کاخ سفید روز پنجشنبه ادعاها و گزارش ها مبنی بر نزدیک شدن آمریکا و ایران به یک توافق موقت که بر اساس آن تهران برنامه هسته ای خود را در ازای لغو تحریم ها محدود می کند، رد کرد.
به گزارش ایرنا، یک سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز پنحشنبه به وقت محلی در واکنش به مقاله ای در تارنمای میدل ایست آی به رسانه ها گفت: این گزارش نادرست و گمراه کننده است. هر گزارش در خصوص توافق موقت با ایران نادرست است.
میدل ایست با استناد به دو منبع که نام آنها را افشا نکرده بود، مدعی شده بود که ایران و آمریکا در آستانه توافق موقت برای رفع برخی تحریمها در برابر محدودیت غنیسازی اورانیوم در ایران هستند.
ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز چهارشنبه به وقت محلی در واشنگتن در پاسخ به سوالی درباره گزارش روزنامه اسرائیلی هاآرتص مبنی بر نزدیک بودن یک توافق هستهای بین ایران و آمریکا از اظهار نظر صریح خودداری کرد و گفت: به شایعات و مکالمات دیپلماتیک افشا شده که میتوانند اشتباه و گمراهکننده باشند، پاسخ نمیدهم.
این مقام وزارت خارجه آمریکا افزود: من، وزیر خارجه و رئیس جمهور آمریکا به صراحت اعلام کرده ایم که واشنگتن متعهد به جلوگیری همیشگی از دستیابی ایران به سلاح هستهای است و ما همچنان معتقدیم دیپلماسی بهترین راه برای دستیابی به این هدف به صورت قابل تایید و دائمی است. ما همچنین اعلام کرده ایم که هیچ گزینه ای را از روی میز حذف نکرده ایم.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با فیصل بن فرحان آل سعود وزیر امور خارجه عربستان با تکرار ادعای ضد ایرانی خود گفت که آمریکا راه حل دیپلماتیک را مطمئن ترین راه برای مقابله با "نفوذ بی ثبات کننده ایران" می داند.
بلینکن تصریح کرد: "آمریکا همچنان بر این باور است که دیپلماسی، به همراه فشار اقتصادی، بازدارندگی و همکاری قوی دفاعی، بهترین راه برای مهار این اقدامات خطرناک (ایران)است. ما از تلاش های عربستان سعودی برای تنش زدایی و ثبات در روابط (با ایران) حمایت می کنیم."
وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه به وقت محلی نیز در لابی صهیونیستی آیپک گفت: نمی توانیم به ایران اجازه دهیم به سلاح هسته ای دست یابد. جو بایدن رئیس جمهور آمریکا اجازه این کار را نخواهد داد.
بلینکن در در نشست کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل نیز تصریح کرد: ما همچنان معتقدیم دیپلماسی بهترین راه جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای به صورت قابل تایید موثر و بادوام است اما به موازات آن، فشار اقتصادی و بازدارندگی، دیپلماسی ما را تقویت می کند.
وزیر امور خارجه آمریکا در تداوم سیاست های شکست خورده فشار حداکثری واشنگتن مدعی شد: اگر ایران مسیر دیپلماسی را رد کند، همانطور که رئیس جمهور تصریح کرده است، همه گزینه ها روی میز خواهند بود تا اطمینان حاصل شود که ایران به سلاح هسته ای دست پیدا نمی کند.
چندی پیش تارنمای آکسیوس گزارش داد «برت مکگورک» مشاور ارشد جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه هشتم ماه می (۱۸ اردیبهشت) پس از سفری که به همراه جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفیید به عربستان و سرزمینهای اشغالی داشت،سفر بیسر و صدایی به عمان داشت تا درباره تماس احتمالی دیپلماتیک با ایران درباره برنامه هستهای، با مقامهای عمانی رایزنی کند.
به نوشته این رسانه آمریکایی، مقامهای آگاه گفتند که محور اصلی این سفر رایزنی درباره تلاش تازه دیپلمات در خصوص برنامه هستهای ایران با میانجیگری عمان بود.یک مقام ارشد صهیونیستی مدعی شد: عمانیها در حال برگزاری گفتوگوهای واسطهای میان آمریکا و ایران هستند.
ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریمهای ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هستهای با اعطای فرصتهای ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هستهای برجام صورت گرفت.
دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما همچنان سیاست های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته و به بهانه حقوق بشری در حمایت از ناآرامی ها در ایران و نیز قدرت پهپادی ایران و ادعای بکارگیری این پهپادها از سوی روسیه در جنگ علیه اوکراین تحریم هایی را وضع کرده است.
دولت بایدن که همواره شعار رویکرد دیپلماسی را سر داده است، همگام با متحدان غربی خود از هیچ اقدامی فروگذار نکرده اما مدعی است در پی تغییر رژیم در ایران نیست. آمریکا این روزها همچنین در پی تعمیق روابط تهران - مسکو، ایران را به ارسال سلاح به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین متهم می کند که مقامات جمهوری اسلامی ایران بشدت این ادعا را رد کردهاند.
جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که اگر طرف آمریکایی واقعبینانه عمل کند، امکان دستیابی به توافق در وین وجود دارد. توافق مد نظر ایران، سندی است که تحریمها به صورت حداکثری رفع و منطقه هم از اجرای آن بهرهمند شود.