آلرژی غذایی واکنش سیستم ایمنی بدن است که بلافاصله پس از خوردن یک غذای خاص بروز میکند و با علائم مختلفی در بدن خود را نشان میدهد. درباره حساسیت غذایی با «آذر فخار» متخصص تغذیه گفتوگویی داشتهایم که در ادامه میخوانید.
بهار و تابستان که از راه میرسد انواع آلرژیها هم بروز میکند یا گاهی تشدید میشود، در این میان آلرژی غذایی هم از این موضوع مستثنی نیست. این نوع آلرژی که واکنش سیستم ایمنی بدن بعد از خوردن یک غذای خاص است، با علائم متفاوتی بروز میکند. برای برخی افراد دوره درمان از چند ساعت تا چند روز طول میکشد، اما برای برخی دیگر درمان این واکنشهای آلرژیک به زمان طولانیتری از چند هفته تا چند ماه نیاز دارد که سبب کلافگی افراد میشود. درباره حساسیت غذایی با «آذر فخار» متخصص تغذیه گفتوگویی داشتهایم که در زیر میخوانید:
فخار با اشاره به اینکه آلرژی غذایی در افراد مختلف متفاوت است، گفت: علائم آلرژی غذایی به شکلهای مختلفی در افراد بروز میکند؛ گاهی ممکن است این نوع آلرژی با مشکلات گوارشی خود را نشان دهد و فرد دچار درد شکم، اسهال، حالت تهوع یا استفراغ شود. گاهی نیز با مشکلات جلدی و پوستی مانند کهیر، خارش و اگزما همراه است. آلرژی غذایی ممکن است که بر ریهها و تنفس نیز تاثیر بگذارد و نفس کشیدن را دچار مشکل کند. همچنین در جذب مواد غذایی و وزن نیز اختلال ایجاد کند.
این متخصص تغذیه به شایعترین مواد غذایی که حساسیتزا هستند نیز اشاره کرد و افزود: قبل از هر چیزی باید توجه کنیم که مصرف مواد غذایی سرشار از هیستامین نیز میتواند سبب حساسیت غذایی شود؛ بنابراین شناخت مواد غذایی که حاوی هیستامین هستند بسیار ضروری است، زیرا مواد غذایی که در ترکیبات آنها هیستامین بیشتری وجود دارد، علائم آلرژی را تشدید میکنند. برخی مواد غذایی به طور معمول آلرژی زا هستند و بهتر است که در این باره اطلاعات داشته باشیم؛ توت فرنگی و کلا مواد غذایی که ترکیبات رنگی دارند مانند هندوانه و گوجهفرنگی واکنش آلرژی زای بیشتری دارند.
فخار ادامه دارد: همچنین کازئین که پروتئین موجود در شیر و سایر لبنیات است، از موارد خیلی شایع آلرژی زا به ویژه در کودکان است. برخی نوزادان به کازئین لبنیات گاوی حساسیت نشان میدهند. بیماری سلیاک هم که یک بیماری گوارشی ناشی از عدم تحمل نسبت به پروتئین گلوتن موجود در گندم و سایر مشتقات آن است، در برخی افراد واکنش آلرژیزا بهدنبال دارد.
فخار با اشاره به اینکه گاهی مغزها هم میتوانند آلرژی زا باشند، افزود: پسته، بادام و فندق و... در برخی افراد آلرژی غذایی ایجاد میکنند. حساسیت به تخممرغ نیز در افراد دیده میشود. در کل میزان حساسیت غذایی بسته به فرد متفاوت است و ممکن است در برخی این آلرژی کمتر باشد و با تغییر فصل در تابستان و بهار تشدید و دیده شود.
این متخصص تغذیه در پاسخ به این سوال که آیا آلرژی غذایی میتواند با افزایش سن کم یا حذف میشود و آیا کودکان بیشتر درگیر آلرژی هستند؟ گفت: ما نمیتوانیم به طور دقیق اعلام کنیم که کودکان بیشتر درگیر آلرژی هستند یا بزرگسالان، زیرا خیلی وقتها عوامل محیطی سبب ایجاد آلرژی میشود؛ بنابراین فرد در بزرگسالی هم میتواند همچنان دچار آلرژی شود. با این حال میتوانیم بگوییم که آلرژی کودکان ممکن است با افزایش سن بهتر شود و تدریجا با یک دوره دور شدن از مواد غذایی آلرژی زا علائم از بین بروند.
فخار افزود: همانطور که قبلا هم گفتم برخی آلرژیها میتوانند علائم گوارشی داشته باشند؛ مثلا فرد با خوردن برخی مواد غذایی دچار دلدرد و بیرون روی میشود، اما برخی علائم گوارشی مثل حساسیت به گولوتن کلا آلرژی نیست، زیرا در این جا موضوع عدم تحمل غذا مطرح است.
وی افزود: ما نمیتوانیم درباره پیشگیری نیز نسخهای کلی بپیچیم، زیرا بدن میتواند به یک ماده غذایی به صورت ژنتیک آلرژی داشته باشد یا بدن در معرض آلودگیهای محیطی باشد. هرچه سطح ایمنی بدن بالاتر برود مثل همه بیماریها احتمال بروزآلرژی هم کمتر میشود. به عنوان نمونه افرادی که از لبنیات پربیوتیک استفاده میکنند میتوانند در مقابل آلرژیها خیلی مقاومتر باشند. یا بروملین آنزیمی کلیدی در آناناس است که ویژگی ضد التهابی قوی دارد و میتواند برای درمان مشکلات تنفسی و آلرژیها مفید باشد وعلائم حساسیت و به خصوص آسمهای آلرژیک را کاهش دهد.
این متخصص تغذیه ادامه داد: همچنین سیر و پیاز و ویتامین سی نیز برای درمان آلرژی مفید هستند؛ البته برخی مرکبات خودشان منابع آلرژی زا هستند، بنابراین باید بسته به فرد مرکباتی که حساسیت ایجاد نمیکنند را انتخاب کرد. مثلا برای بعضی افراد لیمو ترش شاید انتخاب خوبی باشد. دریافت کافی امگا ۳ به صورت مکمل به ویژه برای کسانی که نمیتوانند ماهی یا درکل غذاهای دریایی مصرف کنند و نسبت به این غذاها آلرژی دارند هم در کنترل علائم آلرژی موثر است.
فخار در پایان گفت: در کل همه آلایندههای محیطی و به طور صد درصدی ژنتیک در بروز آلرژی تاثیرگذارند. تاثیر ژنتیک به حدی است که بچههایی که والدین آنها دچار آلرژی غذایی هستند ریسک بروز آلزژیک در آنها بیشتر میشود. هر چه فرد به سمت تغذیه سالم و مصرف سبزیجات، میوه و پروتئین کافی برود و از خوردن فست فود و انواع غذاهایی که افزودنی کمتری دارند بپرهیزد احتمال بروز آلرژی در وی کمتر میشود.
منبع: همشهری