خیلی قبلتر از ورود به کاخ سفید، دونالد جی. ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا معتقد بود هر نوع تبلیغاتی خوب است. ترامپ یک بار به مشاوران خود گفته بود تا زمانی که پدوفیل نباشید هرگونه خبرساز شدن، اتفاق خوبی است. پرداخت حقالسکوت به ستاره فیلمهای نامتعارف هم میتواند از این قاعده مستثنی نباشد. درحالیکه هیچکس دوست ندارد در هیچ دادگاهی متهم شناخته شود، اما ترامپ خود را دقیقا همانجایی میبیند که میخواهد باشد: وسط صحنه نمایش با تمام نورافکنها روی خودش.
به گزارش هم میهن، پس از گمانهزنیهای فراوان که رسانههای آمریکایی مدام تکرارشان میکردند، سرانجام هیئت منصفه ویژه دادگاهی در منهتن نیویورک اتهاماتی را به چهلوپنجمین رئیسجمهور آمریکا وارد کرده است. تا قبل از دونالد ترامپ هیچ رئیسجمهوری در آمریکا با اتهامات جنایی روبهرو نشده است. در عین حال این آخرین کیفرخواستی نخواهد بود که علیه ترامپ صادر میشود. صدور کیفرخواست علیه یک سیاستمدار میتواند نشانه پایان حرفه سیاسیاش باشد، اما در مورد ترامپ، سوال اینجاست که تا چه حد میتواند از اتهامات خود بهعنوان سوختی برای جنبشی استفاده کند که رئیسجمهور پیشین آمریکا پرچمدار آن است. ترامپ هفتههاست که برای کیفرخواست قریبالوقوع خود، که آن را در ۱۸ مارس در شبکههای اجتماعی پیشبینی کرده بود، کمکهای مالی جمعآوری کرده است.
از آغاز ریاستجمهوری ترامپ، دلایل متعددی برای متهم شناخته شدن وجود داشت؛ تلاش برای لغو نتایج انتخابات ۲۰۲۰ یا دستکاری فاحش دفاتر مالی برای افزایش ثروت یا حتی مانعتراشی در تحقیقات رابرت مولر، بازپرس ویژه در پرونده تبانی کارزار انتخاباتی ترامپ با روسیه که خیلیها فکر میکردند بهترین راه برای به دام انداختن ترامپ بود. اما آلوین براگ، دادستان منتخب ناحیه نیویورک از حزب دموکرات به همراه تیماش، آمریکاییها را به ششسال و نیم پیش و هفتههای آخر انتخابات ۲۰۱۶ برگرداندند. در آن زمان، ترامپ به استورمی دانیلز، بازیگر فیلمهای نامتعارف ۱۳۰هزار دلار پرداخت کرده بود تا از انتشار ماجرای رابطهای که به گفته دانیلز در زمان ازدواج ترامپ با ملانیا رخ داده بود، جلوگیری کند. جزئیات محتوای کیفرخواست هنوز فاش نشده و احتمالا امروز پس از حضور ترامپ در دادگاه مشخص میشود. انتظار میرود رئیسجمهور سابق به جعل سوابق مالی تجاری و پنهان کردن حقالسکوت پرداختی بهعنوان بخشی از حقوق وکیل خود در دفاتر مالی متهم شود.
ترامپ در جریان گردهمایی کارزار تبلیغاتی خود این اتهامات را بیاساس خواند و خود را بیگناهترین مرد تاریخ آمریکا معرفی کرد. رئیسجمهور پیشین آمریکا همچنین در شبکه مجازی خود به نام تروث سوشال با اشاره به بیطرف نبودن دادستان پرونده نوشت، قاضیای که برای پروندهسازی علیه او انتخاب شده، از او متنفر است. ترامپ در ادامه این پست، نام خانوادگی قاضی خوان مانوئل مرچان را با غلط املایی، مارچان نوشت. به گفته لوسین چالفن، سخنگوی سیستم دادگاه ایالتی، مرچان بهطور تصادفی برای نظارت بر هیئت منصفه منصوب شده است. خوان مانوئل مرچان سال گذشته نیز ریاست یک محاکمه جنایی را برعهده داشت که در آن شرکت ساختمانسازی ترامپ به تقلب مالیاتی محکوم شد، اگرچه خود ترامپ متهم نشد. دونالد ترامپ قرار است که پس از محاکمهاش در نیویورک به فلوریدا برگردد و سخنرانی کند. انتظار میرود از رئیسجمهور سابق ۷۶ساله انگشتنگاری و عکسبرداری شود.
جوهر مهر و موم کیفرخواست ترامپ فرصتی برای خشکشدن ندارد، اما انتظار گسترده این است که رئیسجمهور پیشین آمریکا از استراتژی دیرینه و منحصربهفرد خود یعنی وقتکشی استفاده کند.
ترامپ که انتظار میرود مدعی اصلی نامزدی حزب جمهوریخواه باشد، میتواند با کشدار کردن روند بین صدور کیفرخواست تا دادگاه، محاکمهاش را تا عمق کمپین ریاستجمهوری ۲۰۲۴ به درازا بکشاند.
دونالد ترامپ سالهاست که تاکتیکهایش را برای طولانیتر کردن مجادلات قانونی اصلاح میکند. وکلای ترامپ همواره تلاش کردهاند تا با استفاده از این استراتژی صبر و شکیبایی مخالفانش را لبریز کنند. اگرچه کیفرخواست جنایی نسبت به بسیاری از پروندههای قبلی اتهامات کیفری، ترامپ را با مجموعه متفاوتی از گزینهها و موانع برای مقابله روبهرو میکند، اما همچنان فهرست قابلتوجهی برای انتخاب وجود دارد.
کاترین کریستین، یکی از مقامات دفتر دادستان ناحیهای منهتن با ۳۰ سال سابقه که اکنون به وکالت مشغول است در گفتگو با نیویورکتایمز میگوید؛ ترامپ هر کاری میکند تا روند را به تاخیر بیاندازد.
از جمله اقداماتی که میتواند زمان را کشدار کند تلاش برای مختومه کردن کل پرونده، تلاش برای انتقال دادگاه به خارج از نیویورک، تلاش برای ردصلاحیت دادستان یا قاضی پرونده، تلاش برای انتقال پرونده از دادگاه ایالتی به دادگاه فدرال، مذاکرات گسترده بر سر پروتکلهای امنیتی برای حضور او در دادگاه و درخواست برای کاهش اتهامات ترامپ از جنایت به بزهکاری را میتوان نام برد.
وکلای ترامپ همچنین اشاره کردهاند که تلاش میکنند قاضی را وادار کنند در روند هیئت منصفه عالی سرک بکشد تا نشان دهند این اتهامات فاقد شواهد و ادله کافی است یا اینکه هیئت منصفه ویژه به نادرستی هدایت شده است. چنین تلاشهایی در دادگاههای فدرال تقریبا غیرممکن، اما در نیویورک مجاز است.
در کمال شگفتی، ترامپ میتواند با شکایت از عملکرد کند دادستان در روند دادگاه تاخیر ایجاد کند. او میتواند استدلال کند که تاخیر در تشکیل پرونده مربوط به اتفاقات ششسال پیش، طبق قانون اساسی نیویورک حقوق او را نقض میکند.
اولین نشانه از موضع ترامپ امروز مشخص میشود؛ اولین مهلتی که برای روند رسیدگی متعدد در این پرونده تعیین شده است. پس از آن مجموعهای نسبتا سفت و سخت از مهلتهای قانونی دیگر فازهای پرونده مشخص میشود. تاریخ یکی از این روزها در اوایل ماه میخواهد بود: مهلتی ۳۵روزه پس از محاکمه برای دفتر آلوین براگ، دادستان ناحیهای به منظور ارائه تمام مدارک و شواهد مرتبط با تیم دفاعی ترامپ. به گفته کریستین، وکلای ترامپ مطمئنا از هریک از این نقاط عطف برای ارائه یکسری درخواستهای جدید استفاده خواهند کرد. کریستین میگوید؛ قاضی خوان مرچان که ریاست پرونده ترامپ را برعهده میگیرد، بدون شک مراقب تلاشهای بیهوده برای طولانیتر کردن پرونده خواهد بود.
طبق متمم ششم قانون اساسی آمریکا، تمام متهمان جنایی حق رسیدگی سریع به روند محاکمه خود را دارند، اما خیلی از آنها بهدنبال به تعویق انداختن روز حساباند. زمان خریدن برای ترامپ به دلیل بلاتکلیفیهای قانونی در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات نوامبر ۲۰۲۴ جذابیت ویژهای پیدا میکند. برخی از پژوهشگران قانون اساسی معتقدند که در این سناریو، نیاز به خدمت در مقام ریاستجمهوری بر تبعات یک محکومیت حتی اگر حکم زندان در پی داشته باشد، ارجحیت دارد.
روند دادرسی یک دادگاه جنایی که اخیرا برای رسیدگی به اتهام تقلب مالیاتی «سازمان ترامپ» و یک شرکت مرتبط دیگر برگزار شد، از زمان صدور کیفرخواست تا اظهارات اولیه ۱۶ ماه طول کشید. سازمان ترامپ در این دادگاه به پرداخت ۶/۱ میلیون دلار جریمه محکوم شد. گردهمایی رهبران حزب جمهوریخواه در ایالت آیوا ۱۰ ماه دیگر و انتخابات سراسری ریاستجمهوری ۱۹ ماه دیگر برگزار میشود.
پرونده جدید ترامپ که شامل پرداخت حقالسکوت به استورمی دانیلز است سادهتر و نسبت به پرونده تقلب مالیاتی تراکنشهای کمتری دارد؛ بنابراین دادستانها میتوانند با سرعت بیشتری نسبت به پرونده مالیاتی آن را پیش ببرند.
سال گذشته ترامپ موفق شد تلاشهای دادستان فدرال برای بازبینی هزاران سند محرمانهای که توسط افبیآی، پلیس فدرال آمریکا از اقامتگاهاش ضبط شده بود را به تعویق بیاندازد. یکی از قضاتی که قبل از ترک پست ریاستجمهوری ترامپ منصوب شده بود، از پیشنهاد رئیسجمهور پیشین برای انتصاب یک کارشناس ویژه برای رسیدگی به این پرونده حمایت کرد و پیش از آنکه دادگاه تجدیدنظر فدرال بتواند تلاش این قاضی را مهار کند، روند رسیدگی دو ماه به تاخیر افتاد.
به گزارش پولیتیکو، ترامپ تا همین حالا هم ممکن است با فرستادن وکیلی به نام رابرت کاستلو نزد هیئت منصفه برای شهادت در روز دوشنبه، کیفرخواست خود را برای مدت کوتاهی به تعویق انداخته باشد. او ادعا کرده بود که توانسته اعضای هیئت منصفه را با صحبت درباره اسناد مهمی که نشان داده نشدهاند، مجذوب خود کند. پس از آن صحبت درباره کیفرخواست ترامپ به مدت یک هفته یا بیشتر مسکوت ماند تا اینکه روز پنجشنبه بالاخره صادر شد.
تعجبآور نیست که سروصداهای اولیه وکلای ترامپ به حلوفصل سریع پرونده مربوط باشد. در واقع، جیمز تراستی وکیل ترامپ روز جمعه گفت که انتظار دارد تیم ترامپ به سرعت برای رد اتهامات اقدام کند.
تراستی به سیانان گفت: «فکر میکنم در کوتاهمدت یک یا چندین درخواست برای مختومه شدن پرونده را ببینید. من فکر میکنم این مسئلهای است که میتواند چند روز یا هفته طول بکشد، نه هفتهها یا ماهها.»
کیفرخواستی که این هفته علیه ترامپ صادر شد، پیچیدگیهای منحصربهفردی را برای قاضی براگ و سیستم دادگاه نیویورک به همراه دارد. اما این اولینباری نیست که قضات و وکلا گرفتار مانورهای کمپین ریاستجمهوری ترامپ میشوند. آلوین براگ، اتهامات قانونگذاران ارشد حزب جمهوریخواه مبنی بر سیاسی خواندن پرونده ترامپ را بیاساس و تحریکآمیز میداند. عده بسیاری از جمهوریخواهان به نظر میرسد از مورد حمله قرار دادن ترامپ خودداری میکنند. برخی از جمهوریخواهان هشدار داده بودند که پیگرد قانونی ترامپ میتواند به محبوبیت رئیسجمهور پیشین بیافزاید. در نظرسنجیهای یک ماه گذشته رقابتهای مقدماتی حزب جمهوریخواه میزان محبوبیت ترامپ افزایش یافته است. برخی دیگر از جمهوریخواهان از جمله مارجری تیلور گرین، نماینده کنگره آمریکا از ایالت جورجیا گفتهاند که روز سهشنبه برای تظاهرات به نیویورک میروند. براگ تاکید میکند که کنگره هیچ حق دخالتی در یک پرونده محلی را ندارد.
فراتر از پرونده نیویورک، نظرسنجیها نشان میدهند که اکثریت جمهوریخواهان معتقدند ترامپ در تلاشهایش برای لغو نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ هیچ جرمی مرتکب نشده است. علاوه بر آن جمهوریخواهان ترامپ را فراتر از رایدهندگان عمومی میبینند.
از زمان اعلام اتهامات کیفری علیه دونالد ترامپ تاکنون ۵ میلیون دلار جمعآوری شده است. به گفته یکی از مقامات دفتر ترامپ بیش از ۴ میلیون دلار آن در ۲۴ ساعت اول پس از اعلام صدور کیفرخواست جمعآوری شده. به گفته این مقامات بیش از ۲۵درصد از آن از سوی افرادی بوده که برای اولین بار به کارزار انتخاباتی ترامپ کمک مالی کردهاند.
زمانی که ترامپ در سال ۲۰۱۵ برای ریاستجهوری نامزد شد، بیش از ۵ سال بود که برای یک دعوای حقوقی مربوط به برنامه آموزشی املاک و مستغلات در دانشگاه ترامپ تلاش میکرد. ترامپ متهم بود که با دریافت دهها هزار دلار تحت عنوان شهریه دانشگاه، کلاهبرداری کرده است.
در مارس ۲۰۱۶، زمانی که ترامپ رقبای خود را در رقابتهای مقدماتی جمهوریخواهان شکست میداد، وکلای او یک قاضی فدرال را تحت فشار قرار دادند تا محاکمه پرونده کلاهبرداری را بیش از این به تاخیر بیاندازد.
دانیل پتروچلی، وکیل ترامپ در ماه آگوست به گونزالو کورییل، قاضی دادگاه ناحیهای آمریکا گفت که اگر ترامپ محاکمه شود باغوحشی به راه میافتد.
پتروچلی حتی شاکیان را متهم کرد که برای تزریق اتهامات تحریکآمیز زمانبندی پروندههای دادگاه را با مناظرههای نامزدهای ریاستجمهوری تنظیم میکنند و این سوال را مطرح کرد که آیا ترامپ با توجه به فضای مسموم میتواند محاکمه عادلانهای داشته باشد یا نه.
کوریل که با یکسری حملات نژادپرستانه از سوی ترامپ مواجه شد، به این نتیجه رسید که محاکمه در بحبوحه مبارزات انتخاباتی ریاستجمهوری غیرعاقلانه خواهد بود. قاضی کوریل زمان دادگاه را به بعد از انتخابات ریاستجمهوری نوامبر به تعویق انداخت و هشدار داد در صورت پیروزی ترامپ و داشتن تعهدات مرتبط با انتقال قدرت، هیچنوع تعویق تاریخ دیگری وجود نخواهد داشت.
۱۰ روز قبل از شروع روند محاکمه، ترامپ و شرکتهایش توافق کردند پروندههای فدرال و یک پرونده فدرال دیگر در نیویورک را با پرداخت مبلغ ۲۵ میلیون دلار حل و فصل کنند.
جو تاکوپینا، وکیل ترامپ جمعه گذشته اعلام کرد که احتمال وقوع معامله مشابهی در پرونده جنایی پرداخت حقالسکوت به استورمی دنیلز «صفر» است. تاکوپینا درباره کیفرخواست جدید ترامپ به شبکه خبری انبیسی گفت که او پیش از محاکمه هیچ توافقی نخواهد کرد: «اینبار اتفاق نخواهد افتاد. هیچ جرمی رخ نداده است.» وکیل ترامپ همچنین میگوید که به محض علنیشدن کیفرخواست آن را برای به چالش کشیدن «هر موضوع احتمالی» موشکافی میکنند.
اصلا مشخص نیست نتیجه این پرونده چه خواهد شد. جدا از اینکه محتوای دادخواست رسمی ترامپ چه باشد، مسائل حقوقی غیرمعمول و احتمالا جدیدی در این پرونده مطرح خواهد شد. مایکل کوهن، وکیل و سخنگوی رئیسجمهور پیشین آمریکا که به نظر میرسد شاهد کلیدی این پرونده است به اندازه کافی اعتبار دارد که هیئت منصفه را متقاعد کند ترامپ حتی در منهتن هم مجرم شناخته شود. جمهوریخواهان نیز هماکنون تلاش میکنند تا براگ را بهعنوان یک هک سیاسی معرفی کنند که از دفتر کارش برای تخریب رئیسجمهور سابق به نمایندگی از دموکراتها استفاده میکند.
اما حداقل یک موضوع واضح بهنظر میرسد: آقای براگ ممکن است اولین دادستانی باشد که یک رئیسجمهور را محاکمه میکند، اما احتمالا آخرین نفر نخواهد بود. از حالا به بعد هر دادستان محلی در آمریکا احساس میکند که میتواند هر رئیسجمهوری را پس از پایان دوران خدمتش، تحت تحقیقات جنایی و پیگرد قانونی قرار دهد. دموکراتهایی که در حال حاضر از اتهامات علیه ترامپ استقبال میکنند، یا زمانی که یک دموکرات مثل جو بایدن، رئیسجمهور کنونی آمریکا در جایگاه ترامپ قرار بگیرد، ممکن است احساس متفاوتی داشته باشند؛ جایگاهی که هر یک از هزاران دادستان محلی منتخب مشتاقاند با محاکمه یک رئیسجمهور سابق ایالات متحده، نامی از خود بر جای بگذارند.
مثلا هانتر بایدن، پسر جو بایدن به رفتار مشابهی متهم شده است، از جمله اینکه او و دیگر اعضای خانوادهاش درآمد حاصل از کسب و کار خود را بهدرستی اعلام کردهاند یا نه. حتی توجه بازرسان فدرال و اعضای حزب جمهوریخواه کنگره به این موضوع جلب شده و طبق قوانین ایالت دلاور که جعل سوابق تجاری و ارائه مدارک جعلی به دولت را منع میکند تحقیقاتی راهاندازی شده است.
موانع حقوقی قابلتوجهی بر سر راه دادستانهایی قرار دارد که ممکن است بخواهند یک رئیسجمهور پیشین را به دلیل اقدامات رسمیاش متهم کنند، اما زمینههای بسیاری برای بررسیهای موشکافانه در دوران زمامداریشان وجود دارد. تمام روسایجمهور آمریکا برای مبارزات انتخاباتی، جمعآوری کمکهای مالی یا برای انجام امورات رسمی به سراسر کشور سفر میکنند. مثلا میتوان به مواردی اشاره کرد که یک نامزد ریاستجمهوری به عوامل اسکورت خود دستور دهد تا سرعت خود را برای رسیدن به برنامهای افزایش دهند و منجر به وقوع تصادفی مرگبار شود یا به سازماندهندگان آن برنامه دستور دهد که بیش از ظرفیت سالن برنامه اجازه ورود افراد بیشتری را بدهد و فرد یا افرادی جان خود را از ازدحام جمعیت از دست بدهند. آیا بعد از این شاهد تحقیقات و پیگرد قانونی برای قتل غیرعمد خواهیم بود یا نه؟
پیشبینی وقوع این احتمالات غیرممکن است. از این گذشته ترامپ احتمالا فکر نمیکرد که پرداخت رشوه به یک ستاره فیلمهای نامتعارف او را در برابر پیگرد قانونی در منهتن آسیبپذیر کند. اما تا زمانی که مخالفتهای اصولی با دادستانهای محلی برای پیگرد قانونی روسای جمهور وجود دارد، اعتبار آنها در آینده بهطور قابلتوجهی بهویژه از سوی دموکراتها کاهش پیدا میکند.