عقبگرد تلویزیون به سمت جاده خاکی!

شش ماهه دوم امسال و همزمان با رخداد‌های اجتماعی کشور، رویکرد تلویزیون در برنامه‌سازی تغییر کرد. نمود محسوس آن در مناسبت‌های شاد ملی و مذهبی به چشم آمد که برخلاف همیشه برنامه‌سازان، دست به عصا حرکت کردند. در ویژه برنامه‌های عید مبعث، اما ماجرا کمی متفاوت بود.

مورد اول| آن الگوی کلیشه‌ای

به گزارش هفت صبح، پیگیران تلویزیون اطلاع دارند که ایام شاد سال، شبکه‌های مختلف پر می‌شدند از ویژه برنامه‌های جورواجور. همه برنامه‌ها دکوری عظیم داشتند و به تناوب خواننده، ورزشکار، بازیگر و … مقابل مجریان قرار می‌گرفتند. انتقاد رسانه‌ها از این دست برنامه‌ها، عدم خلاقیت‌شان بود و البته هزینه‌های سرسام‌آور که به پای مهمان‌ها ریخته می‌شد. اوج این اتفاق در ویژه برنامه‌های تحویل سال و نیز شب یلدا رخ می‌داد و بعد از آن شبکه‌ها بار دیگر گرفتار رخوت می‌شدند. بار‌ها نوشتیم که تلویزیون چرا در چنین مناسبت‌هایی سراغ الگو‌های کلیشه‌ای می‌رود و چرا با یک برنامه‌ریزی ساده، از چنین ظرفیتی در طول سال بهره نمی‌برد؟

مورد دوم| عقبگرد

در چند مورد، مدیران تلویزیون اشاره کردند که باید ویژه برنامه‌ها از کلیشه دور شوند و تاکید داشتند نیازی به بریز و بپاش نیست. این تصمیم عملی نشد تا این که اوضاع اجتماعی تغییر کرد و شبکه‌ها چاره‌ای نداشتند جز تولید برنامه‌هایی با حضور مهمان‌های نه چندان مطرح. در مناسبت‌هایی مثل شب یلدا، روز پدر و … شاهد حضور چهره‌هایی مثل ابوالفضل پورعرب و مهران غفوریان روی آنتن بودیم و در مناسبت اخیر یعنی عید مبعث تعداد مهمان‌های شاخص برنامه‌ها بیشتر شد. هر چند هنوز برنامه سازان در زمینه دعوت از چهره‌ها دست به عصا حرکت می‌کنند. با این حال نتیجه‌ای که به‌دست آمد نشان می‌دهد همچنان برنامه‌سازان از الگو‌های نخ نما بهره می‌برند؛ چه در ساختار و چه در محتوا.

مورد سوم| آن چه گذشت

در عید مبعث شبکه یک ویژه برنامه «چشم روشنی» را روانه آنتن کرد و برنامه «سیمای خانواده» به شکل ویژه روی آنتن رفت. در شبکه تهران «به خانه برمی‌گردیم» ویژه برنامه عید مبعث بود و شبکه سه، در کنار «سلام صبح بخیر»، باز هم روی جذابیت «خودمونی» حساب باز کرد! مهدی یغمایی، یوسف صیادی، چنگیز حبیبیان، پیام عزیزی، فرهاد بشارتی، ابراهیم شفیعی و … از جمله خواننده‌ها و بازیگرانی بودند که در این برنامه‌ها حضور یافتند.

مثل چند برنامه مناسبتی اخیر، باز هم سهم بیشتر ویژه برنامه‌های عید مبعث به کارشناسان مذهبی، گروه‌های سرود، نماهنگ و آیتم‌های مرتبط اختصاص داشت. البته در ویژه برنامه «چشم روشنی» شبکه یک، بیننده‌ها شاهد یک رقص کردی بودند که این اتفاق معمولا به ندرت رخ می‌دهد. در مجموع الگوی این برنامه‌ها از همان کلیشه‌های همیشگی تبعیت می‌کرد؛ خواننده‌ها چند قطعه اجرا کردند؛ مجریان از بازیگران درباره عید مبعث، کار‌هایی که این روز‌ها در دست دارند و … پرسیدند. تمام خلاقیت برنامه‌سازی خلاصه می‌شود در «خودمونی» شبکه سه که قرار است با عروسک‌های جواد خیابانی و سید بشیر حسینی لبخندی به لب مخاطب بنشیند!

پیش‌تر نوشتیم دیالوگ‌هایی که میان این دو عروسک و مجری برنامه یعنی مهران رجبی رد و بدل می‌شود، دارای جذابیت نیستند. ویژه برنامه شبکه آموزش در عید مبعث هم با مهران رجبی شوخی کرد؛ او در قامت شرکت کننده در یک مسابقه روی خط برنامه آمد. عدم توانایی رجبی در پاسخ دادن به سوالاتی ساده و نیز اشاره مداوم مجری به حضور او در همه برنامه‌ها، از جمله تلاش‌های شبکه آموزش برای ایجاد فضایی مفرح بود!

مورد چهارم| آن چه خواهد آمد

به‌نظر می‌رسد دست برنامه‌سازان برای دعوت از برخی چهره‌های مطرح برای ویژه برنامه‌های نوروزی، نسبت به چند ماه اخیر بازتر شده است. با این حال بعید است اتفاقی که سال‌های پیش از نظر تعدد حضور چهره‌ها رخ داد، رقم بخورد. نه مدیران اجازه حضور «همه» را می‌دهند و نه طیفی از چهره‌ها حاضر به شرکت در برنامه‌ها می‌شوند. خبر بد این که با چنین الگو‌های دمدمه نمی‌توان برنامه‌هایی سرگرم کننده تحویل مخاطب داد. نوروز نزدیک است و خود می‌توانید حاصل دستپخت شبکه‌ها در تعطیلات ابتدایی سال را مشاهده کنید.