آیا تا به حال متوجه یک خط سفید نازک شده اید که در امتداد بافت صورتی داخل گونه وجود دارد؟ این وضعیتی است که غالبا از آن تحت عنوان linea alba یا خط سفید یاد می‌شود.
دلایل مختلفی برای شکل گیری خطوط سفید داخل لپ یا گونه ما (از سمت داخل دهان) وجود دارد. در برخی موارد، این خطوط ممکن است به دلیل تحریک یا اصطکاک در دهان ایجاد شوند. در موارد دیگر می‌توانند نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر باشند. از این رو بسیار مهم است که هر گونه نگرانی در این خصوص را با دندانپزشک خود در میان بگذارید.
دفعه بعدی که دندان هایتان را مسواک می‌زنید، به داخل گونه‌های خود نگاه دقیق تری انداخته و فضای مورد نظر را با حوصله بررسی کنید. آیا تا به حال متوجه یک خط سفید نازک شده اید که در امتداد بافت صورتی داخل گونه وجود دارد؟
این وضعیتی است که غالبا از آن تحت عنوان linea alba یا خط سفید یاد می‌شود. خط سفید معمولا بی ضرر است و نیازی به درمان ندارد. هرچند خط سفید یک تظاهر بالینی خطرناک نیست، اما ارزش بررسی‌های پزشکی بیشتر را دارد، زیرا اختلالات جدی دیگری هم وجود دارند که می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند. اطلاعات مرتبط با این وضعیت از طریق کتابخانه ملی پزشکی آمریکا قابل دسترسی است.
به طور معمول linea alba به شکل یک خط سفید افقی ظاهر می‌شود که در امتداد فضای داخلی گونه و مقابل صفحه اکلوزال قرار دارد. صفحه اکلوزال ناحیه‌ای است که در آن دندان‌های بالایی از دندان‌های نیش گرفته تا دندان‌های آسیاب به دندان‌های فک پایین می‌رسند.
حتی ممکن است فرد برای مدت زیادی متوجه این خط نشود، مگر اینکه تلاش خاصی برای یافتن آن انجام دهد و یا دندانپزشک طی معاینه متوجه آن شود.
خط سفید یا Linea alba نشانه‌ای از تحریک داخل فضای دهانی است. این وضعیت به طور معمول به دنبال اصطکاک مزمن (طولانی مدت) بین دندان‌ها و پوشش گونه که به نام مخاط باکال نیز شناخته می‌شود، ایجاد خواهد شد.
البته خط سفید می‌تواند ناشی از مشکلات زیر هم باشد:
- پروتز‌هایی که به یکدیگر ساییده می‌شوند
- دندان‌های ناهمواری که روی هم ساییده می‌شوند یا می‌لغزند
- استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بیش از حد و افراط گونه
خط سفید یا Linea alba تنها چیزی نیست که می‌تواند باعث ایجاد خطوط یا لکه‌های خطی سفید رنگ در داخل دهان ما شود. در واقع، اشتباه گرفتن این اختلال با شماری دیگر از مشکلات پزشکی بسیار آسان و متداول است.
با این حال خط سفید منجر به سرطان دهان نخواهد شد. بیماری‌های دیگری که می‌توانند علائم مشابهی را در دهان ایجاد کنند، شامل موارد زیر هستند:
- زخم شانکر که یک زخم کوچک سفید یا زرد رنگ در حفره دهانی است
- ضایعه ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- لیکن پلان دهان که بثورات پوستی دهانی مرتبط با پاسخ ایمنی بدن به شمار می‌روند
- برفک دهان که یک عفونت قارچی داخل دهان است
- لکوپلاکیا که می‌تواند نشانه اولیه سرطان دهان باشد
لکه‌های لکوپلاکیا می‌توانند در هر یک از نواحی زیر ایجاد شوند:
- داخل گونه‌ها
- در امتداد لثه‌ها
- روی زبان یا کام
- قسمت پایین دهان
موارد خفیف لکوپلاکیا معمولا به خودی خود از بین می‌روند. با وجود آن که بیشتر موارد ابتلا به این بیماری منجر به سرطان نمی‌شوند، اما برخی از تغییرات بافتی مرتبط با لکوپلاکیا در نهایت می‌توانند به سرطان تبدیل شوند.
از این رو باید مراقب هر لکه یا توده سفیدی باشیم که به خودی خود از بین نمی‌رود. چرا که می‌تواند نشانه مراحل اولیه سرطان دهان باشد، مانند سرطان مخاط باکال یا همان پوشش داخلی گونه.
این سرطان‌ها غالبا از سلول‌هایی به نام سلول‌های سنگفرشی شروع می‌شوند و به همین دلیل است که با استناد به منبع معتبر انجمن سرطان آمریکا به آن‌ها سرطان سلول سنگفرشی می‌گویند. برخی از تحقیقات علمی نشان داده اند که این نوع سرطان می‌تواند بسیار تهاجمی باشد.
سایر علائم سرطان دهان شامل موارد زیر هستند:
- دردی که هنگام خوردن یا نوشیدن افزایش می‌یابد
- مشکل در جویدن
- گوش درد
- مشکل در حرکت فک یا زبان
- بی حسی زبان
- گرفتگی صدا
- ایجاد لکه قرمز یا لکه‌هایی که به راحتی خونریزی می‌کنند
افرادی که از تنباکوی جویدنی استفاده می‌کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان دهان هستند. مردان نیز نسبت به زنان در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
خط سفید به خودی خود نیاز به درمان خاصی ندارد. با این حال اگر می‌دانید که دندان هایتان به هم ساییده می‌شوند و یا دندان مصنوعی مناسبی ندارید، بهتر است به وضعیت خود رسیدگی و بررسی کنید که آیا تفاوتی ایجاد می‌شود یا خیر.
گفتنی است که اگر علائم دیگری از جمله درد یا بی حسی در فک، خونریزی یا زخم‌هایی که به سادگی از بین نمی‌روند شروع شوند، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. ممکن است برای تشخیص درست نیاز به معاینه یا آزمایشات تکمیلی باشد.
پزشک در صورت لزوم آزمایش‌های زیر را برای بیمار خود دستور می‌دهد:
- آزمایش خون
- نمونه برداری
- مطالعات تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی
در مجموع اگر متوجه هرگونه علامت غیر معمول شده اید، آن را را دست کم نگیرید. در صورت نیاز به درمان، تشخیص صحیح در مراحل اولیه بسیار مهم است.
منبع: عصر ایران
