یک وبگاه خبری پاکستانی اخیراً از فروش گازوئیل ایران به پاکستان زیر قیمت متوسط خرده‌فروشی خبر داد. لعل محمد بلوچ‌زهی، عضو اتاق بازرگانی زاهدان، در تایید این موضوع به تجارت‌نیوز گفت: فروش گازوئیل ایران به پاکستان از مسیر رسمی (طرح رزاق) و غیررسمی دنبال می‌شود. این روند در حالی است که دولت اخیرا مجبور به واردات حدود ۳۰۰ میلیون دلار گازوئیل به کشور شد.
به گزارش تجارت‌نیوز، وبگاه خبری «ژئونیوز» پاکستان، در گزارشی نوشت که از زمان اعمال تحریم‌های ایالات متحده بر ایران تجارت نفت و پتروشیمی از این کشور به پاکستان منع شد؛ بنابراین مقامات پاکستانی به برای جبران کمبود ذخایر ارز خارجی خود روی واردات انبوه گازوئیل ایران تمرکز کردند.
یک فروشنده خصوصی در این باره گفت: گازوئیل ایران بین ۲۵ تا ۳۰ درصد از بازار پاکستان را پوشش می‌دهد. در این گزارش آمده است که متوسط قیمت خرده‌فروشی گازوئیل در پاکستان ۲۸۸ روپیه در هر لیتر است. این در حالی است که گازوئیل وارداتی از ایران با قیمتی کمتر از ۲۳۰ روپیه در هر لیتر فروخته می‌شود.
لعل‌محمد بلوچ‌زهی، عضو اتاق بازرگانی زاهدان، درباره ماجرای ارسال گازوئیل به پاکستان گفت: صادرات گازوئیل ایران به پاکستان از دو مسیر رسمی (طرح رزاق) و غیررسمی انجام می‌شود. بخش غیررسمی آن عملاً قاچاق به حساب می‌آید و از طریق کولبرها، یا وانتی‌ها و … صورت می‌گیرد.
وی درباره مسیر رسمی فروش گازوئیل ایران به پاکستان توضیح داد: بر اساس طرح رزاق ایران گازوئیل خود را به طور رسمی به پاکستان می‌فروشد. در این طرح خانواده‌های مرزنشین نسبت به جمع‌آوری سوخت از طرق مختلف اقدام می‌کنند. سپس آن‌ها را به پایانه میلک می‌برند و با مجوزی که از طرح رزاق دارند همراه با تخفیف‌های چشم‌گیر گازوئیل را صادر می‌کنند.
زهی در پاسخ به این سوال که آیا آمار ارائه‌شده مبنی بر پوشش ۲۵ تا ۳۰ درصدی بازار پاکستان با گازوئیل صادراتی ایران صحت دارد یا خیر؟ توضیح داد: آمار دقیقی در این باره وجود ندارد؛ بنابراین مشخص نیست که رقم ارائه‌شده مربوط به صادرات رسمی تحت عنوان طرح رزاق است یا از مسیر غیررسمی دنبال شده است.
ارسال گازوئیل ایران به پاکستان از مسیر غیررسمی و رسمی در حالی انجام می‌شود که کشور با مشکل کمبود گازوئیل مواجه است تا جایی که مجبور به واردات شده است. اواخر فروردین ماه رویترز درباره واردات بنزین و گازوئیل به ایران نوشت: روسیه در ماه‌های فوریه و مارس بیش از ۳۰ هزار تن گازوئیل و بنزین به ایران صادر کرده است.
مالک شریعتی نیاسر، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، نیز ششم اردیبهشت ماه در صحن علنی اعلام کرد که دولت ۳۰۰ میلیون دلار گازوئیل وارد کشور کرد. در حالی که درآمد حاصل از فروش داخلی آن حدود ۷.۵ همت در سال ۱۴۰۲ برآورد می‌شود. اما امروزه با واردات این محصول به کشور بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان هزینه کرده است.
وی ادامه داد: با این حساب دولت باید مبلغی بیش از ۴.۵ همت بر درآمد‌های خود اضافه کند تا واردات گازوئیل را انجام دهد. حال آنکه چه توجیهی در پس ارسال گازوئیل به پاکستان تحت عنوان طرح رزاق آن هم با تخفیف‌های چشم‌گیر وجود دارد معلوم نیست!
همچنین مسئله ارسال غیررسمی گازوئیل هم معضلی است که تاکنون حل نشده است و ابهامات زیادی دارد.
مالک شریعتی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، در این باره گفت که بخش اصلی و عمده قاچاق گازوئیل کشور مربوط به نیروگاه‌ها و به میزان ۱.۵ میلیارد لیتر در سال است. برخی تانکر‌های وارد شده به نیروگاه با فاکتورسازی سوخت مایع را تخلیه نمی‌کنند تا با چندین برابر قیمت به خارج قاچاق کنند.
همچنین محمد سرگزی، نماینده زابل در مجلس، به تجارت‌نیوز گفت: به‌رغم اینکه بار‌ها موضوع قاچاق گازوئیل از ایران به پاکستان و افغانستان مطرح شده است، هنوز درخواست کدینگ جایگاه‌های گازوئیل در سیستان و بلوچستان صورت نگرفته است! جالب آنکه متولیان مبارزه با قاچاق این با این موضوع را مخالفت می‌کنند.
البته لازم به ذکر است که قاچاق گازوئیل صرفاً از طریق سیستان و بلوچستان صورت نمی‌گیرد. چراکه کل سهمیه گازوئیلی که روزانه به استان سیستان و بلوچستان تعلق می‌گیرد حدود چهار میلیون لیتر است. این در حالی است که متولیان سوخت قاچاق را ۱۱ میلیون لیتر اعلام کردند؛ بنابراین مشخص است که قاچاق از دیگر استان‌های مرزی نیز در انجام می‌شود.
اما مسئله قابل توجه این است که با این اوصاف چرا همچنان قدمی در راستای حل این معضل برداشته نشده است؟
