سنگهای کلیه رسوبات سختی هستند که اغلب به علت بالا رفتن غلظت املاح و نمک در ادرار به وجود میآیند. به طور کلی، وقتی غلظت برخی مواد که میتوانند بلور تشکیل دهند (مانند کلسیم، اسید اوریک و اُگزالات) در ادرار افزایش مییابد، سنگ کلیه تشکیل میشود.
مطالعات اخیر نشان میدهد که مصرف کافئین ممکن است به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کند. از آنجا که قهوه دارای خواص ادرارآور است، اغلب مردم تصور میکنند که نوشیدن قهوه منجر به کمآبی بدن میشود و خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش میدهد. اما تحقیقات جدید خلاف این را نشان میدهد و میگوید که استفاده از کافئین به طور چشمگیری از سنگ کلیه جلوگیری کند.
طبق یک مطالعه از سوی بنیاد ملی کلیه در سال ۲۰۲۱ مشخص شد کافئین موجود در چای، نوشابه یا قهوه به نوعی عملکرد محافظتی دارد و میتواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهد. به طوری که نوشیدن یک فنجان قهوه در روز قادر است احتمال ابتلا به سنگ کلیه را تا ۴۰ درصد کمتر کند.
مطالعات بعدی نشان داد کسانی که معمولاً قهوه یا چای مینوشیدند نسبت به افرادی که نوشیدنیهای بدون کافئین مینوشیدند کمتر در معرض ابتلا به سنگ کلیه بودند. در این مطالعه نشان داده شد که مایعات جریان ادرار را افزایش میدهد که همین موضوع کلیه را در برابر سنگسازی ایمن میسازد.
یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز در سال ۲۰۲۲ نیز نشان داد که مصرف بیشتر کافئین با کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه مرتبط است.
ابتلا به سنگ کلیه (از بدو تولد) در مردان بیشتر از زنان است و در حدود ۳۰ سالگی در هر دو جنسیت به اوج خود میرسد. متخصصان توصیه میکنند برای کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه، آب بیشتری بنوشید و میزان مصرف سدیم و کلسیم خود را کنترل کنید.
عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی نادرست، اضافه وزن و… میتواند در ایجاد چنین شرایطی نقش داشته باشد.
علائم شایع وجود سنگ کلیه در بدن عبارتند از: درد شدید در ناحیه کمر، وجود خون در ادرار، حالت تهوع، استفراغ، تب و لرز، ادرار کدر و بدبو.
به نظر میرسد رژیم غذایی بیشترین تأثیر را بر خطر ابتلا به سنگ کلیه دارد. تحقیقات نشان میدهد آنچه میخورید و مینوشید، به طور مستقیم با خطر ابتلا به سنگ کلیه در ارتباط است؛ افزایش مصرف مایعات، میوهها و فیبر با خطر کاهش سنگ کلیه مرتبط است و بیانگر این است که اصلاح تغذیه و مصرف خوراکیهای سالم میتواند به پیشگیری از تولید سنگ در کلیه کمک کند.