ریسک‌های اقتصاد ۲۰۲۳

 نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد با هشدار مدیران شرکت‌ها و اقتصاددانان در داووس آغاز شد که نسبت به احتمال رکود جهانی در سال جاری هشدار دادند. براساس چشم‌انداز اقتصاددانان ارشد مجمع جهانی اقتصاد، دورنمای مالی۲۰۲۳ بسته به کشور هدف متفاوت خواهد بود.

به گزارش دنیای اقتصاد، تصویر کلی جهانی مبهم است و تقریبا ۲۰درصد از پاسخ‌دهندگان درحال حاضر احتمال وقوع رکود جهانی را زیاد می‌دانند؛ به‌طوری‌که دو برابر آماری که در نظرسنجی قبل در سپتامبر صورت گرفته بود، به‌دست آمده است؛ با این حال تفاوت قابل توجهی بین نتایج مناطق مختلف جغرافیایی وجود دارد.اکثر اقتصاددانان ارشد انتظار رشد متوسط یا قوی در خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب آسیا را دارند؛ درحالی‌که بیش از ۹۰درصد اقتصاددانان معتقدند رشد در آمریکا و اروپا ضعیف خواهد بود. مجمع جهانی اقتصاد هر سال افکار و انتظارات اقتصاددانان ارشد بخش دولتی و خصوصی را گرد هم می‌آورد و این نظرسنجی در نوامبر و دسامبر۲۰۲۲ انجام گرفته است.درحالی‌که رهبران تجاری در فرانسه، آلمان و انگلستان نسبت به بهبود رشد داخلی بدبین هستند، نسبت به توسعه جهانی بدبینی بیشتری دارند.

با این حال انگلستان به‌عنوان موقعیت منتخب تجاری با مدیران ارشد شایسته شناخته شده است که آن را در رتبه سومین کشور مهم برای رشد درآمد، پس از آمریکا و چین و برابر با آلمان قرار داده‌ است. انگلستان پیش از این هرگز رتبه‌ای بالاتر از چهارم نداشته است.از ۴۴۱۰ رهبر تجاری که توسط پرایس‌واترهاوس‌کوپرز (PWC)، شرکت چندملیتی خدمات حرفه‌ای بریتانیایی، در اکتبر و نوامبر سال گذشته مورد بررسی قرار گرفتند، ۷۳درصد پیش‌بینی کرده‌اند که رشد جهانی در ۱۲ماه آینده کاهش یابد. آمار به اندازه‌ای ناامیدکننده بوده است که از هر پنج مدیر، دو نفر ابراز نگرانی کرده‌اند که ممکن است شرکتشان تا پایان دهه دوام نیاورد.یک نظرسنجی جداگانه از اقتصاددانان ارشد که توسط مجمع جهانی اقتصاد منتشر شده است، نشان می‌دهد که دوسوم آنان انتظار رکود جهانی در ۲۰۲۳ را دارند و ۱۸درصد چنین رکودی را «بسیار محتمل» ارزیابی کرده‌اند. نگرانی مدیران جهانی احتمالا طی این هفته بازتاب بیشتری در رسانه‌ها خواهد داشت.

بیش از ۲۷۰۰مدیر اجرایی، بانکدار و اقتصاددان برای اولین‌بار پس از ژانویه۲۰۲۰ در اجلاس داووس سوئیس شرکت کرده‌اند. افزایش تورم در سال گذشته و متعاقب آن موج جهانی افزایش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی، بسیاری از اقتصادها را برای شرایط رکودی آماده کرده است.همچنین انتظار می‌رود که بحران‌های مختلفی بر فعالیت‌های تجاری در ۲۰۲۳ تاثیر بگذارد. ۹نفر از ۱۰پاسخ‌دهنده انتظار داشتند که تقاضای ضعیف و هزینه‌های استقراض بالا بر وضعیت شرکت‌ها تاثیر بگذارد و بیش از ۶۰درصد نیز به هزینه‌های مواد اولیه بالاتر اشاره کرده‌اند. با توجه به پیش‌بینی‌ها انتظار می‌رود چالش‌های پیش‌رو منجر به کاهش هزینه‌ها توسط کسب‌وکارهای چندملیتی شود.

در میان سوالاتی که از اقتصاددان شده بود ۸۶درصد انتظار داشته‌اند که شرکت‌ها هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهند، ۷۸درصد گفته‌اند ممکن است کارگران اخراج شوند و ۷۷درصد در نظر داشته‌اند که زنجیره‌های تامین بهینه شوند.به روایت مطالعات صورت‌گرفته، اقتصاددانان ارشد انتظار دارند در ۲۰۲۳ چشم‌انداز جهانی برای مشاغل چالش‌برانگیز باقی بماند. تمام شرکت‌کنندگان با رای ۱۰۰درصدی انتظار داشته‌اند که روندهای فعلی ژئوپلیتیک جهانی تا ترسیم مجدد نقشه فعالیت‌های اقتصادی در امتداد شکاف‌های جدید ادامه دهند. تغییر اقتصادی گسترده‌تر از طریق تجارت، سرمایه‌گذاری، نیروی کار و جریان‌های فناوری، تاثیر خواهد گذاشت و به این صورت چالش‌ها و فرصت‌های بی‌شماری را برای تجارت ایجاد خواهد کرد.

یکی از نتایج مثبت این گزارش طرح این مساله بود که انتظار نمی‌رود اختلالات زنجیره تامین باعث کاهش قابل توجهی در فعالیت تجاری در ۲۰۲۳ شود.باب موریتز، رئیس موسسه PWC، درباره نتایج به‌دست‌آمده از این نظرسنجی گفته است، سطح نگرانی در نظرسنجی صورت‌گرفته را می‌توان اغراق‌آمیز نامید. به گفته او، تصویر رکود قریب‌الوقوع در پیش‌بینی‌ها ساخته و پرداخته شده است و مردم مدت‌هاست که درگیر این خبر هستند. در مقایسه با بحران مالی در ۲۰۰۸، درحال حاضر روسای شرکت‌ها نگرانی‌های اقتصادی بیشتری دارند، با این‌حال مطمئن هستند که شرکت‌هایشان را در طول این رکود به درستی مدیریت خواهند کرد. اعتماد رهبران کسب‌وکارها به چشم‌انداز رشد شرکت‌ها بیشترین ضربه را خورده است؛ به‌طوری‌که از زمان بحران ۲۰۰۸ چنین ناامیدکننده نبوده است.

سازگاری یا مرگ؟

این نظرسنجی نشان داد که سه ریسک بزرگ امسال شامل تورم، نوسانات کلان اقتصادی و درگیری ژئوپلیتیک هستند. به گفته موریتز از PWC، شگفتی اصلی چشم‌انداز بلندمدت بوده است؛ به‌طوری‌که ۴۰درصد از مدیران اجرایی متقاعد شده‌اند که «اگر سازمانشان تغییر نکنند، در ۱۰سال آینده از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نخواهد بود.» سال گذشته، مدیران اجرایی نگران تهدیدهای سایبری، سلامت و تغییرات آب‌وهوایی بودند؛ بحران تغییرات آب‌وهوایی همچنان برای مدیران حیاتی است. درباره پرسنل، ۶۰درصد از روسای شرکت‌ها برنامه‌ای برای کاهش تعداد کارکنان ندارند، با این حال انتظار می‌رود که امسال نیز ریزش کارکنان زیاد باشد. موریتز معتقد است که قدرت اصلی در دست کارکنان حرفه‌ای خواهد بود.