بیماری آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی است که درگیری در سیستم تنفسی فوقانی ایجاد می‌کند و دارای دوره کمون یک الی دو روزه است.
بسیاری از ما شروع فصل سرما را با بروز بیماری‌های ویروسی برابر می‌دانیم. بعد از همه‌گیری کرونا و تزریق واکسن، ایرانی‌ها تمایل بیشتری به دریافت واکسن آنفلوآنزا نشان دادند و امسال از شهریورماه توزیع برند داخلی و خارجی این واکسن در داروخانه‌ها آغاز شد.
آشنایی بیشتر با آنفلوآنزا به ما کمک می‌کند که با این بیماری مقابله کنیم. حتی در صورت تزریق واکسن نیز از ابتلا به آنفلوآنزا مصون نیستیم و فقط جلوی شدت بیماری گرفته می‌شود.
در این راستا مهرناز بانو اشرف گنجویی متخصص بیماری‌های عفونی به سوالاتی در این زمینه پاسخ می دهد که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
آنفلوآنزا جزو دسته ویروس‌هایی است که علائمی مانند تب و سردرد دارد. خیلی از افراد تصور می‌کنند که سرماخوردگی و آنفلوآنزا یکی است درصورتی که دو مقوله کاملا متفاوت هستند.
سرماخوردگی ناشی از درگیر شدن سیستم تنفسی فوقانی بیمار با ویروس‌هایی است که در فصل سرما معمولا زیاد در جامعه دیده می‌شوند. مثل ویروس رینوویروس، ویروس‌های دسته کرونا، روتاویروس و غیره.
آنفلوآنزا هم یکی از ویروس‌هایی است که درگیری در سیستم تنفسی فوقانی انسان ایجاد می‌کند، اما تفاوت عمده‌ای که در آنفلوآنزا داریم شدت علائم و حدت بیماری خیلی بیشتر از یک سرماخوردگی است به طوری که بیمار حتی ساعت شروع علائم را می‌تواند دقیق به ما بگوید.
یعنی شروع علائمی مانند تب، لرز، بدن درد ناگهانی است و شدت علائم نیز بالا است.
علائمی مثل آبریزش بینی را معمولا در آنفلوآنزا نداریم، اما در عفونت‌های سرماخوردگی ما معمولا آبریزش بینی، عطسه، قرمزی چشم و سرفه داریم.
در آنفلوآنزا کل سیستم اسکلتی و عضلات بیمار دچار التهاب شدید می‌شود و فرد دچار بدن درد و سردرد فوق العاده شدید می‌شود.
چه افرادی در معرض مرگ و میر‌های ناشی از آنفلوآنزا هستند؟
آنچه در آنفلوآنزا برای ما مهم است اگر فرد بیماری زمینه‌ای یا سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد یا سطح آنتی بادی مناسب و مطلوبی علیه ویروس‌های آنفلوآنزا نداشته باشد می‌تواند با همین آنفلوآنزا دچار عفونت‌های باکتریایی تنفسی شود که
مهمترین و در رأس آن عفونت‌های با میکروب استرپتوکوک است که یک پنومونی و ذات الریه خیلی وحشتناکی ایجاد می‌کند که مرگ و میر‌های مثلا صد سال پیش در اپیدمی‌های آنفلوآنزا به دلیل پنومونی بود.
این مرگ و میر‌ها مخصوصا در دو طرف طیف سنی زیر دو سال و افراد بالای ۶۵ یا ۷۰ بود که معمولا سیستم ایمنی خوب کار نمی‌کند.
آیا افراد بدون علامت، ناقل هستند؟ دوره کمون این بیماری چند روز است؟
معمولا دوره کمون یک الی ۲ روز است که بیمار معمولا هیچ علامتی ندارد و ناقل است. بهترین راه پیشگیری همان راه‌های پیشگیری از کرونا است. استفاده از ماسک، شستشوی دست و استفاده از وسایل شخصی.
آیا افرادی که واکسن تزریق کرده‌اند می‌توانند ناقل بیماری باشند؟
تزریق واکسن خیلی مهم است و می‌تواند به پیشگیری از شدت بیماری کمک کند. در واقع با واکسن جلوی ابتلا به بیماری گرفته نمی‌شود، اما از شدت بیماری پیشگیری می‌شود.
افرادی که واکسن دریافت می‌کنند بر اساس ویروس‌هایی که در واکسن وجود دارد و آنتی بادی علیه آن‌ها ساخته می‌شود، ناقل نمی‌شوند، زیرا تا بدن بخواهد مبتلا شود آنتی بادی دارد و آن را خیلی سریع دفع می‌کند. اما می‌تواند نسبت به سایر تایپ‌های ویروس‌های آنفلوآنزا ناقل باشد.
لطفا علائم خطری که بیمار باید حتما به مراکز درمانی مراجعه کند را بفرمایید
افرادی که دچار افت کاهش سطح هوشیاری هستند یا بی اشتهایی کامل دارند، بیماری که دستگاه گوارش او، غذا یا دارو را تحمل نمی‌کند و دچار استفراغ‌های کنترل نشده می‌شود و افرادی که تب‌های بالا و کنترل نشده دارند که با تب‌بُر هم پایین نمی‌آید باید حتما به پزشک و مراکز درمانی مراجعه کنند.
آیا آنتی بیوتیک در درمان آنفلوآنزا تاثیر دارد؟
خیر. آنتی بیوتیک‌ها هیچ جایگاهی در درمان آنفلوآنزا ندارند. فقط دارویی داریم به نام اوسلتامیویر ۷۵ میلی گرم با نام تجاری تامی فلو که این دارو موجود است. همچنین یک داروی استنشاقی که در حال حاضر در کشور خیلی در دسترس نیست. این دارو‌ها آنتی وایرال هستند که برای آنفلوآنزا استفاده می‌شوند.
نکته مهم در مورد دارو‌های آنفلوآنزا این است که این دارو‌ها جلوی تکثیر ویروس را می‌گیرند. یعنی در سیکل تکثیر ویروس عملکرد دارند؛ بنابراین تجویز این دارو‌ها فقط و فقط زمانی تاثیر گذار است که در ۴۸ ساعت اول ابتلا شروع شود و دارو در این مدت شروع شود. بعد از آن دیگر مصرف این دارو‌ها خیلی تاثیری ندارد.
لطفا درمان‌های خانگی آنفلوآنزا را بفرمایید
مصرف مایعات گرم و آبمیوه‌های حاوی ویتامین ث، همچنین پرهیز از غذا‌های تحریک کننده سیستم تنفسی فوقانی مثل غذا‌های سرخ شده، پرادویه و پرسُس بسیار کمک کننده است.
گاهی استفاده از بخور‌ها می‌تواند در کم کردن التهاب راه تنفسی به ما کمک کند.
چه دارو‌هایی برای درمان آنفلوآنزا استفاده می‌شود؟
کپسول اوسلتامیویر ۷۵ که توسط پزشک تجویز می‌شود. به تعداد فقط ۱۰ عدد هر ۱۲ ساعت یک عدد، اما همانطور که قبلا هم ذکر شد در ۴۸ ساعت شروع علائم، دارو شروع شود.
ضمن این که برای پیشگیری از بیماری سایر افرادی که در کنار بیمار هستند توصیه می‌کنیم این افراد روزی یک عدد از این کپسول تا ۵ روز استفاده کنند. یعنی این دارو برای پیشگیری نیز خیلی موثر است.
داروی دیگر مورد استفاده در آنفلوآنزا، اسپری بینی کلدا ماریس است که دو فرم دارد. یک فرم آن (پرو) برای پیشگیری و فرم فلو برای درمان و بالا بردن سطح ایمنی در سیستم تنفسی فوقانی بیمار موثر است.
