ضرب المثل مشهور «بادمجان دور قاب چین» یکی از اصطلاحات و ضربالمثلهای پر کاربرد زبان فارسی است که امروزه در گویش مردم بسیار به کار میرود. این ضربالمثل زمانی کاربرد دارد که شخص درحال چاپلوسی یا تملق بیجا از دیگری است تا او متوجه شود و امتیازاتی را برایش در نظر بگیرد. این ضربالمثل مانند همه ضربالمثلها داستان تاریخی جالب و شندینی دارد که در ادامه این مطلب میخوانیم، پس با ما همراه باشید.
به گزارش فرادید، در زمان قاجار و بهخصوص دوران سلطنت ناصرالدین شاه، درباریان و افراد بانفوذ در دربار برای کسب منافع بیشتر سعی میکردند تا جایی که ممکن است و با هرکاری که میتوانند خود را به شاه و خاندان سلطنتی نزدیک کنند و نظر مثبت قبله عالم را به خود جلب کنند. آنها در این مسیر از هیچ کاری اجتناب نمیکردند و سعی داشتند از هم سبقت بگیرند.
گاه پیش میآمد که پادشاه چند روزی را برای شکار یا کنترل اوضاع در زمان جنگ، بیرون از شهر اردو میزد و به این ترتیب چادرهای بزرگی برپا میشد. یکی از مهمترین چادرها، چادر مخصوص آشپزخانه بود که سرآشپزهای دربار در آن مشغول پخت و پز و تهیه غذای شاه و اطرافیان بودند. در این میان درباریانی که میخواستند توجه شاه را جلب کنند، به چادر آشپزها میرفتند.
آنها روی زمین مینشستند و بادمجان پوست میکندند و یا بادمجانهای سرخ شده را دورتادور قاب پلو یا بشقابهای خورش میچیدند. آنها مخصوصا زمانی به این کار میپرداختند که مطمئن بودند شاه درحال پیاده روی در اردوگاه است و حتما از جلوی چادر آشپزخانه رد میشود و آنها را میبیند که درحال کمک به آشپزها بودند. بنابراین اصطلاح بادمجان دور قاب چیدن کم کم شکل گرفت و از میان آشپزخانه شاه و دربار به زبان مردم کوچه و بازار رسید.
از آن به بعد مردم درباره هرکسی که مشغول چاپلوسی و تملق بود، اصطلاح بادمجان دور قاب چین را به کار میبردند و میگفتند که فلانی بادمجان دور قاب چین است.