سروش زادعلی*؛ هر ساختار سیاسی در حوزه حاکمیت داری میبایست در وهله اول منافع ملی کشور که با منافع تمامی شهروندان گره خورده است را سر لوحه سیاست ورزی در مسائل داخلی و بین الملل قرار دهد.
در سالهای گذشته در کشورهای کوچک و بزرگ همسایه که به لحاظ تاریخی، منابع و گستردگی نسبت به کشور ما در مراحل پایینتری قرار داشتند توانستند خود را از حواشی بینالمللی دور نگه دارند و سرگرم شبکه ارتباط سازی قوی با کشورهای تاثیرگذار دنیا شدند و این مسئله باعث شد که از لحاظ اقتصادی که در دهه اخیر قدرتمندترین ابزار تاثیر گذار است توفیقات بزرگی را بدست آورند و به تبع آن در اذهان عمومی و تحلیل گران سیاسی بی طرف نمره قابل قبولی را بگیرند.
از آن سو سیاست ورزان تصمیمگیر در کشور ما درگیر شعارها و خط مشیهای سیاسی ثابتی هستند که از اوایل انقلاب شکل گرفته است و این موضوع را فراموش کردند که مسائل علوم انسانی که سیاست هم جزو لاینفک آن است همانند علوم ثابت و دقیق نیست که مثلا آب در صد درجه به جوش آید بلکه در میدان علوم انسانی و سیاست مسائل پیچیده تر، پویا و دارای تغییرات گوناگون است که در شرایط مختلف نسبت به موضوعات متفاوت عملکردی متغییر دارد لذا در میدان سیاست میبایست خط مشی گذاریهای سیاسی نسبت به منافع ملی در شرایط مختلف تغییر کند.
شرایط سرزمینی و جغرافیایی ایران ایجاب میکند که نیروی نظامی قوی در کشور وجود داشته باشد، اما اینکه مسائل مختلف داخلی را بخواهیم به مسائل امنیتی گره بزنیم و تمامی مسائل را از دریچه امنیتی ببینیم موجب چند دستگی، کنشهای اجتماعی ناهنجار در بین جامعه خواهد شد و این ناسازگاری اجتماعی عمیقی که در کشور بوجود آمده حاصل همین تفکر است.
در حوزه بینالمللی هم در یک دهه گذشته کشور درگیر جنگ غیر مستقیم سوریه، یمن، عراق شده که بواسطه هزینههای مالی که بخش عمده آن از طرف ایران تامین شده و تحریمها بین المللی موجب فلج شدن چرخ دندههای اقتصادی کشور شده است و متاسفانه مردم ایران هزینههای آن را پرداخت کردهاند.
در دولتهای قبلی افراد متخصصی در سطوح کلان تصمیم گیری دولت بودند که میل به گفتمان و شبکه سازی ارتباطی با قدرتهای تاثیر گذار دنیا داشتند، اما فشارهای زیادی از کانالهای پنهان قدرت با انواع و اقسام مختلف وارد شد تا نتوانند آنگونه که باید و شاید کارشان را با پشتیبانی قوی به سرانجام برسانند و متاسفانه شاهد تغییر سیاست ورزی نبودیم.
در جنگ فعلی غزه و اسرائیل مواضع نرم و انعطاف پذیری گرفته شد که در شرایط فعلی عقلانی است، سیاست مداران ما نیز میبایست این نکته را مد نظر قرار دهند با توجه به مسائلی که در این جنگ بوقوع پیوست بهترین گزینه برای حفظ کشور از آسیب، حفظ منافع ملی و گشوده شدن گرههای کور اقتصادی و اجتماعی ملت ابتدا ارتباط سازی با قدرتهای تاثیر گذار دنیا از طریق گفتمان و دیپلماسی در جهت برطرف کردن مشکلات اقتصادی و بعد افزایش قدرت نظامی در چهارچوب مرزهای سرزمینی کشور خودمان است.
*پژوهشگر مسائل سیاسی، اجتماعی ایران