چرا جای زخم روی پوست باقی می‌ماند؟

متخصص بیماری‌های پوست ضمن تشریح علل بروز اسکار یا جای زخم، نسبت به مصرف کرم‌های دست‌ساز موجود در فضای مجازی و عطاری‌ها هشدار داد.

پروین منصوری، درباره عوامل موثر بر باقی ماندن جای زخم روی پوست اظهار کرد: یکی از بقایای روند ترمیم زخم، به جا ماندن یا جای جوش خوردن زخم است که در پزشکی به آن «اسکار» گفته می‌شود. بروز اسکار به عوامل متعددی بستگی دارد از جمله این عوامل می‌توان به عمق زخم، زمان ترمیم زخم، نژاد فرد، محل زخم و رنگ پوست، اشاره کرد.

بروز جوشگاه زخم در چه افرادی شایع‌تر است؟

وی تصریح کرد: در سیاه‌پوستان، اسکار برجسته بیش از نژاد‌های دیگر ایجاد می‌شود؛ برخی نواحی بدن مانند چانه، شانه، بالای لب، سینه و پشت بدن نیز جزو نواحی هستند که خطر بروز جای زخم در آن‌ها بیش از سایر نواحی است. در افرادی که رنگ پوست تیره‌تری دارند نیز جوشگاه زخم بیشتر باقی می‌ماند.

انواع جای زخم

منصوری درباره انواع جای زخم افزود: اسکار‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند که یکی اسکار‌ها فرورفته و گود یا "آتروفیک" هستند. دسته دوم اسکار‌های برجسته قرمزرنگ یا "هایپرتروفیک" هستند که دو تا سه ماه پس از بهبود زخم‌های عمیق یا سوختگی ایجاد می‌شوند. سومین دسته "اسکار‌های کلوئیدی" هستند که مانند اسکار‌های هایپرتروفیک هستند، اما زائده‌هایی نیز از کنار محل زخم ایجاد می‌شود. اسکار‌های کلوئید معمولاً پس از ۶ ماه دیده می‌شوند در حالی که سایر اسکار‌ها پس از این مدت بهبود می‌یابند.

راه‌های درمان جوشگاه زخم

وی درمورد راهکار‌های درمان جوشگاه زخم بیان کرد: لیزر یکی از راه‌های درمان جوشگاه زخم است. از لیزر PDL برای درمان انواع اسکار می‌توان استفاده کرد. لیزر CO۲ فرکشنال نیز روشی است که در آن نور لیزر وارد بافت می‌شود و محیط سفت اسکار را از بین می‌بود که برای ترمیم اسکار‌های فرورفته و درمان اسکار‌های هایپرتروفیک و کلوئید استفاده می‌شود.

متخصص بیماری‌های پوست ادامه داد: «میکرونیدلینگ» و «مزونیدلنیگ» نیز از راهکار‌های درمانی دیگر برای از بین بردن جوشگاه زخم هستند که با ورود سوزن‌های ظریف به بافت، اسکار‌های ناشی از زخم، سوختگی، تصادفات و آکنه درمان می‌شود. با استفاده از مزونیدلینگ می‌توان محصولات دارویی مختلف، ویتامین‌ها، مواد روشن کننده، مواد گیاهی و ... را نیز وارد بافت کرد. همچنین می‌توان از نوردرمانی برای از بین بردن جوشگاه زخم و بازگرداندن رنگ بافت زخم شده استفاده کرد.

این درماتولوژیست درباره روش‌های دارویی درمان اسکار گفت: دارو‌ها و محصولات آرایشی و بهداشتی نیز برای ترمیم زخم مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله این محصولات، کرم‌های ترمیم‌کننده هستند که پس از انجام لیزر برای بیمار تجویز می‌شود تا روند ترمیم را تسریع کند. کرم‌های حاوی سیلیکون، ویتامین سی، زینک و ... نیز برای جلوگیری از بروز اسکار و ترمیم و درمان آن‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند.

هشدار نسبت به استفاده از کرم‌های دست‌ساز

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهراندرباره کرم‌های دست‌سازی که در فضای مجازی و عطاری‌ها تبلیغ می‌شوند نیز خاطرنشان کرد: امروزه کارخانه‌های سازنده محصولات آرایشی و بهداشتی از بسیاری از محصولات گیاهی برای ساخت کرم‌ها و مواد ترمیم کننده استفاده می‌کنند.

ساخت این محصولات بر اساس دوز موثر و غیرسمی محصولات گیاهی انجام می‌شود، اما در ساخت کرم‌های دست‌ساز این شرایط استاندارد رعایت نمی‌شود در حالی که برای ترکیب عصاره‌ها و مواد گیاهی باید فرمول مشخص و میزان معینی از این مواد را استفاده کرد. اگرچه گیاهان مفیدند، اما دوز خاصی از آن‌ها برای انسان مفید است و استفاده بیش از حد از یک ماده گیاهی در یک محصول ممکن است سمیت ایجاد کند.