فلز طلا به‌واسطه نقد‌شوندگی آسان و محبوبیتی که در میان افراد جامعه دارد از دیرباز به عنوان یکی از مهم‌ترین دارایی‌های امن شناخته می‌شود. افراد عمدتا با اهداف مختلفی نظیر سرمایه‌گذاری، حفظ دارایی‌ها از موج تورمی، هدیه دادن و... اقدام به خرید اشکال مختلف این فلز زرد می‌کنند.
بانک مرکزی با ضرب اوزان مختلفی از این فلز گران‌بها به صورت سکه، امکان خرید امن طلا را فراهم کرده است. اما در سال‌های اخیر به‌واسطه موجی از افزایش قیمت‌ها نه تنها ارزش ذاتی این قطعات افزایش یافته بلکه با رشد سطح تقاضا حباب قیمتی چشمگیری نیز در نرخ آن‌ها به وجود آورده است.
در نتیجه افرادی که با سرمایه کمتر قصد ورود به بازار فلز زرد را دارند به دنبال مسیر‌های جایگزین هستند. از جمله معروف‌ترین این جایگزین‌ها می‌توان سکه‌های گرمی (پارسیان) را نام برد. سکه‌های گرمی با اسامی مختلف مانند پارسیان، الیزابت، کوروش و... حلب‌هایی از فلز طلا هستند که در اصناف دارای مجوز و در اوزان مختلف (از ۱۰۰ سوت به بالا) ضرب شده و در بازار عرضه می‌شوند.
بررسی بازار سکه طلا نشان می‌دهد که سبک‌ترین عضو خانواده سکه‌های بانکی (ربع‌سکه) در ماه‌های گذشته حوالی کانال‌های قیمتی ۹ تا ۱۱ میلیون تومانی معامله شده است که بخش ۴ تا ۵ میلیون تومانی از آن را حباب قیمتی تشکیل داده است. در نتیجه می‌توان گفت افرادی که با سرمایه‌های زیر ۱۰میلیون تومان مایل به خرید سکه طلا هستند توانایی خرید سکه‌های تاریخ‌دار بانکی را ندارند.
از سوی دیگر خرید زیورآلات طلایی هم با وجود کسر هزینه اجرت در زمان فروش و همچنین مشکلات خرید طلای دست دوم محل چندان مناسبی جهت سرمایه‌گذاری نیست. در نتیجه نیاز به خرید قطعات ارزان‌قیمت‌تر از فلز طلا تحت قالب‌های مشخص و ثابت در سال‌های اخیر سبب پیدایش پلاک‌های طلایی با عیار ۱۸ شد.
مجوز ضرب سکه طلا در ایران تنها مختص به بانک مرکزی است. در نتیجه پلاک‌هایی که تحت عناوین مختلف مانند پارسیان و الیزابت در میان مردم خریدوفروش می‌شوند از تاییدیه بانکی برخوردار نیستند. ضارب این پلاک‌ها اصناف دارای مجوز از اتحادیه طلا و جواهر هستند و کد‌هایی که روی بسته‌بندی آن‌ها وجود دارد نیز عنوان کارخانه محل ضرب آنهاست.
عدم وجود نظارت رسمی بر ضرب این پلاک‌ها سبب شد در مواردی افراد سودجو اقدام به تولید پلاک‌های تقلبی کنند و در مقابل نهاد قضایی نیز ضرب آن‌ها را تحت هر عنوانی ممنوع اعلام کرد. اما خلأ‌های ذکر شده در بازار طلا با ایجاد محبوبیت زیاد برای این پلاک‌ها مانع از حذف آن‌ها از بازار کشور شد و به مرور تعداد پلاک‌های طلایی مجددا رشد کرد. علاوه بر محل ضرب، عیار پلاک‌های مذکور نیز با عیار سکه‌های بانکی متفاوت است.
عیار سکه‌های ضرب شده در بانک مرکزی ۹۰۰ در ۱۰۰۰ است که در مقیاس ۲۴، برابر است با عیار ۲۱.۶، این در حالی است که پلاک‌های پارسیان با عیار ۷۵۰-۱۸ تولید شده و معیار قیمت‌گذاری آن‌ها نیز بر مبنای نرخ گرم طلای ۱۸ عیار است. به‌طور مثال در روز‌های گذشته که نرخ گرم طلای ۱۸ عیار در کانال قیمتی ۲ میلیون و ۴۰۰هزار تومانی نوسان می‌کرد، پلاک پارسیان ۱۰۰۰ سوت نیز حوالی رقم ۲ میلیون و ۴۹۰هزار تومان به فروش رسید.
در نتیجه نسبت حباب بسیار کمتر نیز از جمله تفاوت‌های حائز اهمیت سکه‌ها بانکی و پلاک‌های پارسیان است. علاوه بر آن اوزان مختلف پلاک‌های طلایی (از ۱۰۰ سوت تا ۲ گرم و در مواردی بالاتر) در مقایسه با ۳ قطع ثابت سکه‌های بانکی (ربع، نیم و تمام) را می‌توان در زمره مهم‌ترین تفاوت‌های این قطعات طلایی دانست.
این تفاوت سبب شده تا محبوبیت پلاک‌های طلایی به شکل چشمگیری افزایش یابد، چرا که بدین‌ترتیب افراد می‌توانند با ارقام زیر یک میلیون تومان نیز اقدام به خرید مصنوعات طلایی کنند.
قابل ذکر است که از جمله مشکلات متداول پلاک‌های طلایی در سال‌های نخست تولید، اشتباه گرفتن آن‌ها با سکه‌های بانکی بود. در نتیجه از حوالی سال ۱۳۹۰ ضرب این پلاک‌ها به شکل سکه مدور ممنوع و به این ترتیب این قطعات طلایی به اشکال چند ضلعی ضرب شدند. تفاوت ظاهری نیز از دیگر نقاط تمایز طلای پارسیان و سکه بانکی است.
بررسی‌های به‌عمل آمده از معاملات بازار سکه و طلا گویای آن است که هرچه محبوبیت این پلاک‌های طلایی در میان افراد جامعه چشمگیر است، فعالان بازار آنچنان تمایلی به معامله این حلب‌های طلا ندارند. مشاهدات نشان می‌دهد که برخی از طلافروشان به صورت کلی از خرید و فروش این پلاک‌ها سرباز می‌زنند.
اما درصورتی که مایل به فروش پلاک‌های پارسیان خود باشید، سکه فروشی‌های شلوغ‌تر در حوالی مرکز شهر می‌توانند نیاز شما را برطرف کنند. از جمله علل تمایل کمتر معامله‌گران به پلاک‌های طلایی می‌توان به مبحث عدم حمایت بانکی این قطعات اشاره کرد.
یک فروشنده بازار سکه در گفتگو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: «ترجیح می‌دهم سرمایه خود را روی دارایی‌های رسمی مانند قطعات مختلف سکه بانکی یا حوالجات آن‌ها تقسیم کنم، سکه الیزابت مختص عروسی و تولد است.»
از سوی دیگر به‌دلیل عدم نظارت رسمی در فرآیند ضرب این سکه‌ها نوعی بی‌اعتمادی نیز نسبت به آن‌ها وجود دارد. البته این بی‌اعتمادی بی‌مورد هم نیست. اکثر فعالان بازار طلا در گفتگو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» از برخورد با پلاک‌های تقلبی سخن گفتند.
با توجه به مبحث ذکر شده دلیل تمایل کمتر سکه فروشی‌های محلی نیز مشخص می‌شود. احتمالا این افراد حاضر به اصالت‌سنجی پلاک‌های پارسیان نبوده و سود کمتر آن‌ها نیز مزید بر علت شده تا این افراد پلاک پارسیان معامله نکنند.
در نهایت می‌توان گفت که این پلاک‌های طلا برای افرادی که مایلند در مراسم‌های خود مصنوعات طلایی همسان با صرف بودجه کمتر هدیه دهند گزینه مناسبی است. علاوه بر آن اگر تمایل دارید با ارقام پس‌انداز خود اقدام به خرید طلا به‌صورت گرمی کنید و تمایلی هم به خرید زیورآلات طلایی ندارید، با توجه به نزدیکی نرخ طلای پارسیان به قیمت گرم طلای ۱۸ عیار، انتخاب این پلاک‌ها می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.
بهتر است جهت تهیه این پلاک‌ها به طلا و سکه فروشی‌های معتبر و دارای مجوز مراجعه کرده تا از ریسک‌های احتمالی مسیر خرید این قطعات طلایی بکاهید.
