(صوت) موسیقی شگفت‌انگیز کهکشان راه شیری/قلب کهکشان چه صدایی دارد؟

‌می‌دانستید که می‌توانید مرکز کهکشان راه شیری را بشنوید؟ دانشمندان و هنرمندان با همکاری هم، داده‌های جمع‌اوری شده توسط تلسکوپ‌ها را به موسیقی تبدیل کرده‌اند.

به  گزارش همشهری آنلاین، در یک همکاری بین پروژه سونیفیکیشن ناسا (تبدیل داده‌های دیجیتالی به داده‌های صوتی) و آهنگساز سوفی کاستنر، داده‌های نجومی جمع‌آوری شده توسط تلسکوپ‌ها به موسیقی تبدیل شده است. دو سال پیش، کیمبرلی آرکاند، متخصص تجسم‌بخشی نجوم در مرکز اخترفیزیک هاروارد - اسمیتسونیان، و همکارانش اطلاعات موجود در یک تصویر ترکیبی از مرکز کهکشان راه شیری را به صدا ترجمه کردند. آهنگ جدید کاستنر، یک قطعه موسیقی با عنوان «جایی که خطوط موازی به هم می‌رسند» یا «Where Parallel Lines Converge» پروژه اصلی را گسترش می‌دهد و داستانی را بر اساس داده‌های تلسکوپ روایت می‌کند.

آرکاند به مجله اسمیتسونیان می‌گوید: «اولین باری که آن را شنیدم، به خودم لرزیدم. گاهی اوقات درباره این داده‌ها احساسی به من دست می‌دهد که همیشه نمی‌توانم از طریق کلمات یا تصاویر آن را بیان کنم.»

به طور معمول، داده‌های نجومی به صورت بصری، در تصاویر رنگارنگ از آسمان پرستاره نشان داده می‌شود، اما ایجاد این تصاویر اغلب به درجاتی از ترجمه نیاز دارد چرا که داده‌های تلسکوپ همیشه ذاتا بصری نیستند. به عنوان مثال، رصدخانه پرتو ایکس چاندرای ناسا که آرکاند با آن کار می‌کند، اشعه ایکس دریافت می‌کند که با چشم قابل رویت نیست.

آرکاند می‌گوید: «با خودم فکر کردم چرا نتوانیم از حس دیگری استفاده کنیم تا بتوانیم این داده‌ها را بررسی کنیم؟ به‌ویژه برای افرادی که نابینا یا کم‌بینا هستند؟»

در ابتدا، آرکاند و همکارانش این کار را به روش لمسی انجام دادند. آن‌ها مدل‌های چاپ سه‌بعدی و ساخت لگو را برای نمایش داده‌های تلسکوپ توسعه دادند. اما همه‌گیری کووید-۱۹ این کار را مختل کرد و آن‌ها ناچار شدند روی کار دیجیتالی متمرکز شوند. آرکاند با مت روسو، اخترفیزیکدان و موسیقیدان و موسیقیدان و اندرو سنت‌آگیدا، مهندس صدا همکاری کرد که کارشان سونیفیکیشن داده‌های ناسا یا تبدیل این داده‌ها به داده‌های صوتی است.

از سال ۲۰۲۰، این تیم تعدادی از تصاویر نجومی را به صدا‌هایی به شکل سونیفیکیشن (sonification) ترجمه کرده است که می‌توانید به آن‌ها گوش دهید. هر کدام از این قطعه‌های موسیقی، داستانی علمی را روایت می‌کند که می‌توان آن را شنید. فرآیند ترجمه شامل رایانه‌هایی است که از الگوریتم‌هایی برای تبدیل داده‌های تلسکوپ به نویز استفاده می‌کنند.

به عنوان مثال قطعه صدایی از کهکشان راه‌شیری ساخته شده که از ترکیب داده‌های چاندرا، هابل و اسپیترز در آن استفاده شده است. این قطعه صدا، روی تصویر، شنونده را از سمت چپ به راست تصویر می‌برد، صدا‌های بلندتر، نشان‌دهند نور در ناحیه بالایی است و صدا‌های پایین‌تر، نور در ناحیه پایینی. میزان روشنایی، تعیین کننده میزان صدا است و داده‌های هر تلسکوپ توسط مجموعه‌ای متفاوت از ابزار پخش می‌شود. برای مثال، داده‌های مادون قرمز اسپیتزر از ابر‌های غبار و گاز توسط یک پیانو به تصویر کشیده شده است. صدا در نزدیکی کمان ای* یا Sagittarius A*، سیاهچاله‌ای که در مرکز کهکشان قرار دارد، در سمت راست پایین تصویر شنیده می‌شود.