گذرد. گاو را می‌کشد و خون آن به زمین می‌ریزد و از خونش روی زمین گیاهان می‌رویند. اکنون به یاری ماهواره جیمز وب ما می‌توانیم به فضا می‌رویم و با سیاه‌چاله‌ها آشنا می‌شویم. سیاه‌چاله‌هایی که نور را به خود می‌کشند و شاید تاریک‌ترین جای جهان مرکزی برای جذب نور‌ها باشد.

نمی‌دانیم در آن زمان اجدادمان این را می‌دانستند یا نه؟ اما مهرکده‌ها به ما نشان می‌دهد که آن‌ها تاریک‌ترین جای جهان نور را جستجو می‌کردند. جالب این است که از آن‌جایی‌که مهر یاور رزمندگان بوده، بسیار مورد توجه اروپاییان قرار می‌گیرد و به سراسر اروپا می‌رود. اسماعیل یغمایی، باستان‌شناس معتقد است که اگر لیسلیوس مهرپرست در سال ۳۲۴ میلادی از کنستانتین مسیحی شکست نمی‌خورد، همچنان بسیاری از غربی‌ها مهرپرست می‌ماندند.

در حال حاضر بسیاری از مهرکده‌ها در ایران ویران شدند. با این همه باور مهر چندان در دل و جان ایرانی‌ها جای دارد. امروز بازتاب کم جان او را می‌توان در سقاخانه‌های ایران و طاقچه‌های پارسی در اروپا به ویژه ایتالیا اسپانیا و یونان دید.

شاید یکی از باشکوه‌ترین بازتاب‌های مهر در آیین شب یلدا نمایان می‌شود که در گذر زمان با فرهنگ و آداب و رسوم و دین مردم آمیخته و نمادی از ملت ما شده است. نمادی که سال گذشته در اجلاس جهانی مراکش در فهرست آثار جهانی جای گرفت.