چرا نماینده اوکراین با ورزشکار ایران دست نداد؟

روزنامه شرق نوشت: دستش را به سمت رقیب دراز می‌کند و بی‌اعتنایی می‌بیند. تصور می‌کند رقیبی که با مدال طلا روی سکوی اولی ایستاده متوجه نشده است، دوباره دستش را به نشانه تبریک‌گفتن به سمت او می‌برد، ولی این‌بار حریف اوکراینی به‌وضوح با علامت سر نشان می‌دهد که متوجه شده، ولی علاقه‌ای به دست‌دادن ندارد. این‌بار ورزشکار ایرانی توضیح می‌خواهد، ولی رقیب اوکراینی بدون آنکه حرفی بزند یا با او دست بدهد از روی سکو پایین می‌آید و به سمت دیگری می‌رود. ورزشکار ایرانی هم به نشانه گلایه، به فردی که مسئول اهدای مدال‌هاست شرایط را دست و پا شکسته توضیح می‌دهد...

این شرح اتفاقی است که در مراسم اهدای مدال مسابقات پرس سینه بزرگسالان قهرمانی جهان در آفریقای جنوبی رخ داد. البته که بعید است کسی ویدئوی منتشرشده از آن را تا به الان ندیده باشد، ولی ماجرا این است که امیررضا مس‌فروش، نماینده ایران در این رقابت‌ها متحیر از رفتار رقیب اوکراینی به دنبال پاسخی از جانب او می‌گشت. امیررضا در وزن ۷۴ کیلوگرم و در جایی که نماینده اوکراین توانست به مدال طلا برسد، روی سکوی سومی ایستاد، ولی کار عجیب و غریب نماینده اوکراین که حاضر نشد با رقیب ایرانی‌اش دست دهد، بیش از اتفاقات فنی آن مسابقات وایرال شده است.

هرچند امیررضا مس‌فروش هم شاید پی برده باشد که چرا رقیب اوکراینی با او دست نداده است. این اتفاق نشانه تازه‌ای از دخالت مستقیم سیاست در ورزش است که برخلاف شعار‌های موجود، همواره بر این عرصه سایه افکنده است. با وجود چنین موضوعی، اینکه چرا نماینده اوکراین حاضر نشده با ورزشکار ایرانی دست بدهد، نیاز به واکاوی زیادی ندارد. اوکراینی‌ها مدعی هستند که ایران به روسیه در جریان جنگ علیه این کشور یاری می‌رساند؛ ادعایی که بار‌ها از سوی مسئولان ایرانی رد شده و حتی روس‌ها عنوان کرده‌اند نیازی به استفاده از تجهیزات دیگر کشور‌ها ندارند و خودشان به‌راحتی می‌توانند از تولیدات داخل استفاده کنند.

با‌این‌حال، این توضیحات نتوانسته مسئولان اوکراینی و در رأس همه، ولودیمیر زلینسکی، رئیس‌جمهور این کشور را قانع کند، چون آن‌ها به‌تازگی طرح تحریم ۵۰ ساله‌ای را علیه ایران در مجلسشان تصویب کرده‌اند. یکی، دو روز گذشته بود که پارلمان این کشور پیش‌نویس قانون شماره ۹۳۳۳ در رابطه با اعمال تحریم‌های اقتصادی بخشی و دیگر تدابیر محدودکننده علیه ایران برای ۵۰ سال را پذیرفت. طرحی که با ۳۲۸ رأی موافق به تصویب پارلمان اوکراین رسید. با تصویب این طرح، حمل‌ونقل کالا‌های ایرانی از طریق اوکراین و استفاده از حریم هوایی آن ممنوع شده و تحریم‌هایی در زمینه تجاری، مالی و فناوری علیه ایران و شهروندان آن اعمال خواهد شد.

حالا درست در فاصله اندکی پس از تصویب این طرح جنجالی علیه ایران، نماینده اوکراین در مسابقات جهانی پرس سینه هم حاضر به دست‌دادن با رقیب ایرانی‌اش نمی‌شود تا مشخص شود چه اندازه چنین موضوعات سیاسی‌ای در زندگی روزمره اوکراینی‌ها ریشه دوانیده است. مسئله، اما اینجاست که آیا روح ورزش اجازه چنین برخوردی را می‌دهد؟ پاسخ به این سؤال بسیار روشن و یک «نه» کامل است، ولی تعدادی هم‌زمان با یادآوری ماجرای مسابقه‌ندادن ورزشکاران ایرانی با رقبای اسرائیلی می‌گویند ورزشکار ایرانی نباید از چنین رفتاری شگفت‌زده شود.

موضوع دست‌ندادن نماینده اوکراین با رقیب ایرانی درحالی به تازگی رخ داده که پیش از این در مسابقات جهانی کشتی در زاگرب کرواسی هم یک اتفاق بحث‌برانگیز دیگر رخ داد؛ اتفاقی که اگرچه حواشی زیادی به همراه داشت، ولی نتیجه‌اش اصلا مشابه با ماجرای جدید نیست. آن رقابت‌ها درست در زمانی برگزار می‌شد که به سفارت جمهوری آذربایجان در ایران حمله شده بود. اگرچه مسئولان سیاسی ایران آن حمله را به دلایل شخصی ربط داده و از دستگیری فرد مهاجم خبر داده بودند، ولی تعدادی، تحلیل‌های متفاوتی ارائه کردند. چنین شد که وقتی در فینال وزن ۱۲۵ کیلوگرم آن تورنمنت قرار شد امیرحسین زارع با رقیبی از جمهوری آذربایجان به میدان برود، حال‌و‌هوای سیاسی بر آن چیره شد. به‌ویژه اینکه رقیب آذربایجانی روی تشک حاضر نشد تا گمانه‌زنی‌ها بیش از گذشته شود.

در آن برهه تحلیل‌ها چنین بود که کشتی‌گیر آذربایجانی به دلیل حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران حاضر نشده با ورزشکار ایرانی روبه‌رو شود، ولی اندکی بعد اتحادیه جهانی کشتی در گزارش خود اعلام کرد که کشتی‌گیر آذربایجان به دلیل مصدومیت به روی تشک نیامده است. بعد‌ها هم که تصاویر سکوی اهدای مدال وزن ۱۲۵ کیلوگرم نشان داد این کشتی‌گیر از ناحیه چشم به‌شدت آسیب دیده و یک چشم او کاملا بسته شده است. ورزشکار آذربایجانی هم نهایتا در همان مسابقات روی سکو حاضر شد و با گرفتن عکسی به یادگار با امیرحسین زارع به حرف و حدیث‌های رایج پایان داد.

آن اتفاق زودگذر که حاصل تحلیلی نه‌چندان درست بود، جامعه ورزش را به تکاپو انداخت و حالا مشخص نیست که سیاست مسئولان ورزش ایران در قبال رفتار ورزشکار اوکراینی که به‌وضوح ازدست‌دادن با رقیب ایرانی‌اش طفره رفته چه خواهد بود؟