تشخیص بدرفتاری و پرخاشگری در خواهر و برادرها اهمیت دارد، چون در برخی موارد میتواند آسیبزا باشد.
مطالعات متعدد نشان میدهد کیفیت رابطه خواهر و برادر در تجربه روابط با دیگران حتی در بزرگسالی مهم است. در حال حاضر، تصورات جامعه از رفتارهای معمولی خواهر و برادرها شامل طیف وسیعی از رفتارهاست که والدین و پزشکان را درباره اینکه آیا رفتارهای بین برادران و خواهران بیش از حد پیش رفته است سردرگم میکند. در نتیجه، رفتارهای آسیبزای خواهر و برادرها، حتی بدرفتاری، اغلب ناشناخته میماند و معنای رقابت نمیگیرد.
برخلاف رقابت، رفتارهای پرخاشگرانه خواهر و برادر، از جمله پرخاشگری عاطفی، فیزیکی و مالی، با تمایل به ایجاد آسیب و رنج برانگیخته میشود. پرخاشگری عاطفی با تحقیر و تهدید و ارعاب خودش را نشان میدهد. پرخاشگری فیزیکی شامل ایجاد درد جسمانی با ضربههای عمدی، نیشگونگرفتن، لگدزدن و کتکزدن است. همچنین برخی از مصادیق تجاوز به اموال عبارتاند از: برداشت قهری، سرقت و تخریب وسایل شخصی خواهر یا برادر. توجه به این نکته مهم است که پرخاشگری خواهر و برادرها ممکن است صرفنظر از این موضوع رخ دهد که آنها رقیب هم هستند یا نه.
رفتارهای پرخاشگرانه ممکن است باعث ناسزاگویی خواهر یا برادر و شدتگرفتن درگیری شود. پس باید فوری آن را متوقف کرد. اگر بزرگترها برای توقف این پرخاشگریها مداخله نکنند، باید منتظر باشند در طول زمان شدید و شدیدتر شود. تحقیقات نشان میدهد رفتار پرخاشگرانه خواهر و برادر تأثیر منفی بر سلامت روحی و جسمی و روابط اجتماعی میگذارد، از جمله افزایش خطر افسردگی و قلدری در میان همسالان.
برای خواهر و برادرها معمول است که نقشهای متجاوز و قربانی بگیرند. چه هر دو با هم در وضعیت حمله باشند و پرخاشگری متقابل باشد و چه یکی از آنها قربانی و یکی قلدر باشد، رفاه هر دو و کیفیت رابطه آنها آسیب میبیند. گاهی اوقات، تأثیر رفتار برای هرکدام یکسان نیست.
گاهی اوقات خواهر و برادر آزارگر کسی است که عمداً به یک کودک در خانواده آسیب میرساند و باعث آسیب جدی جسمی یا روحی میشود. این سوءاستفاده احتمالاً منعکسکننده اختلاف قدرت بین خواهر و برادر از نظر اندازه فیزیکی، توانایی شناختی، جنسیت، سن یا نقش در خانواده است. مثلاً خواهر یا برادر بزرگتری که در نقش مراقب عمل میکند.
خواهر و برادر آزاری اغلب مزمن، شدید و طولانیمدت است؛ در عین حال، یک رویداد شدید یکباره هم ممکن است آزار محسوب شود. خواهر یا برادر ممکن است تهدیدهایی کند: تهدید به آسیب، آسیب جدی، باجگیری، شرکتدادن برادر یا خواهر در رفتارهای مجرمانه یا خودآزاری، قراردادن خواهر و برادر خود در معرض پورنوگرافی یا تجاوز جنسی. در خانوادههایی که خواهر و برادر آزاری رخ میدهد، خواهر یا برادر آسیبدیده ممکن است این رفتار را با سایر فرزندان خانواده تکرار کند!
یک نشانگر مهم برای تمایز بین رفتار پرخاشگرانه و خشونتآمیز خواهر و برادرها، تأثیر عاطفی پایدار بر کودک آسیبدیده است که معمولاً منعکسکننده احساس ناتوانی آنهاست. آنها ممکن است احساس ناامیدی، ترس و ناراحتی کنند و به خواهر یا برادر خود بیش از حد احترام بگذارند. کودک آسیبدیده همچنین ممکن است تا جایی که میتواند از خواهر یا برادر خود دوری کند، مثل دوری از خانه. گاهی اوقات، خواهر و برادرها تا اواخر زندگی متوجه مضربودن رفتارهای پرخاشگرانه یا توهینآمیز نمیشوند. چیزی که در بزرگسالی ممکن است منجر به دوری از خانواده خود شود.
والدین باید به ماهیت تعاملات خواهر و برادرها توجه داشته باشند و مراقب باشند رفتار پرخاشگرانه و مضر را تقویت نکنند و آن را بهعنوان رقابت تلقی نکنند. این موضوع بهطور خاص مهم است؛ با توجه به اینکه برخی از کودکان ممکن است بهانهای برای رفتارهایشان پیدا کنند.
رفتار پرخاشگرانه ممکن است از طریق تکنیکهای میانجیگری یا مهلت زمانی مورد توجه قرار گیرد که هر دو نشان دادهاند در کاهش پرخاشگری خواهر و برادری مؤثرند. درباره سوءاستفاده، احتمالاً به کمک خارجی از متخصصان اطفال، درمانگران یا مراکز منابع خانواده نیاز است که میتوانند منابع و گزینههای مداخله مبتنی بر خانواده را ارائه دهند.
روابط خواهر و برادرها یکی از طولانیترین روابطی است که هرکس در زندگی تجربه میکند. آنها روشهای ارتباط ما با دیگران، مدیریت احساسات و حل تعارضها را شکل میدهند؛ چه خوب و چه بد. افزایش آگاهی از پرخاشگری و آزار خواهر و برادرها با توجه به تأثیرات منفی آنها بر سلامت روانی و جسمی و روابط در طول عمر بسیار مهم است. شکلدادن رابطهای ایمن و احتمالاً گرم و همیشگی با یک برادر یا خواهر از همان دوران کودکی شروع میشود.
منبع: تبیان