شاید برایتان جالب باشد که بدانید بزرگ‌ترین کارخانه تولید فرآورده‌های گوشتی (سوسیس و کالباس) در یافت‌آباد، اولین کارخانه تولید این فرآورده در ایران به شمار می‌رود و دارای تاریخچه جالب و خواندنی است.
به گزارش همشهری آنلاین، درمقدمه باید گفت که ظاهرا از قدیمی‌ترین محصولات گوشتی، سوسیس و کالباس است که از مدت‌ها قبل مردم توجه خاصی به آن نشان داده‌اند. ۵٠٠ سال قبل از میلاد مسیح در ادبیات یونان درباره این ماده غذایی مطالبی نوشته شده است و حتی «هومر» مورخ مشهور، در نوشته‌های خود به سوسیس اشاره‌هایی کرده است. رومیان قدیم هم علاقه زیادی به کالباس و سوسیس داشتند و در بیشتر جشن‌های مذهبی از این محصولات استفاده می‌کردند. در اروپا هر جماعت و ملتی برحسب سلیقه خود این محصولات را تهیه و بسته به نوع محل ساختن، آن‌ها را نامگذاری کرده است. عموما شرایط اقلیمی و سلیقه مردم و آب‌وهوای مختلف باعث شده است که انواع مختلفی از کالباس و سوسیس تهیه شود.
جالب است بدانید تهیه سوسیس و کالباس کارخانه‌ای در ایران در سال (١٣١٧ شمسی) ١٩٢٨ میلادی شروع شد. به این صورت که یک نفر روسی به نام «افوناسو» در بندر انزلی با ماشین کوچک دستی شروع به‌کار کرد و روزانه غذا‌های اتباع خارجی و عیسویانی را که در آنجا بودند تهیه می‌کرد. درسال۱۳۱۹ شمسی_١٩٣٠ میلادی _یک نفر دیگر از اهالی روسیه به نام «لیشینسکی» که نماینده بازرگانی روسیه در بندر انزلی بود و سابقه کالباس‌سازی در روسیه داشت از آلمان وسایل یک کارخانه برای تولید روزانه ۵٠_٤٠ کیلوگرم کالباس را وارد کرد و تا سال ١٩٣٣ میلادی در بندر انزلی مشغول به‌کار بود.
از آن پس کارخانه را به تهران منتقل و یک نفر متخصص کالباس‌سازی را از آلمان برای کمک دعوت کرد. همچنین یک نفر از ارامنه و از اهالی سلماس به نام «آرزومان آوانسیان» که پس از انقلاب روسیه به ایران بازگشته بود با وسایل دستی و در منزلش از سال ١٩٢٤ میلادی به همراه همسر و ٢ فرزند و ٤ کارگر از ارامنه ایران که نسبتی با وی داشتند به تهیه فرآورده‌های گوشتی (سوسیس و کالباس) پرداختند.
زمانی که کارخانه لیشینسکی از بندر انزلی به تهران منتقل شد با آرزومان آوانسیان که در روسیه در کارخانه کالباس‌سازی کار کرده بود و به علت علاقه و اطلاعاتی که در زمینه تهیه این فرآورده داشت و در ایران با همه مشکلات کمبود، سرمایه و امکانات به تولید اشتغال داشت، شریک شد و به این ترتیب اولین کارخانه کالباس‌سازی در «یافت‌آباد» بنا نهاده شد.
دیری نگذشت که لیشینسکی به روسیه بازگشت و کارخانه را به آرزومان واگذار کرد. در این موقع کشتار هر هفته ۵٤ راس و مصرف هفتگی گوشت گاو ۵٠٠ الی ٤٠٠ کیلوگرم بود. درواقع امروزه بزرگ‌ترین کارخانه تولید فرآورده‌های گوشتی (سوسیس و کالباس) در یافت‌آباد، اولین کارخانه تولید این فرآورده در ایران است. همچنین کارخانه دیگری به نام اصل بلور در سال ١٩٣٠ میلادی (١٣٠٩ شمسی) در تهران آغاز به‌کار کرد و تولید روزانه آن هم بسیار کم بود که به وسیله شخصی به نام «اختیاری» بنا نهاده شده بود که بعدا آن را به «شابلیان» یکی از ارامنه ایران واگذار کرد. سپس شابلیان آن را به «میکائیلیان» وا گذاشت و او عملا وارث دومین کارخانه بزرگ و مجهز این فرآورده در سال ١٣٣٨ شمسی شد.
