تلسکوپ فضایی اقلیدس اروپا برای اولین بار در تاریخ برای کشف دو مورد از بزرگترین اسرار کیهان یعنی انرژی تاریک و ماده تاریک راهی فضا شد.
به گزارش همشهری آنلاین، آژانس فضایی اروپا در اولین ماموریت شناخت ماده و انرژی تاریک، تلسکوپ فضایی اقلیدس را به اعماق کیهان می‌فرستد. این پرتاب از کیپ کاناورال در فلوریدا در ساعت ۱۱:۱۱ صبح به وقت محلی روز شنبه با موشک فالکون ۹ شرکت آمریکایی اسپیس‌ایکس برنامه‌ریزی شده بود که انجام شد.
پس از آن که روسیه موشک‌های سایوز خود را در واکنش به تحریم‌های جنگ در اوکراین از ماموریت بیرون کشید، آژانس فضایی اروپا ناچار شد به شرکت رقیب میلیاردر ایلان ماسک مراجعه کند.
پس از یک سفر یک ماهه در فضا، اقلیدس به جیمز وب، تلسکوپ فضایی همکار خود در یک نقطه معلق ثابت در حدود ۱.۵ میلیون کیلومتری زمین به نام دومین نقطه لاگرانژی خواهد پیوست. از آن‌جا، اقلیدس بزرگترین نقشه جهان را ترسیم خواهد کرد که بیش از دو میلیارد کهکشان را در بیش از یک سوم از آسمان در بر می‌گیرد.
با گرفتن نوری که ۱۰ میلیارد سال طول کشیده تا به زمین برسد، این نقشه همچنین نمای جدیدی از تاریخ ۱۳.۸ میلیارد ساله کیهان ارائه می‌دهد. دانشمندان امیدوارند از این اطلاعات برای پرداختن به آنچه که مدیر پروژه اقلیدس، جوزپه راکا، شرمساری کیهانی می‌نامد، استفاده کنند: اینکه ۹۵ درصد جهان برای بشریت ناشناخته باقی مانده است.
تصور می‌شود حدود ۷۰ درصد جهان انرژی تاریک باشد، نامی که به نیروی ناشناخته‌ای که باعث انبساط جهان با سرعتی شتابان می‌شود، داده شده است. ۲۵ درصد هم ماده تاریک است که تصور می‌شود کیهان را به هم متصل می‌کند و حدود ۸۰ درصد جرم آن را تشکیل می‌دهد.
عضو کنسرسیوم اقلیدس، گوادالوپ کاناس، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که این تلسکوپ فضایی دو تنی یک کارآگاه تاریک است که می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد هر دو عنصر به دست دهد. اقلیدس که ۴.۷ متر ارتفاع و ۳.۵ متر عرض دارد، از دو ابزار علمی برای نقشه‌برداری از آسمان استفاده خواهد کرد.
دوربین نور مرئی اقلیدس به آن امکان اندازه‌گیری شکل کهکشان‌ها را می‌دهد، در حالی که طیف‌سنج مادون قرمز نزدیک و نورسنج آن به آن اجازه می‌دهد تا فاصله کهکشان‌ها را اندازه‌گیری کند. پس چگونه اقلیدس سعی خواهد کرد چیز‌هایی را که قابل دیدن نیستند تشخیص دهد؟ با جست‌وجوی «نبود» شان.
نوری که از میلیارد‌ها سال نوری دورتر می‌آید، توسط جرم ماده مرئی و تاریک در طول مسیر کمی منحرف می‌شود، پدیده‌ای که به عنوان عدسی گرانشی ضعیف شناخته می‌شود.
راکا به خبرگزاری فرانسه گفت: «با کم کردن ماده مرئی، می‌توان حضور ماده تاریکی را که در بین آن قرار دارد، محاسبه کرد. اگرچه این ممکن است ماهیت واقعی ماده تاریک را آشکار نکند، دانشمندان امیدوارند که سرنخ‌های جدیدی به دست بیاید که به ردیابی آن در آینده کمک کند.»
برای انرژی تاریک، اخترفیزیکدان فرانسوی، دیوید الباز، انبساط جهان را با منفجر کردن بالونی با خطوطی که روی آن کشیده شده بود، مقایسه کرد. دانشمندان امیدوارند با «مشاهده سرعت باد شدن آن» نفس یا انرژی تاریک را که باعث انبساط جهان می‌شود، اندازه‌گیری کنند.
این ماموریت ۱.۵ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۲۹ برنامه‌ریزی شده است، اما اگر همه چیز خوب پیش برود، ممکن است کمی بیشتر طول بکشد.
