ستارههای زن سینمای ایران از همان بدو انقلاب به مواردی چالش برانگیز با مسئولان سینمایی، نهادهای نظارتی و مراجع قضایی بدل شدند. به شکل ذاتی موانعی در این ارتباط شکل میگرفت که به سختی قابل حل بودند. مهاجرت سوسن تسلیمی در سال ۶۶ از ایران، ممنوعالکاری یک ساله افسانه بایگان در دهه شصت، محدودیتی که در سال ۷۳ و سر فیلم چهره برای نیکی کریمی شکل گرفت، محدودیتهایی که ماهایا پتروسیان بسیار جوان در اوایل دهه هفتاد با آنها دست و پنجه نرم میکرد از جمله این موارد هستند.
به گزارش هفت صبح، در ده دوازده سال گذشته نیز ماجرای گلشیفته فراهانی و بعد هم مهناز افشار بر این پروسه مهر تایید زد. در آخرین مرحله این چالشهای ابدی و ازلی ترانه علیدوستی و هنگامه قاضیانی و پگاه آهنگرانی از دایره بازیگران حرفهای سطح اول سینمای ایران دور شدهاند که این موجب میشود دایره انتخاب بازیگرها مدام تنگتر و تنگتر شود. سه بازیگر نسل قبل سینمای ایران را از دایره این متن جدا کردهایم.
نیکی کریمی که احتمالا بیشتر به عنوان فیلمساز کار خواهد کرد و در جریان ناآرامیها چند استوری همدلانه گذاشت، هدیه تهرانی که با همان لحن خاص خود یکی دو پست گذاشت، اما طبق معمول به جریان غالب و ترند شده ناآرامیها نپیوست و بالاخره لیلا حاتمی که ترجیح داد به شکل کامل خود را از این امواج کنار بکشد و در انتظار اکران سه فیلمی باشد که با بازی او آماده اکران هستند. نگاهی داریم به دورنمای حضور ۶ ستاره اصلی سینمای ایران در آثار سال آینده.
سحر دولتشاهی. بازیگر ۴۳ ساله در اوج قله کاریاش بود. برنده سه سیمرغ نقشهای مکمل که در سریال میخواهم زنده بمانم، نمایش سی و سریال قورباغه خودش را به عنوان یکی از مهمترین ستارههای سینمای جدید ایران معرفی کرده بود. او بازیگر بسیار مسلطی است و از گزینههای اصلی هرپروژه مهم سینمایی در کشور محسوب میشود.
از او در ناآرامیهای پاییز تصاویر معدودی در خاطر داریم. ضبط پاسپورت او و همسرش همایون شجریان در فرودگاه امام و ممنوع الخروج شدنشان و حضور در محوطه زندان اوین وقتی که همراه چند بازیگر دیگر جویای وضعیت ترانه علیدوستی شده بودند. دولتشاهی در حال حاضر یک فیلم سینمایی آماده نمایش در کارنامه دارد. آیا او به فعالیت خود در سینمای ایران ادامه میدهد یا به همراهی همایون در کنسرتهایش اکتفا خواهد کرد؟
طناز طباطبایی. او هم پاداش سالها تلاش و درخشش در سینمای ایران را در یکی دو سال اخیر دریافت کرد و یک سیمرغ نقش دو برای شنای پروانه و بعد یک سیمرغ نقش یک برای بدون قرار قبلی. او در جریان ناآرامیها ترجیح داد سکوت کند و ردپایی از خود در فضای مجازی برجای نگذارد. این بازیگر ذاتی و خوش چهره و بسیار با استعداد دلباخته سینماست و به احتمال زیاد او را در فیلمهای کلید خورده در سال آینده خواهیم دید. طباطبایی ۴۲ ساله است هرچند به تازگی و در اصلاحات ویکی پدیایی سن او به ۳۹ سال تقلیل پیدا کرده است.
پریناز ایزدیار. جلوه او در جیران و استقبال نسبی مخاطبان موجب شد تا خط سیر مستقیم و صعودی او به عنوان ستاره اصلی سینمای روز ایران ادامه پیدا کند. حتی در میانه اعتراضات. بازیگر نقش دو در شهرزاد، با فیلمهایی مثل ابد و یک روز، متری شیش و نیم، سرخپوست، لتیان، هت تریک، مغز استخوان، خوک و… به ستارهای پرطرفدار در سینمای ایران بدل شد. او بازیگر خوبی است، اما تسلط او بر هنر بازیگری مطمئنا در اندازههای طناز طباطبایی و یا سحر دولتشاهی نیست.
از آن دسته بازیگرانی است که مورد علاقه دوربین قرار دارد. فیزیک مناسب و فن بیان خوب او و مشاوران و پشتیبانهای متنفذ راه او را در سینمای ایران هموار کرده است. او در ناآرامیهای پاییز به شکل محدودی در انتشار چند استوری مشارکت کرد، اما دغدغه اصلیاش مسائل محیط زیستی و حقوق حیوانات هستند. او در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ از بازگشت دوباره ترانه علیدوستی به صحنه سینما تا حدی دچار ضرر شد. وقتی سعید روستایی نقش اول برادران لیلا را به ترانه داد و وقتی از میانه فیلمبرداری فیلم تفریق ساخته مانی حقیقی کنار رفت و ترانه جایش را گرفت.
جالب این که در هردو فیلم قرار بود مقابل نوید محمدزاده بازی کند که پیش از این سه فیلم بسیار موفق در کنار هم داشتند. ایزدیار البته شاید با توجه به بازی طولانیاش در جیران، از این مسئله و کنار رفتن از این پروژهها استقبال هم کرده باشد. جیران مطمئنا به جز یک تجربه طولانی بازیگری، عواید مالی بسیار قابل توجهی برای پریناز ایزدیار در بر داشته است. از ایزدیار هیچ پروژه جدیدی در دسترس نیست. به احتمال زیاد او را هم در فیلمهای کلید خورده در سال آینده خواهیم دید. ایزدیار ۳۷ ساله است.
الناز شاکردوست. حضور الناز شاکردوست در ناآرامیها، انتشار یکی از بیمبناترین و عجیبترین پستهای اینستاگرامی بود که هیچ کس فلسفه چنین استنباط عجیبی از قانون اساسی را که پایه این پست شاکردوست قرار گرفته بود درک نکرد. شاکردوست در ۷ سال گذشته چهار نقشآفرینی درجه یک در فیلمهای خفهگی، وقتی که ماه کامل شد، ابلق و تی تی داشته است که نشانه استعداد حیرت انگیز و غریزی شاکردوست به عنوان یک بازیگر و خط حایلی میان او و گذشته شلوغش به عنوان یک بازیگر سینمای تجاری بوده است. حاصل این رفرم یک سیمرغ، دوتا نامزدی سیمرغ و دو تندیس جشن منتقدان سینما بوده است. شاکردوست کلا کم کار بوده است و باید ببینیم سال آینده به جریان اصلی سینمای ایران بازخواهد گشت یا نه. شاکردوست ۳۸ ساله است.
ترانه علیدوستی. بازگشت او به جریان اصلی سینما، پر از تنش و حادثه بود. سردمداری در حرکت بازیگران زن علیه آزار جنسی و بازی خیره کننده در دو فیلم بسیار خوب برادران لیلا و تفریق و حضور جنجالی در جشنواره کن. اما اکت سیاسیاش در پاییز ۱۴۰۱ و برداشتن حجاب از سرش، ادامه فعالیت او در سینما را از هردو طرف با موانعی بزرگ روبهرو کرده است. چه از طرف حاکمیت و البته مراجع قضایی و چه از طرف خود ترانه که با این اکت سیاسیاش، بعید است با پوششهای سابق راضی به بازی در جلوی دوربین باشد. ترانه علیدوستی دو دهه است که در سینمای ایران حضور دارد و در حال حاضر ۳۹ ساله است.
هانیه توسلی. برخلاف تصور کنش هانیه توسلی در ناآرامیها بسیار محتاطانه بود و به چند استوری ختم شد. او البته که در مراسم استقبال از ترانه علیدوستی هنگام آزادی از اوین حاضر بود. به هرحال او یکی از اعضای کمیته ۵ نفره حرکت سینماگران زن علیه آزارهای جنسی محسوب میشد. هانیه توسلی در حال حاضر سریال آکتور را در دست پخش دارد و شاید اکتهای محافظهکارانهاش به خاطر همین سریال بوده باشد. به احتمال زیاد هانیه توسلی در آثار سینمایی و سینمای خانگی سال آینده چهره یا در دسترس خواهد بود.
فرصتهای طلایی: هستی مهدوی، ماهور الوند، سارا بهرامی و پردیس احمدیه از جمله بازیگرانی هستند که به احتمال زیاد در گپ ایجاد شده در میان ستارگان زن، فرصت درخشیدن و حضور در آثار مهمتر را پیدا خواهند کرد و البته استعداد نوظهور سینمای ما یعنی صدف اسپهبدی.