(تصاویر) سقاخانه عزیز محمد؛ از نخستین سقاخانه‌های شهر تهران

سقاخانه ۱۴۵ساله عزیز محمد یکی از سقاخانه‌های زیبا و قدیمی تهران به شمار می‌رود که در دوره قاجار ساخته شده. آجرکاری‌های این اثر ارزشمند طی سالیان متمادی، آسیب دیده و زوائد بسیاری بر روی بنا اضافه شده که نیاز به مرمت دارند.

به گزارش همشهری آنلاین، این سقاخانه یکی از نخستین سقاخانه‌های شهر تهران است که در دوره قاجار ساخته شده و در آن کاشی‌های بسیار نفیسی به کار رفته است. سقاخانه عزیز محمد، با توجه به بحران کم‌آبی شهر تهران در آن دوران و لزوم وجود سقاخانه‌ها به‌عنوان یکی از منابع تأمین آب مردم و نیز یادآوری واقعه کربلا و بستن آب فرات بر روی حضرت ابا عبدالله‌الحسین (ع) و یارانش ساخته شده است.

بنای سقاخانه توسط حاج عباسعلی، فرزند مرحوم عزیزمحمد در سال ۱۲۵۶ شمسی‏، ۱۴۵ سال قبل ساخته شد و همواره با نور سبز، روشن است و در ایام محرم و صفر با کتیبه‌های سیاه پوشانده می‌شود. بنای سقاخانه دارای آب‌انبار قدیمی و حوضچه آب و شیر و پاشیر است.

در قسمت پایین سقاخانه، کاشی‌های برجسته با نقش شهدای کربلا جلوه خاصی به سقاخانه بخشیده و سقف آینه‌کاری آن بسیار چشمنواز و باشکوه است و داخل سقاخانه تعدادی شمایل منتسب به حضرت امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) و نماد‌های یادآور واقعه کربلا قرار دارد.

«نصرالله حدادی» تهران‌شناس درباره پیدایش سقاخانه‌ها به کم‌آبی در ایران و تقدس آب می‌گوید: «از قدیم الایام آب در سرزمین ایران مقدس بود. از آنجایی که ایران سرزمین نیمه خشکی است که بیشتر از یک سوم آن فاقد آب است و مردم از گذشته تا به امروز دچار مشکل کم آبی بوده‌اند و آب به راحتی در دسترس مردم قرار نداشت. آب تقدس پیدا کرد و بعد از آن شاهکاری به نام قنات ابداع شد. به همین خاطر ایرانی‌ها بیش از سه هزار سال است که در سرزمین خود قنات دارند. روشی برای نگهداری از آب که هیچ آسیب و لطمه‌ای به طبیعت نمی‌زند.»

او ادامه می‌دهد: «در زمان قدیم قنات‌ها معمولا در دسترس افراد متدین یا پولدار منطقه بود. آن‌ها نیز کل یا بخشی ازآن را در اختیار مردم می‌گذاشتند و قنات را حفر می‌کردند و آب در اختیار عموم مردم بود. آب‌هایی که بر سر گذرگاه‌ها و در مسیر رفت و آمد افراد بود. کم کم سقاخانه‌ها بوجود آمدند.»

سقاخانه عزیز محمد در محله قدیمی فروزش تهران واقع است.