تحقیقات جدید هشدار میدهد قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، حتی برای مدت کوتاه، خطر سکته مغزی را در چند روز بعد افزایش میدهد.
این نتیجه گیری از بررسی ۱۱۰ مطالعه انجام شده در آسیا، اروپا و آمریکا به دست آمده است. طبق این گزارش، بر اساس ماهیت خاص آلاینده مورد نظر، خطر سکته مغزی از ۵ درصد به ۲۸ درصد در کمتر از یک هفته پس از اولین بار قرار گرفتن در معرض سطوح بالای آلودگی هوا افزایش یافت.
این تیم همچنین افزایش قابل توجهی در خطر مرگ ناشی از سکته مغزی در عرض یک هفته پس از قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا نشان داد. این جهش بسته به نوع آلاینده مورد مطالعه از ۲ درصد تا ۶۰ درصد متغیر بود.
دکتر «احمد طوبسی» نویسنده مطالعه از دانشگاه اردن در امان، توضیح داد: «خطر مرتبط با سکته مغزی به نوع آلاینده بستگی دارد، زیرا برخی از آنها مضرتر از سایر آلایندهها هستند.»
محققان خاطرنشان کردند که سکته مغزی سالانه باعث مرگ ۵ میلیون نفر در سراسر جهان میشود. حدود یک چهارم از مطالعات در تحلیل جدید در اروپا انجام شده است. ۱۷ درصد دیگر روی ایالات متحده یا کانادا متمرکز بودند، در حالی که حدود ۶ مورد از ۱۰ مطالعه در آسیا انجام شده بود.
در مجموع، این مطالعات ارتباط بالقوه بین خطر سکته مغزی پس از قرار گرفتن در معرض هر یک از چندین آلاینده کلیدی، از جمله دی اکسید نیتروژن، ازن، مونوکسید کربن و دی اکسید گوگرد را بررسی کرده بودند. در مجموع، این مطالعات شامل بیش از ۱۸ میلیون مورد سکته مغزی ایسکمیک بود که در آن جریان خون به مغز متوقف میشود.
این بررسی در نهایت قرار گرفتن در معرض دی اکسید نیتروژن را با افزایش ۲۸ درصدی در خطر سکته کوتاه مدت و جهش ۳۳ درصدی در خطر مرگ ناشی از سکته نشان داد. قرار گرفتن در معرض مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد و سطوح بالای ازن به ترتیب با افزایش ۲۶، ۱۵ و ۵ درصدی خطر سکته مغزی مرتبط بود. خطر کوتاه مدت مرگ ناشی از سکته مغزی پس از قرار گرفتن در معرض دی اکسید گوگرد به ویژه بالا بود و به میزان ۶۰ درصد افزایش یافت.
این بررسی همچنین خطر نسبی ناشی از قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض ذرات بسیار کوچک آلودگی هوا را در مقابل ذرات بزرگتر بررسی کرد. به عنوان مثال، برخی از آلایندههای هوا به نام PM ۱ که قطر کمتر از یک میکرون دارند و با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند. در مقام مقایسه، قطر موی انسان حدود ۷۰ میکرون است.
سایر آلایندهها از جمله ذرات خروجی از اگزوز خودرو، کارخانه سوخت فسیلی یا آتشسوزی جنگل، تا حدودی بزرگتر هستند و معمولاً در اندازههای بین PM ۱ و PM ۲.۵ قرار دارند. ذرات آلاینده بزرگ PM ۱۰ شامل گرد و غبار جادهها و سایتهای ساختمانی است.
یافتهها: قرار گرفتن در معرض PM ۱ با افزایش ۹ درصدی خطر سکته مغزی مرتبط بود. در همین حال، قرار گرفتن در معرض PM ۲.۵ با افزایش ۱۵ درصدی خطر سکته مغزی و افزایش ۹ درصدی خطر مرگ ناشی از سکته همراه بود. در مقابل، به نظر میرسد قرار گرفتن در معرض PM ۱۰ باعث افزایش ۱۴ درصدی خطر سکته مغزی و افزایش ۲ درصدی مرگ ناشی از سکته میشود. به طور کلی، هر چه بیشتر در معرض آلایندههای مختلف قرار بگیرید، خطر سکته مغزی بیشتر میشود.
منبع: مهر