معبری کوچک با سرگذشتی بلند

برای آن‌هایی که از یک خیابان کوچک با عرض طولی بسیار کوتاه در محدوده محله‌های وصفارد و زهتابی عبور می‌کنند، دیدن نام این خیابان همواره پرسش‌هایی را در ذهن‌شان مطرح می‌کند که شاید برای همه این افراد، دستیابی به پاسخ‌های درست و قانع‌کننده میسر نباشد.

به گزارش همشهری آنلاین، نام این خیابان کوچک، «عبدل‌آباد» است؛ نامی که یادآوری اسم یک محله نسبتاً بزرگ در جنوب غربی تهران و حاشیه جنوبی منطقه ۱۹ در همسایگی منطقه ما است. این مسئله برای ما هم کنجکاوی ایجاد کرد که بدانیم؛ چرا نام یک محله نسبتاً بزرگ در یک منطقه دیگر را روی یک خیابان کوچک در منطقه ما گذاشته‌اند. خیابان عبدل‌آباد در منطقه ما آنقدر کوچک و البته کوتاه است که در عرض دو سه دقیقه ابتدا و انتهای آن را می‌شود پیمود.

خیابان عبدل‌آباد دقیقاً در جایی از منطقه قرار گرفته که خط آهن تهران‌ـ اهواز را به بوستان سلامت در محله وصفنارد متصل می‌کند. در این خیابان که محدوده و اطراف آن در سال‌های گذشته جزو بافت‌های فرسوده منطقه محسوب می‌شد، اکنون ساختمان جدید و نوساز بسیاری ساخته شده به کلی چهره این بخش از منطقه را با گذشته‌ای نه چندان دور تغییر داده است. در سال‌های قبل، دو سوی این خیابان را خانه‌های کوچک و قدیمی احاطه کرده بود که اکنون دیگر خبری از آن خانه‌ها نیست. مجتمع‌های مسکونی جدید جای خانه‌های قدیمی را گرفته و در کنار این مجتمع‌های نوساز مسکونی واحد‌های خدماتی محلی هم بنا شده که به این شکل نیاز‌های روزمره ساکنان خانه‌های اطراف هم تأمین می‌شود. از مغازه‌های کوچک عرضه مایحتاج خوراکی گرفته تا تعمیرگاه‌های کوچک محلی که کارشان تأمین نیاز‌های اهالی در این بخش است.

حریم روستای عبدل‌آباد

اغلب ساکنان فعلی خیابان عبدل‌آباد از همسایه‌های قدیمی محل هستند که اکنون هم با نوسازی ملک خود در شکل جدید این محله حضور دارند. «ولی رزمی» یکی از این همسایه‌های قدیمی است که به گفته خودش از حدود ۴۵ سال پیش در این بخش از منطقه سکونت دارد. او درباره گذشته این محل و اینکه چرا نام عبدل‌آباد را روی این خیابان گذاشته‌اند می‌گوید: «قبلاً به اینجا می‌گفتند «حریم عبدل‌آباد» دلیلش هم این بود که اینجا حاشیه و حریم محله عبدل‌آباد بزرگ محسوب می‌شد که اکنون آن محله در تقسیم‌بندی شهری در منطقه ۱۹ شهرداری تهران واقع شده و تنها اسمش روی این بخش کوچک در محدوده منطقه ۱۷ مانده است.»

رزمی در توضیح بیشتر درباره این موضوع می‌گوید: «آن زمان که محله عبدل‌آباد به شکل یک روستای بزرگ در زمین‌های جنوب غربی تهران بود، این روستا در چهار سو برای خودش حریم داشت که حریم شمالی آن می‌شد همین جایی که اکنون در منطقه ۱۷ واقع شده و هنوز هم نام عبدل‌آباد را دارد.»

چاه‌ها و قنات‌های قدیمی

جای خیابان فعلی عبدل‌آباد، قبلاً زمین‌های خالی بوده که به مرور در آن خانه‌های کوچک ساخته شده و در نهایت شکل مسکونی به خود گرفته است. ساکن قدیمی این محله، ولی رزمی در این‌باره می‌گوید: «این جا قبلاً چاه‌ها و قنات‌های زیاد داشت که آب زمین‌های کشاورزی این اطراف از طریق همین چاه‌ها و قنات‌ها تأمین می‌شد. به مرور زمان که اهالی قدیمی این محل آمدند در اینجا خانه‌سازی کردند، چاه‌ها و قنات‌ها هم به مرور از بین رفتند و حالا دیگر نشانی از آن همه چاه و قنات‌ها که روزگاری نه تنها آب این محل، بلکه آب مصرفی و کشاورزی محله‌های مجاور را هم تأمین می‌کردند نیست. فقط موقعی که بعضی از اهالی برای ساخت‌وساز خانه‌اش، زمین را حفر می‌کنند به نشانه‌هایی از آن قنات‌ها بر می‌خورند که دیگر کارایی ندارند.»

امکانات فرهنگی و اجتماعی

ساکنان فعلی خیابان عبدل‌آباد اکنون در موقعیت به مراتب بهتری از محدوده منطقه قرار گرفته‌اند، چرا که در شراط فعلی بسیاری از امکانات فرهنگی و اجتماعی منطقه در همسایگی آن‌ها قرار گرفته و این مسئله برای شهروندان ساکن در این بخش یک فرصت مناسب محسوب می‌شود که می‌توانند با صرف کمترین زمان به بیشترین امکانات فرهنگی و اجتماعی منطقه دسترسی داشته باشند. از جمله این امکانات، فرهنگسرای بهاران است که مجموع امکانات فرهنگی و اجتماعی را یکجا دارد و همین‌طور بوستان سلامت و کلینیک گل و گیاه شهرداری منطقه و همچنین فروشگاه شهروند که همگی این‌ها در همسایگی ساکنان خیابان عبدل‌آباد قرار داد.

سینما و کتابخانه بهاران هم در نزدیکی این محل واقع شده که مجموع این امکانات شرایط مطلوبی را برای زندگی اهالی فراهم کرده است.

دسترسی به حمل‌ونقل عمومی هم در این بخش از منطقه شرایط بهتری دارد. به گونه‌ای که اکنون یکی از بزرگ‌ترین مسیر‌های مواصلاتی شهر تهران، بزرگراه شهید آیت‌الله سعیدی از نوار غربی این محله عبور می‌کند و خیابان سجاد هم‌محله وصفنارد که خیابان عبدل‌آباد هم بخشی از آن است را به بخش‌های مرکزی و شمالی منطقه از جمله محله امامزاده حسن (ع) متصل می‌کند. از این طریق دسترسی اهالی محل به مراکز بزرگ خرید در منطقه همچون بازار پوشاک امامزاده حسن (ع) و بازار مبل یافت‌آباد هم به راحتی فراهم می‌شود.

--------------------------------------------------------------------------------------------

منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۷ در تاریخ ۱۳۹۳/۰۲/۰۹