بیست‌وسومین دوره رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران قرار است از ۱۲ مرداد به‌طور رسمی شروع شود تا تیم‌های مدعی، رقابتی احتمالا فرسایشی را برای رسیدن به عنوان قهرمانی از سر بگیرند. اگر اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ ندهد، مدعیان قهرمانی همان تیم‌های بالانشین فصل گذشته خواهند بود؛ پرسپولیس، سپاهان، استقلال و تراکتور. حالا شاید کمی این جایگاه به هم بریزد یا شاید یک میهمان ناخوانده هم به این جمع اضافه شود. هرچند اگر باور به همان ضرب‌المثل قدیمی وجود داشته باشد، بدیهی است تیم‌هایی که پول بیشتری برای «آش» پرداخته‌اند، می‌توانند برای رسیدن به موفقیت امیدوارتر باشند.
برای فصل پیش‌رو فدراسیون فوتبال مصوبه‌ای جدید وضع کرده که دست تیم‌ها را برای صرف هزینه‌های هنگفت جهت خریدن بازیکن بسته است؛ برای مثال عنوان شده تیمی‌هایی که قرار است در آسیا حاضر باشند، می‌توانند تا ۳۲۵ میلیاردتومان برای خریدن بازیکن هزینه کنند. بقیه هم با رعایت یک فرمول خاص، باید هزینه کمتری بپردازند. البته که هنوز لیگ شروع نشده و نقل و انتقالات به پایان نرسیده، حرف و حدیث درباره رعایت‌کردن این قانون زیاد شده و بسیاری اعتقاد دارند قرارداد‌های ارائه‌شده به سازمان لیگ فرمالیته خواهد شد و قرارداد زیرمیزی و دریافت‌های خارج از عرفی که در قرارداد قید نمی‌شود، رواج پیدا می‌کند.
در این بین نشانه‌هایی هم وجود دارد که بیانگر آن است تیم‌ها چندان به این قانون پابیند نیستند. مثلا با مرور ماجرای پیشنهاد استقلال به علیرضا بیرانوند که ۹۵ میلیارد تومان برآورد شد، این موضوع به ذهن متبادر می‌شود که چطور قرار است برای یک بازیکن ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه شود و برای ۲۰ و خرده‌ای دیگر، بدون درنظرگرفتن کادر فنی، ۲۰۰ میلیارد تومان. مسئولان باشگاه‌های ایرانی که فعلا سفت و سخت مدعی هستند پای رعایت‌کردن قانون جدید ایستاده‌اند. در سوی دیگر، مسئولان فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ هم می‌گویند با بررسی دقیق قراردادها، اجازه نمی‌دهند باشگاهی در این زمینه تخلف کند.
بازیکنان هم در این زمینه شاکی هستند؛ تعداد نجومی‌بگیران لیگ برتر در سال‌های اخیر به‌ویژه در باشگاه‌های استقلال، پرسپولیس و سپاهان زیاد شده و حالا با توجه به قانون سقف قرارداد ۱۵ میلیارد تومانی که دو باشگاه استقلال و پرسپولیس وضع کرده‌اند، مشخص نیست عطش داشتن پول بیشتر، چطور نزد این بازیکنان فروکش کرده که حاضرند دوباره به کار ادامه دهند. برای روشن‌شدن این بخش کافی است به قرارداد فصل گذشته عارف غلامی با استقلال رجوع کرد که در رسانه‌ها منتشر شد. او با آپشن، ۲۸ میلیارد تومان با استقلال قرارداد بسته است. چنین بازیکن یا بازیکنانی که قطعا تعدادشان بسیار زیاد است، چطور در فصل پیش‌رو قرار است سقف قرارداد یعنی ۱۵ میلیارد تومان را دریافت کنند؟
نکته جالب‌تر در این زمینه مربوط به وقتی است که قیمت این بازیکنان در مارکت جهانی مورد ارزیابی قرار بگیرد؛ همین حالا در لیگ برتر ایران ۱۲ بازیکن هستند که ارزش آن‌ها بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود. پذیرش اینکه چنین بازیکنانی حاضر هستند با رقم ۱۵ میلیارد تومان قرارداد ببندند، واقعا عجیب و غریب است.
با اشاره به این مورد که این روز‌ها هنوز مهلت نقل و انتقالات تابستانی به پایان نرسیده و هر آن انتظار می‌رود که تیم‌های متمول، ستاره‌ای گران‌قیمت را به ترکیب اضافه کنند، می‌شود فعلا از تیم‌های پرسپولیس، استقلال، سپاهان و تراکتور به عنوان تیم‌هایی که گران‌ترین بازیکنان را در ترکیب دارند، نام برد. ارزش رقم فعلی بازیکنان پرسپولیس در مارکت جهانی و به‌گواه سایت «ترانسفرمارکت» ۱۴.۳ میلیون یورو برآورد شده است. استقلال با ۱۲.۱، سپاهان با ۱۰.۸ و تراکتور با ۱۰.۳ در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. به غیر از انتقال سامان فلاح، مدافع جوان پیکان به گل‌گهر، بقیه بازیکنانی که در فهرست گران‌قیمت‌های کنونی لیگ برتر ایران جا گرفته‌اند، عضوی از همین چهار تیم مذکور هستند. ارزش یورویی سامان فلاح در مارکت جهانی ۹۰۰ هزاریورو برآورد شده که او را در رده دوازدهم گران‌ترین بازیکنان کنونی لیگ ایران قرار می‌دهد.
ستاره‌های یک میلیون دلاری
از اینجا به بعد شک و تردید بیشتر می‌شود. اینجا دقیقا نقطه شروع بازیکنانی است که ارزش آن‌ها در سایت جهانی یک میلیون یورو برآورد شده است. قبل از شروع این مبحث، ذکر این نکته هم ضروری است که الزاما قیمتی که برای این بازیکنان به عنوان ارزش جهانی آن‌ها قید می‌شود، با قیمتی که این بازیکنان خریدوفروش شده‌اند یا دستمزد می‌گیرند یکی نیست، ولی مسئله اینجاست که اختلاف قیمت، چندان هم فاحش نیست.
با درنظرگرفتن سقف قرارداد برای بازیکنان دو تیم مطرح پایتخت، گران‌ترین آن‌ها باید ۳۰۰ هزار دلار باشد که مبنای این رویه، اینجا یورو محسوب شده است. حال اگر ۳۰۰ هزاریورو هم در نظر گرفته شود، باز بازیکنانی زیادی هستند که ارزش آن‌ها از این رقم فراتر رفته است. در فهرست موجود، سه بازیکن یک میلیون یورویی در لیگ ایران قرار دارند؛ یکی از سپاهان و دو تا از پرسپولیس: شهریار مغانلو، میلاد سرلک و سعید صادقی. این دو تای آخر اتفاقا به‌تازگی قراردادشان را تمدید کرده‌اند و با توجه به بند ملی‌پوش‌بودن، سقف قرارداد یعنی ۱۵ میلیاردتومان برایشان لحاظ شده است. واضح است که ارزش جهانی آن‌ها ۵۰ میلیارد تومان درنظر گرفته شده که اختلافی فاحش با قرارداد کنونی‌شان (اگر اطلاعات باشگاه درست باشد) وجود دارد.
پیشنهاد به بیرانوند، فراتر از عرف جهانی
در رده‌بندی دوم در این بخش، بازیکنانی قرار می‌گیرند که قیمتشان بین یک تا یک‌ونیم میلیون یورو برآورد شده است. سپاهان، پرسپولیس و استقلال در این بخش نماینده دارند؛ رضا اسدی ۱.۲ سپاهان، امید نورافکن ۱.۲ سپاهان، کوین یامگا ۱.۲ استقلال، علیرضا بیرانوند ۱.۲ پرسپولیس و مهدی ترابی ۱.۳ پرسپولیس، بازیکنانی هستند که ارزش تقریبی آن‌ها تا ۶۰ میلیاردتومان برآورد شده است. نکته عجیب در این بین اینکه پیشنهاد استقلال به علیرضا بیرانوند نزدیک به ۴۰ میلیاردتومان بیش از ارزش جهانی این بازیکن بود.
بدون درنظرگرفتن همان مورد، رضا درویش، مدیرعامل پرسپولیس در چند نوبت فاش کرده که قرارداد علیرضا بیرانوند نزدیک به سقف قراردادها در پرسپولیس است. ضمن اینکه انتشار جزئیاتی از این قرارداد هم نشان می‌داد که پرسپولیسی‌ها رقمی نزدیک به ۱۵ میلیاردتومان برای تمدید دوباره قرارداد این بازیکن پرداخته‌اند. اینجا هم واضح است که اختلاف قیمت با ۶۰ میلیارد تومانِ مارکت جهانی چنان زیاد است که باورپذیری‌اش را ممکن نمی‌کند.
محمدی گران‌ترین بازیکن استقلال
استقلالی‌ها در این فصل تا به الان یک خرید پرسروصدا داشته‌اند: مهرداد محمدی. بازیکنی که پیش‌تر خودش را شیفته پرسپولیس توصیف کرده بود در این فصل با جواد نکونام به توافق رسید تا پیراهن استقلال را به تن کند. ارزش جهانی این بازیکن ۱.۵ میلیون یورو برآورد شده که او را تبدیل به گران‌قیمت‌ترین بازیکن استقلال و دومین بازیکن گران‌قیمت فعلی لیگ برتر ایران کرده است. محمدی البته این رده را به طور مشترک با ریکاردو آلوس، بازیکن تیم تراکتور دارد که او هم ارزش جهانی‌اش ۱.۵ میلیون یورو ارزیابی شده است.
کنعانی‌زادگان گران‌ترین بازیکن فعلی لیگ برتر ایران
گفتن این جمله که قیمت جهانی بازیکنان با قراردادی که آن‌ها در لیگ برتر ایران بسته‌اند، همخوانی ندارد دیگر آزاردهنده است. بااین‌حال عجیب‌ترین مورد مربوط به محمدحسین کنعانی‌زادگان، خرید جدید باشگاه پرسپولیس است. گفته می‌شود قرارداد او با پرسپولیس ۱۵ میلیاردتومان است، ولی نکته جالب اینکه او با دو میلیون یورو در سایت ترانسفرمارکت، گران‌قیمت‌ترین بازیکن کنونی لیگ برتر ایران است. رقمی درخور توجه برای یک مدافع که در همین فصل دوباره به پرسپولیس برگشته است. ارزش او ۱۰۰ میلیاردتومان برآورد شده و دوباره این سؤال مهم باقی مانده که چطور این بازیکن با این ارزش، یک‌هفتم کمتر از چیزی که قیمت‌گذاری شده، با پرسپولیس قرارداد بسته است؟!
