احتیاط در مصرف انواع نوشیدنیهای انرژی زا ضرورت دارد. همچنین مطالعات متعدد، اثرات مصرف نوشیدنی انرژی زا را بر سیستم قلبی، گوارشی، عصبی، کلیوی، زنان، خودایمنی و پوست نشان میدهد.
به گزارش سیناپرس، ترویج نوشیدنیهای انرژی زا به عنوان منبع قابل حمل انرژی و محرک توسط شرکتهای نوشیدنی، همراه با در دسترس بودن گسترده آنها در فروشگاههای مواد غذایی، پمپ بنزینها و سایر فروشگاههای خرده فروشی، مصرف آنها را در بین جوانان و نوجوانان افزایش داده است. بسیاری از این نوشیدنیهای انرژی زا با ادعاهایی مرتبط هستند که میتوانند تمرکز و تمرکز را بهبود بخشند، سطح انرژی را افزایش دهند و عملکرد علمی یا فیزیکی را افزایش دهند.
نوشیدنیهای انرژیزای رایج کنونی اغلب شامل مقادیر زیادی کافئین، قندهای افزوده شده و محرکهای قانونی مانند گوارانا، تورین و ال کارنیتین هستند. افزایش بازار نوشیدنیهای انرژیزا در میان کودکان و نوجوانان، بهطور اجتنابناپذیری سطح مصرف کافئین آنها را بین سالهای ۱۹۷۷ تا ۲۰۰۹ به میزان ۷۰ درصد افزایش داده است.
گزارشهای اخیر حاکی از افزایش تعداد افرادی است که پس از مصرف نوشیدنیهای انرژیزا برای مشکلات خفیف مانند اختلالات گوارشی و کمآبی بدن، همراه با پیامدهای شدیدتر مانند سکته، به دنبال مراقبتهای پزشکی هستند. چندین مورد مرگ و میر مرتبط با مصرف نوشیدنیهای انرژی زا نیز گزارش شده است. نوشیدنیهای انرژی زا احتمالاً فواید کوتاه مدتی دارند. با این حال، محققان باید پیامدهای بلندمدت آنها را بر سلامت انسان در میان گزارشهای رو به افزایش از اثرات نامطلوب آنها بررسی کنند.
در بررسی اخیر منتشر شده در Nutrients، محققان اثرات گزارش شده مصرف نوشیدنیهای انرژی زا بر سلامت انسان، به ویژه سیستم قلبی عروقی و عصبی را بررسی میکنند. در این مطالعه، محققان موتورهای جستجوی PubMed، Google Scholar و EBSCO را برای شناسایی مقالات پژوهشی اصلی و گزارشهای موردی منتشر شده بین ۵ ژانویه ۲۰۰۹ تا ۳۰ آوریل ۲۰۲۳ بررسی کردند و اثرات سوء مصرف حاد یا مزمن نوشیدنیهای انرژیزا را گزارش کردند.
در مجموع ۹۶ مقاله علمی در تجزیه و تحلیل گنجانده شد که ۳۵، ۱۲، ۱۸، ۷ و ۲ مورد از آنها به ترتیب اثرات مصرف نوشیدنی انرژی زا را بر سیستم قلبی، گوارشی، عصبی، کلیوی، زنان، خودایمنی و پوست گزارش کردند. گزارشها نشان داد که محتوای بالای کافئین نوشیدنیهای انرژی زا نیز با اثرات نامطلوب بسیاری بر سیستم عصبی مرکزی (CNS) از جمله تشنج، روان پریشی شیدایی و واسکولوپاتی مغزی مرتبط است.
طبق مطالعات، کمتر از ۵۰۰ میلی گرم کافئین باعث افزایش هوشیاری، سرعت افکار و گفتار، کاهش خستگی و کاهش خواب میشود. با این حال، دوزهای بالاتر کافئین احتمالاً به اضطراب، بی خوابی، لرزش و تشنج کمک میکند؛ بنابراین گزارش، مصرف زیاد نوشیدنیهای انرژی زا با استرس، اضطراب و افسردگی مرتبط است. این اثرات احتمالاً به دلیل توانایی تورین در تقلید گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) و اثرات ضد تشنج گلیسین است.
مطالعات in vivo (مطالعه روی بدن موجودات زنده) به طور مشابه سمیت حاد و مزمن مرتبط با مصرف نوشیدنی انرژی زا را گزارش کرده اند. در یک مطالعه که اثرات نوشابههای انرژی زا را در خرگوشها ارزیابی کرد، ارتباط مستقیمی بین آسیب مغز، کبد، کلیهها و بافت قلب و دوز نوشیدنی انرژی زا مشاهده شد.
سازمان ایمنی غذای اروپا (EFSA) حد بالای مصرف ایمن ۴۰۰ میلی گرم در روز کافئین را برای بزرگسالان تعیین کرده است. از آنجایی که کافئین جزء اصلی نوشیدنیهای انرژی زا است، محدودیتهای دقیق در مصرف این نوشیدنیها تاکید میشود.
اثرات بلند مدت نوشیدنیهای انرژی زا نامشخص است. با این حال، مصرف آنها ممکن است باعث آسیب شناسی روانی یا تشدید اختلالات هدایت قلبی در خردسالان شود. بنابراین، اگرچه نوشیدنیهای انرژیزا حاوی مواد قانونی هستند، اما مصرف و فروش آنها بهویژه برای خردسالان باید به شدت تحت نظارت باشد. زنان باردار یا شیرده نیز باید به طور کامل از این محصولات اجتناب کنند تا از اثرات نامطلوب طولانی مدت مصرف نوشیدنی انرژی زا بر روی فرزند خود جلوگیری کنند.