جزئیاتی از عملیات جاسوسی آمریکا و چین؛ تمرکز سیا بر روی شخص شی

فرارو- هنگامی که بالن چین در ماه فوریه در قاره ایالات متحده حرکت می‌کرد آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا متوجه شدند که "شی جین پینگ" رئیس جمهور چین از دست ژنرال‌های ارشد ارتش چین عصبانی شده است. شی مخالف عملیات مخاطره آمیز علیه امریکا نبود، اما نهاد‌های اطلاعاتی امریکا به این نتیجه رسیدند که ارتش آزادی‌بخش خلق چین، شی را تا زمانی که بالن بر فرار امریکا بود بی‌اطلاع نگه داشته بودند. مقام‌های آمریکایی متوجه شدند که شی زمانی که از مسیر حرکت بالن مطلع شد و متوجه شده بود مذاکرات برنامه ریزی شده با "آنتونی بلینکن" وزیر خارجه امریکا لغو شده، ژنرال‌های ارشد نظامی را به دلیل آن که به او نگفتند بالن از مسیر منحرف شده سرزنش کرده بود.

به گزارش فرارو به نقل از نیویورک‌تایمز، بحران بالن بخشی کوچکی از تلاش‌های بسیار بزرگ‌تر چین و نشان‌دهنده رویکرد جدید پکن در جمع‌آوری اطلاعات درباره ایالات متحده و هم چنین توانایی‌های واشنگتن برای جمع‌آوری اطلاعات خود درباره چین است. برای واشنگتن تلاش‌های جاسوسی بخش مهمی از استراتژی بایدن به منظور محدود کردن رشد نظامی و فناوری چین است و در راستای تفکر او مبتنی بر این استدلال است که چین بزرگترین چالش بلند مدت را برای قدرت آمریکا ایجاد می‌کند. برای پکن رویکرد تازه به منظور اجرایی کردن اقدامات جسورانه توسط آژانس‌های جاسوسی چین است و طبق آن شی، ارتش چین را به انجام اقدامات تهاجمی در امتداد مرز‌های آن کشور و سازمان اطلاعات خارجی چین را برای فعال‌تر شدن در مناطق دورتر سوق داده است.

تلاش‌های اصلی هر دو طرف در جهت پاسخگویی به دو سوال دشوار است: اهداف رهبران در کشور رقیب چیست و از چه قابلیت‌های نظامی و فناوری برخوردار هستند؟

مقام‌های امریکایی به شرط ناشناس ماندن با "نیویورک تایمز" در مورد جاسوسی میان دو کشور صحبت کردند. آنان تاکید کردند که سیا تمرکز خود را بر روی شخص شی و به طور خاص نیات او در مورد تایوان قرار داده است. گروه‌های ویژه ضد جاسوسی پلیس فدرال (اف بی آی) در سراسر چین برای استخدام جاسوسان در داخل امریکا تلاش می‌کنند. ماموران ایالات متحده در ۱۲ ماه گذشته ده‌ها نفوذ شهروندان چینی به پایگاه‌های نظامی در خاک آمریکا را شناسایی کرده اند. هر دو کشور در حال رقابت برای توسعه فناوری هوش مصنوعی خود هستند که معتقدند به منظور حفظ برتری نظامی و اقتصادی اهمیت بسیاری زیادی دارد و به آژانس‌های جاسوسی شان قابلیت‌های جدیدی می‌دهد. مقام‌های امریکایی می‌گویند که مجموعه تلاش‌های چین در تمام جنبه‌های امنیت ملی، دیپلماسی و فناوری تجاری پیشرفته در ایالات متحده و کشور‌های شریک انجام می‌شود. سیا و آژانس اطلاعات دفاعی پنتاگون (وزارت دفاع امریکا) مراکز جدیدی را با تمرکز بر جاسوسی از چین ایجاد کرده اند. مقام‌های امریکایی توانایی‌های خود را برای رهگیری ارتباطات الکترونیکی از جمله استفاده از هواپیما‌های جاسوسی در سواحل چین تقویت کرده اند.

"کریستوفر‌ای ورای" رئیس پلیس فدرال امریکا می‌گوید درگیری جاسوسی با چین حتی گسترده‌تر از آن چیزی است که بین آمریکا و شوروی در طول جنگ سرد رخ داد.

او می‌افزاید: "جمعیت زیاد و اقتصاد بزرگ چین این امکان را به آن کشور می‌دهد تا سرویس‌های اطلاعاتی بزرگتری در مقایسه با امریکا ایجاد کند". او در مصاحبه خود با "نیویورک تایمز" از چین به عنوان "جمهوری خلق چین" و با حروف بزرگ انگلیسی برای نشان دادن برجستگی تهدید ناشی از آن کشور برای امریکا استفاده کرد و افزود: "من تهدید متوجه از جانب جمهوری خلق چین را چالش نسل‌مان در شرایط فعلی می‌دانم. وظیفه ماست که از مردم آمریکا در داخل کشور دفاع کنیم".

با این وجود، چین وضعیت را به گونه‌ای متفاوت می‌بیند. "وانگ ونبین" سخنگوی وزارت خارجه چین گفته که "این ایالات متحده است که کشور شماره یک جاسوسی است و بزرگترین شبکه جاسوسی در جهان را در اختیار دارد".

رفتن به دنبال همه چیز

جاسوسی می‌تواند لغزش به سمت جنگ را متوقف کند یا مسیر مذاکرات ظریف را هموار کند، اما هم چنین می‌تواند کشور‌ها را به سمت درگیری‌های مسلحانه سوق داده یا باعث ایجاد شکاف‌های دیپلماتیک شود. در اواخر فوریه چند هفته پس از لغو سفر مهم بلینکن به پکن به دلیل ماجرای بالن چینی بر فراز آسمان امریکا، مقام‌های امریکایی اشاره کردند که ارزیابی اطلاعاتی امریکا نشان می‌دهد پکن در حال بررسی ارائه تسلیحات به روسیه است. مقام‌های امریکایی می‌گویند این افشاگری از سوی امریکا شدت تنش میان واشنگتن و پکن را افزایش داد، اما هم چنین ممکن است چین را از ارسال تسلیحات باز دارد. هنگامی که بلینکن سرانجام در ماه ژوئن به پکن سفر کرد این بار موضوع فعالیت‌های اطلاعاتی چین در کوبا را مطرح کرد.

مقام‌های امریکایی می‌گویند ماهواره‌ای بسیار پیشرفته چین و نفوذ سایبری آن مهم‌ترین ابزار جمع آوری اطلاعات آن کشور است. ناوگان بالن‌های جاسوسی اگرچه از پیچیدگی بسیار کم تری برخوردار است، اما به چین اجازه داده از منطقه غیر قابل تنظیم "فضای نزدیک" بهره برداری کند. دولت ایالات متحده به متحدان هشدار می‌دهد که اگر کشور‌های جهان از فناوری شرکت‌های ارتباطی چینی استفاده کنند توانایی‌های نظارت الکترونیکی چین می‌تواند گسترش یابد.

هوش مصنوعی میدان جنگ دیگری است. دولت ایالات متحده می‌خواهد رهبری خود را در این عرصه حفظ کند. مقام‌های امریکایی می‌گویند مقام‌های چینی امیدوار هستند دسترسی شان به فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی به آنان به منظور مقابله با قدرت نظامی امریکا کمک کند به ویژه در زمینه شناسایی دقیق زیردریایی‌های آمریکایی و تسلط بر فضا. مقام‌های امریکایی هم چنین بیش از هر زمان دیگری نگران تلاش‌های آژانس‌های چینی برای جمع آوری اطلاعات از طریق تماس‌های شخصی هستند. آنان می‌گویند وزارت امنیت دولتی سازمان اطلاعاتی اصلی چین قصد دارد عواملی را در سراسر نهاد‌های دولتی ایالات متحده و هم چنین در شرکت‌های فناوری و صنایع دفاعی استخدام کند.

عوامل چینی از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی به ویژه از لینکدین برای جذب نیرو‌های بالقوه استفاده می‌کنند. به گفته مقام‌های فعلی و سابق امریکایی هر زمانی که یک شهروند امریکایی شغلی اطلاعاتی را برعهده می‌گیرد می‌تواند انتظار هجوم شهروندان چینی به سوی رسانه‌های اجتماعی خود داشته باشد. آژانس‌های فدرال امریکایی در پاسخ به این تهدیدات بی سر و صدا عملیات جاسوسی داخلی خود را گسترش داده اند. رئیس اف بی آی می‌گوید آن نهاد هزاران تحقیق اطلاعاتی باز چینی دارد و هر یک از ۵۶ دفتر میدانی آن نهاد دارای پرونده‌های فعال است. تمام آن دفاتر میدانی اکنون دارای نیرو‌های ضد جاسوسی و سایبری هستند که عمدتا بر روی تهدیدات اطلاعاتی چین متمرکز شده‌اند. این اقدامات بررسی تلاش‌های جاسوسان چینی برای استخدام مخبرین، سرقت اطلاعات، هک کردن سیستم‌ها و نظارت و آزار و اذیت مخالفان چینی در ایالات متحده از جمله استفاده از مقر‌های به اصطلاح پلیس را شامل می‌شوند.

منتقدان می‌گویند برخی از تلاش‌های ضد جاسوسی دولت ایالات متحده به شکلی مغرضانه دارای ماهیت نژادی و پارانوئیدی است و باعث ایجاد هراس در میان شهروندان چینی تبار ساکن امریکا شده است. این اتهام دست کم با کنار گذاشته شدن برنامه موسوم به ابتکار عمل چین مرتبط با دوره ترامپ از سوی وزارت دادگستری امریکا اثبات شده است. چین جنگ صلیبی ضد جاسوسی گسترده خود را انجام داده است جنگی که بازتاب دهنده مبارزات سیاسی دوران مائو است. چین در تاریخ یکم ژوئیه قانون ضد جاسوسی خود را به شکل گسترده‌ای توسعه داد. وزارت امنیت دولتی چین در ماه آگوست اعلام کرد که "همه اعضای جامعه" باید به مبارزه با جاسوسی خارجی کمک کنند و برای هر کسی که اطلاعات ارائه می‌دهد پاداش تعیین کرد.

دولت‌های رقیب هم چنین پایگاه‌های شنود جدید و توافق نامه‌های مخفی اشتراک اطلاعات با دولت‌های دیگر ایجاد کرده اند. ماموران آمریکایی و چینی عملیات خود را علیه یکدیگر در شهر‌های مهم از بروکسل گرفته تا ابوظبی تا سنگاپور تشدید کرده اند و هر یک از طرفین به دنبال تاثیرگذاری بر مقام‌های خارجی هستند.

برای آژانس‌های جاسوسی آمریکا تصمیمات و مقاصد شی احتمالاً ارزشمندترین اطلاعاتی است که به دنبال آن هستند، اما او هم چنین گریزان‌ترین هدف است.

آژانس‌های ایالات متحده اکنون در حال بررسی دقیق این موضوع هستند که چرا به نظر می‌رسد ژنرال "لی شانگ فو" وزیر دفاع چین به اتهام فساد تحت بازجویی قرار گرفته و چرا "چین گانگ" وزیر امور خارجه با دستور شی از مقام اش برکنار شد. دیپلماسی و سیاستگذاری آمریکا به دانستن انگیزه‌های پشت این تحرکات بستگی دارد.

چین حتی از نرم افزار هوش مصنوعی برخوردار است که می‌تواند چهره و حرکت یک جاسوس امریکایی را تشخیص دهد به این معنی که به گفته یک مقام سابق اطلاعاتی پوشش‌های سنتی برای جلوگیری از شناسایی دیگر کافی نیستند.

مقام‌های اطلاعاتی سابق امریکا می‌گویند عوامل امریکایی در حال حاضر باید چندین روز به جای چندین ساعت وقت صرف نمایند تا یک شهروند چینی را برای تبادل پیام یا اطلاعات ملاقات کنند. شی مانند سایر رهبران اقتدارگرا استفاده خود از گوشی تلفن همراه یا ارتباطات الکترونیکی را محدود می‌کند تا رهگیری دستورات اش را برای سازمان‌های اطلاعاتی خارجی دشوار کند.

با این وجود، مقام‌های بوروکراسی گسترده تحت رهبری شی از دستگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند و به آژانس‌های ایالات متحده این فرصت را می‌دهند تا اطلاعات را رهگیری کنند چیزی که جاسوسان از آن تحت عنوان "سیگنال‌های اطلاعاتی" یاد می‌کنند و باعث می‌شود بینشی در مورد بحث‌های داخلی همتایان چینی خود به دست آوردند.

در مورد حادثه بالن مقام‌های سیا گفته‌اند که آن نهاد در اواسط ژانویه زمانی که ارتش چین بالن را از جزیره هاینان پرتاب کرد ردیابی بالن را آغاز کردند. مقام‌های امریکایی هم چنین تشخیص دادند که ژنرال‌های نظامی چینی در کمیسیون نظامی مرکزی شی را تا زمان تبدیل شدن حادثه بالن به بحران در جریان قرار نداده بودند. پس از آن بحران چین عملیات ناوگان بالن‌های خود را متوقف کرده، اما مقام‌های آمریکایی گفتند که معتقدند پکن احتمالا بعدا این برنامه را از سر خواهد گرفت.

سیا از سال ۲۰۲۱ میلادی تحت هدایت "ویلیام برنز" متخصصان بیشتری را استخدام کرده و هزینه‌های مربوط به تلاش‌های مرتبط با چین را افزایش داده و مرکز ماموریت جدید در چین ایجاد کرده است. علیرغم آن که مقام‌های آمریکایی از بحث در مورد جزئیات شبکه خبرچین سیا خودداری می‌ورزند برنز در ماه ژوئیه به شکل علنی اعلام کرد که سیا در بازسازی "قابلیت اطلاعاتی انسانی قوی" پیشرفت داشته است.

علیرغم آن که مشخص نیست شبکه تازه تا چه اندازه قدرتمند است برخی از مقام‌های امریکایی بر این باورند که شیوه حکمرانی بسیار اقتدارگرایانه شی به آژانس‌های اطلاعاتی فرصتی برای استخدام شهروندان ناراضی چینی از جمله از میان نخبگان سیاسی و تجاری چین می‌دهد که در دهه‌های گذشته از کنترل کم‌تر حزبی و رهبری کم‌تر ایدئولوژیک بهره برده بودند. برخی از چهره‌های برجسته چینی از جمله به اصطلاح "شاهزاده‌"‌های خانواده‌های نخبگان حزب کمونیست در گفتگو‌های خصوصی می‌گویند با چرخشی که چین در دوره زمامداری شی در پیش گرفته مخالف هستند.

حکومت چین نیز منابعی را برای تشخیص نوع تفکر و ذهنیت مقام‌های ارشد امریکایی تخصیص داده است. کیفرخواست وزارت دادگستری که در ماه ژوئیه منتشر شد نشان می‌دهد تاجران چینی مرتبط با دولت چین در تلاش بودند تا "جیمز وولسی" یکی از روسای سابق سیا را به خدمت بگیرند مدیری که پس از انتخابات سال ۲۰۱۶ از نامزد‌های حضور در کابینه امنیت ملی دولت ترامپ بود.

اخیرا نفوذ پیچیده و بسیار هدفمند به پلتفرم رایانش ابری مایکروسافت به چین امکان دسترسی به ایمیل‌های دیپلمات‌های ارشد وزارت خارجه از جمله سفیر آمریکا در پکن و "جینا ریموندو" وزیر بازرگانی را داد.

مقام‌های امریکایی که به چین سفر می‌کنند اقدامات متقابل مفصلی برای جلوگیری از سرقت اسرار دولتی انجام می‌دهند. برای آنان گوشی‌های تلفن همراه و لپ تاپ‌های خاص در نظر گرفته شده که قادر به از بین بردن اطلاعات هستند و به آنان گفته می‌شود دستگاه‌های ارتباطی معمولی خود را در خانه بگذارند.

هیچ مشکلی در روابط ایالات متحده و چین بزرگتر از تایوان ظاهر نشده است. تحلیلگران می‌گویند این نقطه اشتعال محتمل‌ترین نقطه بروز جنگ است. شی گفته است که چین باید کنترل تایوان یک جزیره بالفعل مستقل را در دست بگیرد و به ارتش خود دستور داده که تا سال ۲۰۲۷ میلادی قادر به انجام این کار باشد. با این وجود، به نظر نمی‌رسد امریکا و متحدان اش تاکنون به اطلاعات مشخصی درباره این موضوع دست یافته باشند که آیا شی واقعا مایل به صدور دستور حمله به تایوان است یا خیر.

چین بر روی این پرسش وسواس دارد. بایدن چهار بار اعلام کرده که در صورت تلاش چین برای تصرف تایوان ارتش ایالات متحده از آن جزیره دفاع خواهد کرد. اعتقاد بر این است که تمرکز اصلی تلاش‌های اطلاعاتی چین آن است که بفهمند آیا بایدن و رهبران امریکایی واقعا قصد دارند تایوان را برای همیشه از دسترس چین دور نگه دارند یا خیر. مقام‌های امریکایی و چینی در غیاب اطلاعات واقعی در مورد نیات بر روی جمع آوری اطلاعات در مورد توانایی‌های نظامی یکدیگر متمرکز شده اند. برای مثال، ایالات متحده نظارت هوایی خود از پایگاه‌های نظامی چین را افزایش داده است.

در همین حال، مقام‌های اطلاعاتی پیشین امریکا می‌گویند ماموران اطلاعاتی چین در طول دهه‌های متمادی به بسیاری از بخش دولت تایوان نفوذ کرده اند. ماموران چینی اکنون در تلاش هستند تا درباره تلاش‌های دولت بایدن برای تجهیز تایوان به سیستم‌های تسلیحاتی خاص و آموزش مخفیانه برای سربازان تایوانی اطلاعات بیش تری کسب کنند. ماموران چینی هم چنین به دنبال جزئیات بیش‌تر در مورد همکاری نظامی رو به رشد بین ایالات متحده و متحدان آسیایی آن کشور هستند. مقام‌های امریکایی می‌گویند تمایل چین برای کسب اطلاعات بیش‌تر در مورد آمادگی مسلحانه آمریکا دلیل تلاش آن کشور برای نظارت بر پایگاه‌های نظامی در اطراف ایالات متحده را توضیح می‌دهد.

مقام‌های امریکایی می‌گویند در ۱۲ ماه گذشته حدود ده‌ها تلاش از سوی شهروندان چینی برای ورود مخفیانه به پایگاه‌های نظامی امریکایی به منظور عکسبرداری یا اندازه گیری فعالیت‌های الکترومغناطیسی را ردیابی کرده اند. آنان می‌گویند تلاش‌های اخیر بر روی پایگاه‌هایی متمرکز شده اند که نقش مهمی در درگیری تایوان ایفا می‌کنند.

با این وجود، جمع آوری اطلاعات به خودی خود مقدمه‌ای برای جنگ نیست. عملیات جاسوسی می‌تواند جایگزینی برای درگیری‌های مسلحانه باشد همان طور که در طول جنگ سرد اغلب این گونه بود.