فرارو- فیلمسازان فیلم‌اولی معمولا هیجان ویژه‌ای برای رونمایی از اثر خود در جشنواره فجر دارند و حساب ویژه‌ای هم روی بازتاب‌های این رونمایی برای خوش‌اقبالی فیلمشان در چرخه اکران عمومی باز می‌کنند؛ فیلم «گیجگاه» یکی از همین فیلم‌هاست که برای اولین‌بار در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر رونمایی شد، اما ورودش به چرخه اکران عمومی تا امروز به تأخیر افتاد.
این فیلم سینمایی از معدود فیلم‌های سینمای ایران است که روایت آن در دهه ۷۰ می‌گذرد و از این منظر طعم و مزه نوستالژی جاری در فیلم، از جنس غالب فیلم‌های دهه شصتی نیست و برای علاقه‌مندان به خاطرات دهه ۷۰ می‌تواند جذابیت‌های داشته باشد.
در گزارش حاضر روایت «فرارو» از متن و حاشیه این فیلم سینمایی را که این روز‌ها در حال اکران در سینما‌های سراسر کشور است، می‌خوانید.
درباره قصه «گیجگاه» چه می‌دانیم؟
داستان فیلم سینمایی «گیجگاه» جنبه‌های مختلفی دارد، اما خط اصلی آن را می‌توان اینگونه روایت کرد؛ یک معلم ادبیات که همزمان در زمینه مربی‌گری کاراته هم فعالیت می‌کند، دل‌بسته مادر مطلقه یکی از شاگردانش می‌شود و این اتفاق نقطه آغاز سلسله اتفاقاتی است که برای دو خانواده رقم می‌خورد.
آنچه این خط داستانی را گسترده کرده است، ایده‌های فیلمنامه‌نویس و کارگردان برای بهره‌مندی از ظرفیت نوستالژی‌های دهه ۷۰ است. بخشی از روایت فیلم هم بر خاطرات سینمایی اتکا دارد و از این منظر فیلم می‌تواند تجربه‌ای متفاوت برا فیلم‌باز‌ها و به‌خصوص علاقه‌مندان فیلم‌های شاخص سینمای ایران در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ باشد.
شوخی‌های فیلم با تجربه‌های مشترکی همچون کیفیت ملاقات‌های عاشقانه در دهه ۷۰ و یا قواعد و قوانین حاکم بر مراسم‌های عروسی و دورهمی‌ها در این دهه را هم می‌توان از دیگر جذابیت‌های مرتبط با فیلمنامه «گیجگاه» دانست.
درباره خالقان «گیجگاه» چه می‌دانیم؟
عادل تبریزی تا سال‌ها یکی از چهره‌های پرکار و شناخته‌شده در میان اهالی سینما بود که حضور فعالی در پشت‌صحنه فیلم‌های سینمایی داشت. او که دستیاری کارگردانان شاخصی همچون مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، رسول صدرعاملی و بهرام توکلی را در کارنامه حرفه‌ای خود دارد، از اوایل دهه ۸۰ کارگردانی را با فیلم کوتاه آغاز کرد و بعد از چند تجربه در این حوزه، برای ورود به سینمای بلند، سراغ فیلمنامه «گیجگاه» رفت.
تبریزی این فیلمنامه را با همراهی ارسلان امیری نوشته است. امیری هم یکسال بعد از این تجربه اولین فیلم خود با نام «زالاوا» را کارگردانی کرد. با این همه همکاری او با عادل تبریزی در نگارش فیلمنامه «گیجگاه» به خروجی قابل قبولی منتهی شد.
حامد بهداد و باران کوثری دو بازیگر اصلی فیلم «گیجگاه» هستند که اتفاقا حضور متفاوتی هم در این فیلم کمدی داشته‌اند. با این همه برگ‌برنده اصلی این فیلم حضور کوتاه، اما تأثیرگذار جمشید هاشم‌پور است.
همان‌طور که اشاره شد بخشی از داستان فیلم مرتبط با عشق و علاقه کاراکتر اصلی به فیلم‌های سینمایی است و قهرمان او هم کسی جز جمشید هاشم‌پور نیست. در راستای همین عشق و علاقه هم در بخشی از داستان، او فرصت دیدار با این ستاره سینما را پیدا می‌کند و حتی به‌عنوان بدل او در یک فیلم فرصت نقش‌آفرینی به دست می‌آورد!
در بخشی از فیلم به عشق و علاقه کاراکتر اصلی فیلم که حامد بهداد ایفاگر نقش آن است، به جمشید هاشم‌پور که آن روز در سینما به جمشید آریا هم معروف بود، اشاره می‌شود.
عادل تبریزی در نشست خبری فیلم در جشنواره تأکید کرده بود که اگر جمشید هاشم‌پور حضور در این فیلم را نمی‌پذیرفت، فیلمنامه آن را آرشیو می‌کرد.
درباره واکنش‌ها به «گیجگاه» چه می‌دانیم؟
پس از رونمایی فیلم «گیجگاه» در جشنواره فیلم فجر، اغلب واکنش‌ها نسبت به آن مثبت بود، البته نه به این معنا که فیلم به‌عنوان یک اثر بی‌نقص پذیرفته شد اما معدل دیدگاه‌ها ناظر به این نکته بود که عادل تبریزی در اولین گام کارگردانی بلند خود عملکرد موفقی داشته و فیلم در زمینه بهره‌گیری از ظرفیت‌های نوستالژیک توانسته مخاطبان را هم با خود همراه کند.
فیلم در روایت قصه عاشقانه خود، لحظات بامزه‌ای را خلق کرده است و در زمینه «ادای دین به خاطرات سینمایی» هم توانست نظر مساعد منتقدان را به سمت خود جلب کند.
درباره اکران «گیجگاه» چه می‌دانیم؟
فیلم سینمایی «گیجگاه» که در دو بخش بهترین کارگردانی و بهترین تدوین، در جشنواره سی‌ونهم فیلم فجر نامزد دریافت سیمرغ شده بود، به‌پشتوانه فضای مثبتی که برای آن شکل گرفته بود، می‌توانست خیلی زود به‌عنوان یک مدعی وارد چرخه اکران عمومی شود، اما اینگونه نشد.
فیلم هم در یک نوبت قرار خود برای اکران را در شورای صنفی نمایش هم به ثبت رساند، اما به دلیل شرایط نامساعد جامعه و تصمیم عوامل، اکران آن در سال ۱۴۰۱ منتفی شد.
حالا بعد از نزدیک به ۳ سال، این روز‌ها فیلم در حال اکران است و با حضور رقبای قدری که روی پرده هستند، توان بالایی برای عرض اندام ندارد!
«گیجگاه» که از ۱۲ مهرماه روانه پرده سینما‌ها شده است، تا به امروز کمی بیش از ۱۳ هزار مخاطب را به سالن سینما کشانده و مجموع فروشش به تازگی از مرز ۶۵۰ میلیون تومان عبور کرده است. باید دید فیلم چه بازخوردی از مخاطبان اولیه خود خواهد گرفت و آیا آن‌ها تبدیل به تریبون‌های تبلیغاتی برای ترغیب دیگر افراد به تماشای فیلم می‌شوند؟
درباره حاشیههای «گیجگاه» چه می‌دانیم؟
اولین حواشی «گیجگاه» در نشست خبری آن در جشنواره فیلم فجر کلید خورد، جایی که نادر سلیمانی به‌عنوان یکی از بازیگران فیلم، به‌صورت تلویحی از میزان ممیزی و سانسور آن انتقاد کرد. البته این کنایه که در حضور کارگردان جوان فیلم هم مطرح شد، توضیح بیشتری به همراه نداشت و مشخص نشد نسخه جشنواره‌ای فیلم از چه زاویه‌ای گرفتار اصلاحات شده است.
فیلم نزدیک به دو سال اما در صف اکران باقی ماند و چند هفته پیش که اولین پوستر آن در آستانه ورودش به چرخه اکران عمومی منتشر شد، حاشیههای فیلم هم پررنگ‌تر شد.
حذف تصویر باران کوثری به‌عنوان بازیگر اصلی این فیلم سینمایی از پوستر فیلم، نشان از قرار گرفتن نام این بازیگر در فهرست بازیگران «ممنوع‌التبلیغ» داشت. در یک سال گذشته و متأثر از موضع‌گیری برخی بازیگران در حوادث و اعتراضات اخیر، سازمان سینمایی صدور مجوز تبلیغات برای این پروژه‌ها را منوط به حذف تصویر برخی بازیگران اصلی کرده است.
حذف فرشته حسینی از تبلیغات «دسته دختران»، حذف چهره محسن تنابنده از تبلیغات «جنگ جهانی سوم»، حذف چهره هنگامه قاضیانی از تبلیغات محیطی سریال «آمستردام» و حذف حمید فرخ‌نژاد از مواد تبلیغی «زنبور کارگر» و سریال «پدر گواردیولا» نمونه‌هایی از این رویکرد بودند و حالا می‌توان حذف باران کوثری از پوستر فیلم «گیجگاه» را هم در همین راستان تحلیل کرد.
نکته‌ای که پس از انتشار تیزر رسمی فیلم و استفاده از پلان‌هایی از فیلم که چهره باران کوثری در آن قابل تشخیص نیست، مهر تأیید خورد و جالب اینکه این ممنوعیت‌ها هیچ‌گاه به‌صورت رسمی اعلام و تأیید نشده است.
