اعتماد نوشت: اواخر مهرماه دختری ۷ ساله هنگامی که در خواب بود بهطور فجیعی در خانهشان به قتل میرسد. جمعه ۲۳ مهر ماه حدود ساعت یک بامداد «آوا. ی» اهل شهرستان هیدج در استان زنجان توسط پدرش با ضربه چاقو کشته میشود. چند ساعت پس از حادثه پدر این کودک با پلیس تماس میگیرد و به قتل فرزندش اعتراف و ادعا میکند؛ «تحتتاثیر ماده مخدر شیشه» جنایت را مرتکب شده است.
پلیس پس از اطلاع از این موضوع در محل حاضر و با پیکر خونآلود دختربچه مواجه میشود. عوامل اورژانس آوا را به بیمارستان منتقل میکنند، اما این دختر خردسال به علت شدت جراحات وارده در بیمارستان جانش را از دست میدهد.
بررسیهای «اعتماد» در مورد این حادثه نشان میدهد؛ آوا «قربانی اختلافات خانوادگی و حکم صادرشده از سوی دادگاه» بوده است. یکی از اهالی در همین راستا میگوید: «مادر آوا مدتی پیش از حادثه به دلیل اعتیاد همسرش از او جدا میشود. با وجود پیگیریهای فراوان مادر آوا برای دریافت حضانت این کودک، دادگاه حاضر به واگذاری سرپرستی آوا به مادرش نمیشود. دادگاه در حالی با درخواست حضانت مادر مخالفت کرده که این زن، در سلامت کامل، با توانایی مالی کافی بوده است.».
اما خواهر متهم (عمه آوا) از اتفاقی که افتاده برای «اعتماد» اینگونه روایت میکند؛ برادرم، مادر آوا را به خاطر یکسری مسائل طلاق داد. دو بار به گوش برادرم رسید که همسرش به زندگیشان وفادار نبوده است. آوا در هفته چند روز پیش مادرش بود و چند روز هم پیش پدرش. ما اصلا نمیدانیم چرا این اتفاق افتاد. برادرم عاشق آوا بود.»
«بهروز آفرینش» رییس شورای شهرستان هیدج نیز در مورد این حادثه تلخ به «اعتماد» توضیح میدهد؛ اخباری که در مورد این قتل منتشر شده درست است، اما جزییات بیشتر را نمیدانم.
جنایات در ایران با انگیزههای متفاوت رخ میدهد. بهطوریکه مهدی معصومبیگی، جانشین پیشین پلیس پیشگیری نیروی انتظامی و رییس کمیته امنیتی و انتظامی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه در این باره گفته بود که انگیزه قتلها در هفت بخش قابل دستهبندی است؛ «خیانت زوجین، اختلافات مالی و ملکی، قتل ناموسی، نزاع و درگیری خیابانی و لحظهای، سرقت و قتل ناشی از مصرف مواد صنعتی و جنونآمیز و قومی قبیلهای».
عمه آوا در مورد چگونگی مطلع شدن از حادثه میگوید؛ برادرم و همسرش در خانه پدری ما در هیدج زندگی میکردند. شب حادثه یکی از همسایهها به من زنگ زد و گفت آوا حالش خوب نیست، سریع خودتان را به بیمارستان بوعلی برسانید. بعد متوجه شدیم این اتفاق افتاده است.
او در ادامه توضیح میدهد: «آوا چند ماهه بود که برخی به برادرم اطلاع دادند همسرت با مرد دیگری در ارتباط است. حدود سه سال با برادرم صحبت کردیم تا از ماجرایی که پیش آمده به خاطر آوا چشمپوشی کند. بعد از سه سال برادرم داشت با این قضیه کنار میآمد که ما متوجه شدیم مادر آوا باز با مرد دیگری در ارتباط است. این قضیه به قدری برای برادرم دردناک بود که تصمیم گرفت همسرش را طلاق بدهد. مادر آوا تمایلی به جدایی نداشت، اما برادرم با مدارکی که از ارتباط همسرش با این دو نفر داشت حاضر به زندگی نشد و به مادر آوا گفت طاقت نفر سوم را ندارد و باید جدا شوند.
بعد از این فشارها برادرم به کشیدن سیگار روی آورد. برادرم تا پیش از این ماجراها حتی سیگار هم نمیکشید. قبل از حادثه برخی همسایهها دیده بودند برادرم چند سیگار باز در کیسه نایلون دستش بود و به سمت خانهشان میرفت. ما نمیدانیم داخل سیگارها چه بود.
ماموران کلانتری به ما گفتند ماده مخدر داخل سیگار بوده است. قبل از این اتفاق هرچه به برادرم گفتم حضانت آوا را به مادرش بدهد، قبول نمیکرد. من نمیگویم برادرم اشتباه نکرده و حق با اوست، اما معتقدم مادر آوا برادر مرا به این نقطه رساند. برادرم عاشق آوا بود.»
بر اساس برآورد چند سال پیش صندوق جمعیت سازمان ملل، مرگ سالانه پنج هزار نفر در دنیا قتل با انگیزه ناموسی است و بر اساس برخی بررسیها در ایران هم شایعترین قتلها به مسائل خانوادگی یا ناموسی مربوط است. برخی جامعهشناسان معتقدند؛ قتلهای زنان و دختران در حالی در کشور رخ میدهد که بدنه عمومی جامعه ما در مقایسه با کشورهای همسایه پتانسیل مدنی بالایی دارد، اما باید این پتانسیل تقویت شود.
باید به سازمانهای مردم نهاد اجازه فعالیت داد. با وجود مشکلات و موانع رسمی، بدنه شهری پتانسیل خوبی در جهت تقویت انجمنهای مردمنهاد در حوزه زنان دارد، اما در شهرستانهای کوچک و روستاها فعلا امکان فعالیتی وجود ندارد یا تاثیر چندانی از کارهای این انجمنها نمیپذیرد. اگر مواد قانونی مناسب برای فعالیت سازمانهای مردمنهاد ایجاد و تقویت شود دامنه این فعالیت به دور افتادهترین مناطق هم میرسد. در بحث قتلهای مربوط به زنان و دختران شاهد هستیم که با مجرم به عنوان جرمی خصوصی برخورد میشود، اما این جرم باید از حالت خصوصی خارج شود و دامنه وجدان عمومی را بگیرد به گونهای که دادستان بتواند اعلام جرم کند. بررسیهای «اعتماد» از اخبار منتشرشده، نشان میدهد طی مهر ماه جاری دستکم ۱۷ زن و دختر با انگیزه اختلافات خانوادگی یا ناموسی توسط مردان نزدیک به آنها به قتل رسیدهاند. «سردشت، شیراز، مشهد، خوی، اراک، اهواز، محلات، دامغان، تهران، الشتر، ابهر، پیرانشهر و بروجرد» محل این جنایات بوده است. در این میان سه قتل در شهرستان سردشت رخ داده است.
۱ مهر ماه دختری ۱۶ ساله اهل شهرستان ربط در سردشت توسط پدرش بهطور فجیعی به قتل میرسد. جسد این دختر نوجوان در حالی در سد سردشت کشف میشود که چشمها و دهانش چسب زده شده و به پاهایش بلوک سیمانی بسته شده بود. شهروندان حین خالی کردن آب سد با جسد این دختر نوجوان مواجه میشوند و به پلیس خبر میدهند. پدر او در مورد انگیزه قتل دخترش اعتراف کرده که به خاطر دیر آمدن به خانه او را کشته است.
اوایل مهرماه در شیراز یک پسر جوان، دختری را که گمان میکرد نامزدش است بهطور اشتباهی در خیابان با ضربات چاقو به قتل میرساند.
۶ مهر ماه یک مرد ساکن مشهد زن خود را خفه میکند. او پس از به قتل رساندن همسرش جسد او را مثله و داخل چمدان میگذارد و چمدان را با خود به تهران میآورد. این مرد در تهران خود را به پلیس معرفی و در مورد انگیزهاش از قتل اعتراف میکند؛ فکر میکرده همسرش با مردی دیگر در ارتباط بوده است.
۷ مهر ماه دختری ۱۷ ساله در روستای مارغان شهرستان سردشت، توسط همسر و دو برادر ناتنیاش با اسلحه به قتل میرسد. این دختر نوجوان در سن ۱۲ سالگی به خواست خانواده با پسرعمویش ازدواج میکند، اما به خاطر مشکلات خانوادگی مجبور میشود به خانه پدری برگردد. در نهایت هم توسط همسر و دو برادر ناتنی خود کشته میشود.
۸ مهرماه در یکی از روستاهای شهرستان خوی مردی با سلاح گرم؛ همسر، دختر و خواهر زن خود را به قتل میرساند و فرار میکند، اما چند روز بعد توسط پلیس بازداشت میشود. او انگیزهاش را از قتل مسائل ناموسی عنوان کرده بود.
۸ مهرماه رییس پلیس آگاهی استان مرکزی میکند؛ زنی ۴۰ ساله در یکی از محلههای شهر اراک توسط همسرش به قتل میرسد. به گفته رییس پلیس آگاهی این زن بر اثر جراحات ناشی از خفگی جان خود را از دست داده است.
۹ مهر ماه دو مرد در اهواز زنی از بستگانشان را به خاطر اختلافات خانوادگی به قتل میرسانند.
۱۱ مهر ماه زنی ۲۵ ساله در باقرآباد از توابع استان مرکزی توسط دایی خود با اسلحه شکاری به قتل میرسد.
۱۳ مهرماه زنی ۲۱ ساله اهل روستای گولان سردشت که از همسر خود جدا و به خانه پدری برگشته بود به خاطر ظن پدر بابت ارتباط با خواستگارش توسط عمو و پدرش به قتل میرسد.
۱۷ مهر ماه دادستان عمومی و انقلاب دامغان از کشف راز جسد زنی حدود ۲۸ ساله که در محدوده پل آهوانو این شهر کشف شده بود، خبر میدهد. در بدو امر بررسیهای اولیه انجام و جسد به پزشکی قانونی منتقل و پس از تحقیقات اولیه مشخص شد زن ۲۸ ساله در پی اختلاف خانوادگی با همسرش از طریق وارد شدن ضربه به سر با جسم سخت به قتل است. پیگیریهای «اعتماد» نشان میدهد این زن که «زهرا. خ» نام دارد حدود پنج سال پیش ازدواج میکند و شب حادثه در پی اختلافات خانوادگی توسط همسرش به قتل میرسد. یک منبع آگاه در مورد این حادثه به «اعتماد» میگوید؛ همسر این زن با چرخ خیاطی به سر او ضربه وارد کرده است و سپس جسد او را در محدوده پل رها میکند.
۱۹ مهر ماه در پی تماس زنی جوان با ماموران کلانتری ۱۰۴ عباس آباد واقع در تهران، اعلام میکند که برادرش همسر خود را به قتل رسانده است. این زن ۴۰ ساله با ضربات چاقو توسط همسرش کشته شده است.
۲۰ مهر ماه زنی حدودا ۲۰ ساله به نام «راضیه. ح» اهل شهرستان الشتر لرستان توسط برادرش به ضرب گلوله به قتل میرسد.
۲۳ مهر ماه فرمانده انتظامی شهرستان ابهر اعلام میکند که دختری ۷ ساله در هیدج توسط پدرش مورد ضرب و جرح قرار گرفته و به قتل رسیده است. پدر این کودک اختلافات شدید با همسرش و استعمال مواد مخدر در محل ارتکاب جرم را علت جنایت عنوان کرده است.
۲۳ مهرماه فرمانده انتظامی پیرانشهر اعلام میکند؛ پدری که دخترش را در این شهرستان به قتل رسانده بود، پس از دستگیری به ارتکاب جنایت اعتراف میکند.
۲۳ مهرماه یک زن حدودا ۴۵ ساله به نام «خدیجه. م» اهل بروجرد لرستان توسط شوهرش به قتل میرسد.