فلسفه گربه‌ای: گربه‌ها و معنای زندگی

گربه‌ها و معنای زندگی به درس‌های فلسفی می‌پردازد که انسان می‌تواند از گربه‌ها بیاموزد و تأکید کتاب بر خودِ «زندگی» است تا روش‌ها، ایده‌ها و اخلاقیاتی که داستان زندگی ما را پیشاپیش تعریف می‌کنند! در حالی که بهترین شیوه زندگی، زندگی به شیوه‌ای نانوشته است، مثل زندگی گربه‌ها.

گربه‌ها از طبیعت خود پیروی می‌کنند و از زندگی‌ای که به آن‌ها ارزانی شده راضی‌اند. اما برای انسان‌ها از دست دادن پیوند با طبیعت‌شان امری طبیعی شده است. انسان حیوانی است که از تلاش برای تبدیل‌شدن به چیزی که نیست دست برنمی‌دارد. گربه‌ها هرگز چنین تلاشی نمی‌کنند. اگر فیلسوفان این ایده را کنار بگذارند که انسان‌ها موجودات برتر هستند، می‌توانند بفهمند که گربه‌ها بدون اینکه نگران چگونه زندگی‌کردن باشند، می‌توانند زندگی کنند.

جستجوی معنا، آگاهی از مرگ را به همراه دارد که محصول خودآگاهی انسان است. انسان می‌ترسد که زندگی‌اش پایان یابد و از این رو ادیان و فلسفه‌ها را اختراع کرد تا معنای زندگی او پس از مرگش در آن‌ها ادامه یابد. اما معنایی که انسان می‌سازد به راحتی در هم می‌شکند و این ترسی بزرگ‌تر از ترس قبلی است. انسانی مسحور داستانی می‌شود که خود ساخته است و عمرش را صرف تلاش برای تبدیل‌شدن به شخصیت این داستان می‌کند. زندگی انسان متعلق به خودش نیست، بلکه متلعق به شخصیتی است که در تخیل خود ساخته است.

اگر گربه‌ها می‌توانستند به زندگی خود فکر کنند، آیا ممکن است آرزو کنند که کاش هرگز نبودند؟ گربه‌ها از زندگی خود داستان نمی‌سازند و در نتیجه نمی‌توانند آرزو کنند که کاش هرگز به دنیا نمی‌آمدند. برای آن‌ها فرصت زندگی همچون هدیه است.

برای انسان تأمل فاصله‌گرفتن از زندگی است. برای گربه تأمل خودِ حس زندگی است. گربه‌ها به ما یاد می‌دهند جستجوی معنا مانند جستجوی خوشبختی است، یعنی دیوانگی است. معنای زندگی، چون حس بوی عطر است که به مشام می‌رسد و پیش از آنکه بذانی رفته است.

کتاب فلسفه گربه‌ای: گربه‌ها و معنای زندگی از روایت‌های متعددی برخاسته شده است. این کتاب رفتار گربه‌ها با انسان و رفتار انسان با گربه‌ها را در بخش‌های حساسی از روابط انسانی شرح می‌دهد و سعی می‌کند شیوه‌هایی را به انسان یاد دهد که از زندگی گربه‌ای می‌آیند و در نهایت زندگی ما انسان‌ها را مقوّم بخشد.

– دربارۀ نویسنده کتاب: جان گری (–۱۹۴۸) یکی از آن روشن‌فکران کمیاب است. او متخصص فلسفه تحلیلی، فلسفه سیاسی و پژوهش‌گر در زمینۀ تاریخ نظریه‌هاست. وی استاد مدرسه اقتصاد لندن و دانشگاه آکسفورد بوده است. او کتاب‌های متعددی نوشته و نیز چند کتاب تقدیرشده و تاثیرگذار دارد، از جمله: «سپیده‌دم: توهمات سرمایه‌داری جهانی» (۱۹۹۸) که در آن معتقد است جهانی‌شدن بازار آزاد یک پروژه روشنگری ناپایدار است که در حال حاضر در حال تجزیه است؛ «سگ‌های پوشالی: اندیشه‌هایی دربارۀ انسان‌ها و دیگر حیوانات» (۲۰۰۲) که در آن به انسان‌گرایی فلسفی حمله می‌کند؛ و «مرگ آرمان‌شهر» (۲۰۰۷) که در نقد اندیشۀ آرمان‌شهر در جهان نوین است. تاکنون چندین کتاب از او به فارسی ترجمه شده: «لیبرالیسم»، «القاعده و معنای مدرن‌بودن»، «فلسفه سیاسی آیزایا برلین»، «فلسفه سیاسی استوارت میل»، و «فلسفه سیاسی فون هایک».