چرا فیلم «نولان» را نمی‌توان در ایران دید؟

بحث درباره اکران فیلم‌های خارجی روز در ایران قدمتی طولانی دارد که هر از گاهی به بهانه‌های مختلف شدت می‌گیرد. از چند روز گذشته هم که «اوپنهایمر» ساخته‌ی جدید کریستوفر نولان در برخی کشورهای دنیا رونمایی و واژه‌هایی همچون «حیرت انگیز»، «ترسناک»، «خیره کننده» و «دیوانه‌وار» از زبان منتقدان و سینماگران مشهور در وصف آن منتشر شده، داغ دل ایرانی‌های عشق فیلم تازه شده است.

به گزارش ایسنا، اندک ایرانی‌های طرفدار پروپا قرص تماشای فیلم‌های روز دنیا که تمکن مالی هم دارند، گاهی به کشورهای اطراف مثل امارات و ترکیه سفر می‌کنند تا در سینماهایی باکیفیت فیلم‌های اکران روز را روی پرده بزرگ ببینند و این یکی از دلایلی بوده که بسیاری از سینمادارها و کارشناسان سینمایی بر اکران فیلم‌های خارجی روز در ایران اصرار داشته و دارند اما با وجود اینکه اردیبهشت‌ماه امسال در جلسه شورای راهبردی اکران با حضور محمد خزاعی -رییس سازمان سینمایی- با آیین نامه اکران فیلم‌های خارجی موافقت شد، هنوز همه چیز روی همان کاغذ مانده و اتفاق عملی رخ نداده است.

در این زمینه سیدجمال ساداتیان - تهیه‌کننده، پخش‌کننده و سینمادار- که سال گذشته در دفتر پخش «خانه فیلم» برای خرید و اکران فیلم خارجی اقدام کرد، در پاسخ به اینکه آیا می‌توان فیلم «اوپنهایمر» را در ایران اکران کرد؟ به ایسنا گفت: به نظر می‌رسد بخاطر تحریم‌هایی که وجود دارد مذاکره با کمپانی‌ «میجر» آمریکایی سخت باشد و شاید برای فیلم‌های مستقل راحت‌تر بتوان اقدام کرد اما اگر شرایطی فراهم می‌شد که می‌توانستیم این نوع فیلم‌های روز دنیا را همزمان در ایران روی پرده سینماها ببریم، در جذب مخاطب تحول بزرگی ایجاد می‌شد.

وی در پاسخ به اینکه آیا مشکل اصلی عدم اکران فیلمی مثل «اوپنهایمر» مسئله تحریم است؟ بیان کرد: بله، این مشکل هم وجود دارد ولی نکته مهم دیگر این است که هنوز اراده‌ای در کشور برای اکران فیلم خارجی وجود ندارد. اگر ساز و کار داخلی این موضوع حل و فصل شود، می‌توانستیم درباره مکانیزم اکران و رایزنی فکر کنیم.

ساداتیان درباره اینکه امکانات فنی سینماها برای پخش چنین فیلمی گفت: طبیعتا شاید کیفیت مطلوب آنچنانی نداشته باشیم اما همین که فیلم را همزمان با دنیا اکران کنیم اتفاق خوبی برای جذب تماشاگر خواهد بود و اگر این اتفاق رخ دهد سینمادارها نیز تشویق می‌شوند تا سیستم‌های صوتی و تصویری خود را ارتقا دهند که فیلم‌ها را بتوانند با کیفیت هرچه بیشتر اکران کنند.

او درباره اینکه با توجه به تجربه قبلی‌اش برای اکران فیلم خارجی، آیا فکر می‌کند هیچ امکانی برای اکران «اوپنهایمر» -حتی با سانسور- نیست؟ گفت: من ناامید نیستم چون معتقدم اگر بخواهیم تحولی در سینمای کشور به وجود آوریم باید نمایش فیلم‌های خارجی را در دستور کار قرار دهیم؛ پس برای «اوپنهایمر» نیز می‌توانستیم رایزنی کنیم. البته می‌شد این کار را انجام داد ولی بعد با مشکلات دیگری در داخل کشور مواجه می‌شویم. در واقع موانعی که در داخل وجود دارد، بیشتر از موانعی است که در خارج از کشور با آن روبرو هستیم اما اگر با اطمینان بدانیم که بستر داخلی این موضوع وجود دارد، همانطور که در سطوح دیگر کشور برای واردات خیلی از اقلام از راه‌های میان‌بر استفاده می‌شود، برای اکران فیلم خارجی هم شاید می‌توانستیم واسطه‌ای پیدا کنیم. اگر هم به نتیجه نمی‌رسیدیم حداقل می‌گفتیم، تلاش کردیم و نشد اما الان حتی تلاش هم نمی‌توانیم بکنیم.

اگرچه ساداتیان با ناامیدی نسبت به اکران خارجی صحبت نمی‌کند، اما علی سرتیپی با قطعیت بیشتری معتقد است که با وضعیت فعلی امیدی به اکران فیلمی مثل «اوپنهایمر» در ایران نیست.

این پخش‌کننده و سینمادار نیز در گفت‌وگویی با ایسنا بیان کرد: «اوپنهایمر» متعلق به یک کمپانی آمریکایی است و ما نمی‌توانیم با توجه به تحریم‌ها فیلمی را از آن‌ها خریداری کنیم؛ یعنی متاسفانه با شرایط فعلی قطعاً تحریم دلیل اصلی خواهد بود.

او افزود: البته سیاست‌های داخلی هم برای اکران فیلم خارجی معلوم نیست چون برای آیین‌نامه‌ای که با آن موافقت شد، به لحاظ عملی و اجرایی هیچ اتفاقی نیفتاده است.

وی همچنین اشاره کرد که سینماهایی مثل «ایران مال» و «کورش» به‌روزترین تجهیزات دنیا را دارند و می‌توانستیم شرایط اکران این فیلم را مهیا کنیم اما مشکل تحریم و بعد هم مسائل داخلی امکانی برای اکران نمی‌دهد.

«اوپنهایمر» یک درام تاریخی سه‌ساعته با بازی «کیلین مورفی» در نقش «جی رابرت اوپنهایمر» است که این شخصیت رییس پروژه منهتن در دوران جنگ جهانی دوم و مسئول ساخت بمب اتم بود.