به بهانه خوش اقبالی فیلم سینمایی فسیل در جذب مخاطب و جنجال‌هایی که در بازخوانی آمار مربوط به پرمخاطب‌ترین فیلم‌های ایرانی به راه افتاده است، در این پرونده سراغ کارنامه سالانه سینمای ایران طی ۴۰ سال اخیر رفته‌ایم؛ بیشترین مخاطب سهم کدام فیلم بوده است؟
در تمام گزارش‌های مرتبط با پرمخاطب‌ترین فیلم‌های تاریخ ســینمای ایران عقاب‌ها ســاخته ســاموئل خاچیکیان یکی از مدعیان اصلی است. فیلمی که سال ۶۴ روانه پرده سینما‌ها شد و توانست بالغ بر ۳ میلیون و ۲۴۶ هزار مخاطب را به ســینما‌ها بکشــاند. براساس قیمت بلیت آن ســال، مجموع فروش فیلم در این سال ۲۹ میلیون تومان بــود که برای ســال ۶۴ رقمی قابل توجه به حساب می‌آید. جالب است بدانید در آن دوران همچنان فیلم‌های خارجی با استقبال قابل توجهی در سینما‌ها اکران می‌شدند و در ســال ۶۴ فیلم فرار به ســوی پیروزی با بیش از یک میلیون مخاطب، عنوان پرفروش‌ترین فیلم خارجی را از آن خود کرد.
فیلم خواســتگاری به کارگردانی مهدی فخیم‌زاده را می‌توان اولین فیلم کمدی خوش‌اقبال در ســال‌های پس از انقلاب دانست که توانست عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم ســال را از آن خود کند. پیش‌تر اشاره کردیم که اجاره‌نشین‌ها هرچند پرفروش‌ترین فیلم سال ۶۶ بود، اما پرمخاطب‌ترین نشد! خواستگاری با بازی زنده‌یاد هادی اسلامی و ثریا قاســمی در این سال توانست بالغ بر ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار مخاطب را به سینما‌ها بکشاند و رقم فروش چشــمگیر ۷۴ میلیون تومان را در گیشه به نام خود ثبــت کند. دزد عروســک‌ها جدی‌ترین رقیب خواستگاری در اکران سال ۶۹ بود که با جذب ۳ میلیون ۷۰۰ هزار مخاطب در جایگاه دوم قرار گرفت.
در ســالی که ابراهیم حاتمی‌کیا از کرخــه تا راین را به عنــوان یکی از محبوب‌ترین فیلم‌هــای خود روانه پرده ســینما‌ها کرد و نزدیک بــه ۲ میلیون مخاطب را هم به سینما‌ها کشــاند این فیلم ســینمایی افعی به کارگردانــی محمدرضا اعلامی بود که با درخشــش جمشید هاشم‌پور توانست بیش از ۵/۴ میلیون مخاطب را به سینما‌ها بکشاند و عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم سال را از آن خود کند. فروش افعی در گیشــه هم به مرز ۲۰۰ میلیون تومان رسید تا یک اتفاق ویژه را رقم بزند. جالب اینکه فیلم قافله هم با نقش‌آفرینی جمشــید هاشــم‌پور ۵/۲ میلیون مخاطب داشت و در جایگاه دوم جدول پرمخاطب‌های آن سال قرار گرفت.
این برای اولین بار بود که یک فیلم بــه نمایندگی از سینمای کودک صدرنشین فهرست پرمخاطب‌ترین فیلم سال سینمای ایران می‌شد. فیلم سینمایی کلاه قرمزی و پســرخاله به کارگردانی ایرج طهماسب، به پشــتوانه محبوبیت این کاراکترهــا در تلویزیون توان در اکران سال ۷۳ بالغ بر ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار مخاطب را به سینما‌ها بکشاند و فروش گیشه‌ای خود را هم به مرز ۳۰۰ میلیون تومان نزدیک کند. جریان محبوبیت جمشید هاشــم‌پور، اما همچنان ادامه دارد و فیلم نیش در این ســال با بیــش از ۵/۲ میلیون مخاطب جایگاه دوم را در جدول از آن خود کرده است. همسر با ۲ میلیون مخاطب در جایگاه سوم است.
در ایام پس از دوم خرداد ۷۶ سینماگران رغبت ویژه‌ای برای پرداختن به ســوژه‌های ملتهب پیــدا کردند. در همین مقطع بود که فریدون جیرانی هم سراغ قرمز رفت تا با هنرنمایی محمدرضا فروتــن و هدیه تهرانی یکی از موفق‌ترین فیلم‌های اجتماعی آن سال‌ها را روانه پرده ســینما‌ها کند. قرمز با جذب بیش از ۳ میلیون مخاطــب و گیشــه ۸۰۰ میلیون تومانی صدرنشــین فهرست پرمخاطب‌های سال شد. دو زن رقیب جدی قرمز بود که آن هم بیش از ۳ میلیون مخاطب داشت و با فاصله‌ای خیلی کم در رتبه دوم قــرار گرفت. نکته جالب اکران ۷۸ اینکه در میان ۱۰ فیلم پرفروش سال، فیلم‌های کمدی هیچ سهمی نداشته‌اند!
قبل از آدم برفی بایــد به فیلم دوم و ســوم جدول پرمخاطب‌ترین فیلم‌های سال ۷۶ اشاره کنیم؛ فیلم‌های عقرب و جوانمرد که در مجموع بیش از ۳ میلیون مخاطب داشتند و وجه اشتراکشان هم یک چیز بود؛ نقش‌آفرینی جمشید هاشم‌پور! او همچنان محبوب‌ترین بازیگر ســینمای ایران در میانه دهه ۷۰ است. اما فیلم جسورانه داوود میرباقری با استقبال بیشتری مواجه شد و نام آدم برفی با استقبال ۴ میلیون و ۴۷۰ هزار نفر، به عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم سینمای ایران در سال ۷۶ ثبت شده اســت. فیلم هندی گایال هم در این سال نزدیک به یک میلیون مخاطب داشت و پرمخاطب‌ترین فیلم خارجی در اکران سینما شد.
واقعیــت این اســت که براســاس آمار رســمی در اکران ســال ۸۶ تفاوت میان تعداد مخاطب دو فیلم اخراجی‌ها و توفیق اجباری آنقدر ناچیز است که باید هر دو را در جایگاه پرمخاطب‌ترین فیلم سال قرار دهیم. دو فیلم با اندکی اختلاف، بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار مخاطب داشته‌اند. جایگاه‌های بعدی را، اما کلاهی برای باران و کلاغ‌پر با حدود یک میلیون مخاطب، به نمایندگی از کمدی‌های پویافیلمی از آن خود کرده‌اند! فیلم خشن پارکوی با جذب ۹۰۰ هزار مخاطب عملکرد قابل توجهی در اکران سال ۸۶ داشته اســت. خون بازی، رئیس و روز سوم از دیگر فیلم‌های مهم آن سال به حساب می‌آیند.
سال ۸۶ در حدود ۵/۱۶ میلیون نفر به ســینما رفتند تا آمار کلی مخاطبان سینمای ایران بهبود پیدا کند، اما همان انتظاری که از قدرت گرفتن کمدی‌های بفروش می‌رفت، رقم خورد. فیلم کما به کارگردانی آرش معیریان با جــذب یک میلیــون و ۹۰۰ هزار مخاطب توانست عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم سال را از آن خود کند. البته این جایگاه را در حالی به دست آورد که رقیب مهمش یعنی مارمولک خیلی زود از پرده سینما‌ها پایین کشیده شد. فیلم جنجالی کمال تبریزی در همان بازه زمانی کوتاه اکران در حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار مخاطب را به سینما‌ها کشاند و در جایگاه دوم قرار گرفت.
تا سال ۹۶ هم همچنان حال عمومی ســینما‌ها قابل قبول بود و رقم ۲۲ میلیون نفر به عنوان آمار مجموع مخاطبان ســینمای ایران ثبت شــده اســت. فیلم ســینمایی نهنگ عنبر در این ســال توانست با جذب ۲ میلیون و ۶۷۰ هزار نفر به سالن‌های سینمایی عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم ســال را از آن خود کند. اصلی‌ترین رقیب این فیلم هــم آینه بغل منوچهر هادی بود که با اختلافی بسیار اندک و در حالی که ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار مخاطب داشت، در جایگاه دوم قرار گرفت. در این سال گیشه ســینما‌ها به طور کامل در تسخیر فیلم‌های کمدی بود و در ترکیب ۵ فیلم بالای جدول هیچ فیلم غیرکمدی‌ای به چشم نمی‌خورد.
شوک کرونا چنان بلایی بر سر سینمای ایران آورد که مجموع مخاطبان سالانه سینما از بالای ۲۶ میلیون نفر در ســال ۹۸ به ۶۲۳ هزار نفر در سال ۹۹ رسید! این یک تراژدی به تمام معنا بود. در شرایطی که در بخش عمده‌ای از روز‌های سال همه سینما‌ها تعطیل بود و در روز‌های فعالیت هــم مخاطبان از حضور در سالن‌های ســینما هراس داشــتند، فیلم سینمایی شنای پروانه محمد کارت روانه پرده شد و توانست ۲۰۰ هزار نفر را به ســینما‌ها بکشــاند. این یکی از غریب‌ترین آمار‌ها برای ثبت عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم سال است. کمدی خوب بد جلف هم در این سال در حدود ۱۰۰ هزار نفر مخاطب داشت.
منبع: برترین‌ها
