در یک قدمی اینترنت آزاد، اما گران‌قیمت

سرانجام استارلینک از رومینگ جهانی خود رونمایی کرد؛ سرویسی که طبق ادعای شرکت اسپیس‌ایکس، دسترسی به اینترنت را تقریبا در تمام نقاط دنیا امکان‌پذیر می‌کند.

به گزارش دنیای اقتصاد، آن‌طور که این شرکت اعلام کرده این سرویس امکان دسترسی به اینترنت را تقریبا در نقاط خارج از ناحیه پوشش‌دهی سرویس عادی و حتی مناطق محروم فراهم می‌آورد. با این حال اسپیس ایکس عنوان کرد که با این سرویس جدید، اینترنتی با سرعت بالا و تاخیری پایین در انتظار کاربران است؛ شاید اختلالاتی در اوایل آغاز به کار این سرویس وجود داشته باشد، اما این مشکلات احتمالی با گذشت زمان، برطرف خواهند شد. با این همه این شرکت هنوز هیچ اطلاعاتی درباره زمان عرضه سرویس رومینگ جهانی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک منتشر نکرده است.

پرداخت فقط با دلار آمریکا

اسپیس‌ایکس روز شنبه از راه‌اندازی سرویس رومینگ جهانی خبر داد. طبق ادعای این شرکت سرویس رومینگ دسترسی به اینترنت را تقریبا از تمام نقاط جهان امکان‌پذیر می‌کند. این شرکت همچنین اعلام کرد که در تلاش است تا از طریق پروژه استارلینک دسترسی به اینترنت را در مناطق محروم امکان‌پذیر کند. اسپیس ایکس با ارسال پیام به مشتریانش اعلام کرده این سرویس که برای عرضه اینترنت جهانی است، مبتنی بر لینک‌های میان‌ماهواره‌ای یا همان لیزر‌های فضایی خواهد بود. در این پیام آمده است که اینترنتی با سرعت بالا و تاخیری پایین در انتظار کاربران است.

این شرکت تاکید کرده است که شاید اختلالاتی نیز در اوایل آغاز به کار این سرویس وجود داشته باشد، مشکلات احتمالی با گذشت زمان، برطرف خواهند شد. اسپیس ایکس همچنین هزینه ماهانه استفاده از این سرویس را ۲۰۰ دلار اعلام کرده است. با این حال کاربران علاوه بر پرداخت حق اشتراک باید برای تهیه کیت استارلینک که شامل دیش و لوازم جانبی دیگر می‌شود هم ۵۹۹ دلار بپردازند.

با این همه و از آنجا که استفاده از سرویس استارلینک منوط به کسب مجوز‌های رگولاتوری هر کشور است، هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست که سرویس رومینگ جهانی استارلینک، در چه مناطقی در دسترس خواهد بود. گفته می‌شود استارلینک در انتظار دریافت تاییدیه‌های رگولاتوری در چند کشور مختلف از جمله هند، پاکستان و کامبوج است. در این میان، وب‌سایت PCMag گزارش کرده است که سرویس رومینگ جهانی استارلینک در مناطق خارج از پوشش این شرکت همچون گرینلند نیز عرضه خواهد شد.

با اینکه امکان جابه‌جایی دیش‌های دریافت امواج اینترنت ماهواره‌ای استارلینک برای کاربران فراهم است، اما به نظر می‌رسد سرویس رومینگ جهانی محدودیت‌های کمتری برای کاربران داشته باشد. در بخشی از اطلاعیه اسپیس‌ایکس آمده است که در حال حاضر پرداخت هزینه این سرویس فقط با دلار آمریکا امکان‌پذیر است.

همچنین کاربر با حمل دیش در کشور‌های مختلف به عنوان واردکننده این کیت شناخته خواهد شد و باید در نظر داشته باشد که این اتفاق می‌تواند مشمول پرداخت هزینه‌های ورود یا مقررات مالیاتی محلی هر کشور باشد. سرویس استارلینک RV نیز که اکنون با هزینه اشتراک ماهانه ۱۳۵ دلار در ماه عرضه می‌شود، به کاربر اجازه می‌دهد تجهیزات استارلینک خود را برای دسترسی به اینترنت پرسرعت با خود در مسافرت‌ها به همراه داشته باشد؛ حتی کاربر می‌تواند با خرید دیش گران‌تر، در حین حرکت نیز به اینترنت دسترسی داشته باشد. با این حال این قابلیت تنها در چند کشور محدود در جهان عرضه شده و سرعت اینترنت این سرویس در مقایسه با سرعت اینترنت کاربران خانگی استارلینک، کمتر است.

علاوه بر این‌ها، اسپیس‌ایکس صریحا اعلام کرده است افرادی که در خارج از آمریکا هستند، باید مطمئن شوند که استفاده از کیت استارلینک با قوانین محلی کشورشان سازگاری دارد. آن‌ها همچنین باید مسوولیت پرداخت هزینه‌های گمرکی و مالیات واردات را برعهده بگیرند. با این حال این شرکت هنوز اطلاعاتی از زمان عرضه سرویس رومینگ جهانی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک ارائه نکرده است.

اینترنت استارلینک در ماه‌های اخیر و به دنبال گسترش محدودیت‌های اینترنتی و فیلترینگ، روشی مطمئن و البته گران‌قیمت برای کاربران ایرانی جهت دسترسی به اینترنت آزاد و بدون فیلتر بوده است؛ روشی که تنها بعضی از کاربران ایرانی در ماه‌های اخیر توانستند از آن بهره ببرند.

ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت اسپیس‌ایکس طی پیام‌هایی که در حساب توییتری خود از کاربران ایرانی دریافت کرده بود، اعلام کرد که امکان دسترسی به اینترنت استارلینک را برای ایرانیان فراهم می‌کند. با این حال عیسی زارع‌پور پیش‌بینی کرده بود که سرویس استارلینک به این زودی‌ها در ایران فعال نخواهد شد و در این باره گفته بود: «استارلینک نمی‌تواند به این زودی دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای را برای ایرانی‌ها فراهم کند؛ چرا که سرویس‌شان کامل نیست.»، اما گویا پیش‌بینی وزیر درست از آب در نیامد؛ چرا که چندی پیش یک مقام مسوول در اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی، از فعال بودن ۸۰۰ دستگاه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک تا اواسط دی‌ماه در کشور خبر داد و ایلان ماسک نیز فعال بودن چندین دستگاه استارلینک را در ایران تایید کرد.

زارع‌پور دوباره در واکنش به فعالیت اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران، با تاکید بر لزوم رعایت قواعد سرزمینی ایران، بار دیگر به بحث ارائه اینترنت ماهواره‌ای در ایران اشاره کرد و گفت: «طبق قواعد اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU)، هر اپراتوری که قصد فعالیت در کشوری را دارد باید قوانین لندینگ رایت آن کشور را رعایت کند. ما این قواعد سرزمینی را که در کمیسیون تنظیم مقررات تصویب شده است، رسما ابلاغ کرده‌ایم؛ گفته‌ایم اگر این را رعایت کنید، ما استقبال می‌کنیم و منتظر پاسخ هستیم.»

با این اوصاف، استارلینک علاوه بر مشکلات و چالش‌هایی که برای فعالیت در ایران پیش روی خود دارد، کاربران ایرانی نیز برای دسترسی به این سرویس با چالش‌هایی مواجهند. کاربران ایرانی با وجود نرخ متغیر ارز برای خرید اشتراک ماهانه این سرویس و همچنین تجهیزات مورد نیاز آن ناچار به پرداخت هزینه‌های گزاف خواهند بود.