تداوم تهدیدهای ژئوپلیتیک ناشی از جنگ اوکراین و روسیه و همچنین نارضایتی مقامات روسی از عدماجرای مفاد قرارداد موسوم به اودسا که منجر به کاهش احتمال تمدید آن شده است، موجب تداوم افزایش قیمت گندم در بازارهای جهانی شد. از طرفی بررسی آخرین اخبار نشان میدهد که بروز آبوهوای گرم و خشک در ایالاتمتحده احتمال کاهش تولید گندم نسبت به پیشبینیهای قبلی را افزایش داده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، افزایش نگرانی مبنی بر بروز اختلال در چرخه تولید و عرضه موادغذایی موجب تداوم رشد بهای گندم در هفته گذشته شد. روز گذشته بهای معاملات آتی گندم به ۷/ ۶ دلار بهازای هر بوشل رسید و بازده هفتگی مثبت ۶درصد و بازده ماهانه مثبت یکدرصد را به ثبت رساند. در حالی که افزایش تنش بین روسیه و اوکراین نگرانیها نسبت به تامین گندم در ماههای پیشرو را افزایش داده است، وقوع آب و هوای خشک در غرب و مرکز ایالاتمتحده نیز تحقق پیشبینیهای قبلی مبنی بر شکستن رکورد تولید گندم در این کشور را به تاخیر انداخته است. با این حال طبق آخرین گزارش سازمان جهانی کشاورزی، پیشبینی میشود میزان عرضه غلات از سوی هند و اروپا در سال میلادی جاری افزایش پیدا کند.
همچنین بررسی آمارها حاکی از آن است که برداشت زیاد محصول در روسیه موجب رشد صادرات تا حدود ۵۰ میلیون تن در سال بازاریابی جاری میشود. از طرفی انفجار سد کاخوفکا علاوه بر تاثیرگذاری منفی بر میزان تولید محصولات کشاورزی در این کشور، نگرانی در خصوص مسائل ژئوپلیتیک را نیز افزایش داده است؛ چرا که تشدید اختلاف بین روسیه و اوکراین احتمال تمدید قرارداد موسوم به اودسا را کاهش میدهد. به گزارش رویترز، کرملین روز پنجشنبه اعلام کرد با توجه به اینکه تاکنون بخشهایی از این توافق که منافع روسیه را تضمین میکند محقق نشده است، چشمانداز مثبتی برای تمدید قرارداد صادرات غلات وجود ندارد، اما هنوز تصمیم نهایی در مورد این موضوع گرفته نشده است.
در دور قبل، مسکو با اکراه با تمدید این توافق تا ۱۷ ژوئیه موافقت کرد. البته این توافق مشروط به تسهیل صادرات مواد غذایی و کودهای شیمیایی تولیدی روسیه به دیگر کشورها بوده است. با این حال، کرملین پنجشنبه گذشته اعلام کرد که تاکنون موردی مبنی بر تسهیل صادرات محصولات غذایی و کودهای شیمیایی این کشور صورت نگرفته است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت: کار ادامه دارد، اما صادقانه بگویم، چشمانداز مثبت خاصی نمیبینیم. تعهداتی که به طرف ما داده شده بود، محقق نشده است. وی افزود: طرف روسی بهوضوح به تعهدات خود عمل کرده است و سازوکار ایجادشده هنوز کار میکند؛ اما نمیتواند به طور نامحدود به همین منوال ادامه یابد.
همچنین روز گذشته، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، غرب را به «فریب» مسکو متهم کرد که به وعدههای خود برای کمک به ارسال محصولات کشاورزی روسیه به بازارهای جهانی عمل نکرده است. پس از تصمیم روسیه مبنی بر اعزام دهها هزار نیرو به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، کشورهای غربی تحریمهای شدیدی را علیه این کشور اعمال کردند. مقامات روسی معتقدند، درست است که تحریمی بر صادرات مواد غذایی و کودهای شیمیایی روسی اعمال نشده است؛ اما اعمال محدودیتهای غرب در پرداخت ها، تدارکات و بیمه موانعی برای ارسال محمولهها ایجاد میکند.
بررسی مطالعات جدید نشان میدهد که بخش کشاورزی در اوکراین حداقل به ۲۰ سال زمان برای بازیابی خود و ترمیم ویرانیهای ناشی از حمله نظامی روسیه به این کشور نیاز دارد. اوکراین تولیدکننده و صادرکننده عمده گندم، ذرت و روغن آفتابگردان است؛ اما از زمان وقوع جنگ تاکنون، میزان صادرات محصولات کشاورزی این کشور با افت چشمگیری مواجه شده است. مدرسه اقتصاد کییف بهتازگی در گزارشی اعلام کرد که براساس نتایج حاصل از مدل سازی، برخی از بخشهای کشاورزی در اوکراین حتی پس از هفتسال از زمان صلح به سطوح پیش از وقوع جنگ نخواهد رسید.
پیشبینی میشود تولید آفتابگردان، جو و گندم تا سال ۲۰۴۰ بهبود یابد؛ اما بخشهای تولیدی مربوط به ذرت و سبوس جو تا سال ۲۰۵۰ امکان بهبود پیدا نمیکنند. در واقع ممکن است ۲۰ سال طول بکشد تا اوکراین قدرت خود را در کشاورزی پس از ویرانیهای ناشی از حمله نظامی روسیه به دست آورد. آمارهای وزارت کشاورزی اوکراین نیز نشان میدهد که در سال ۲۰۲۰ و پیش از آغاز جنگ، این کشور بیش از ۱۰۶ میلیون تن غلات و دانههای روغنی برداشت کرده است، در حالی که برآورد میشود تولید در سال میلادی جاری تا ۶۵ میلیون تن نیز کاهش پیدا کند.
یک مرکز دولتی در برزیل، از بزرگترین تولید کنندههای مواد غذایی دنیا، ذخیره مواد غذایی اصلی را آغاز خواهد کرد؛ چرا که دولت چپگرای رئیسجمهور لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا در تلاش است به وعده انتخاباتی خود یعنی کاهش تورم موادغذایی عمل کند. این سیاست درواقع نشاندهنده تغییر مواضع رئیسجمهور فعلی نسبت به دولت قبلی است که هیچگاه اقدام به ذخیره محصولات کشاورزی نکرده بود. همچنین این برنامه قرار است درست در زمانی اجرا شود که بسیاری از کشورها نگران تاثیر افزایش هزینه مواد غذایی بر زندگی شهروندان خود هستند.
به گزارش رویترز، در فرانسه دولت از ۷۵ شرکت مواد غذایی خواسته است تا قیمتها را کاهش دهند. در بریتانیا نیز پس از واکنش شدید خردهفروشان، دولت از طرح درخواست از سوپرمارکتها برای اعمال محدودیت قیمت داوطلبانه بر کالاهای اساسی صرفنظر کرد. بهطور کلی انباشت موادغذایی در کشورهایی که محصولات کشاورزی به میزان کافی تولید نمیشود رایجتر است. برزیل، تولیدکننده و صادرکننده بزرگ سویا، ذرت، قهوه، شکر، مرغ و گوشت گاو است؛ اما کمبود ذخیره سازی مزمن دارد. بهطور سنتی در برزیل مرسوم است که دولت غلاتی مانند ذرت را خریداری میکند تا قیمتها به حداقل آستانه معینی برسند.