درباره محله سرتخت چه می‌دانید؟/ کالبدشکافی یک میدان معروف و قدیمی‌

می‌خواهیم از محله سرتخت بگوییم؛ محله‌ای که قدمتش به اوایل دوران قاجار می‌رسد و با توجه به قرار گرفتنش در شهرری که یکی از آبادترین و غنی‌ترین شهر‌های ایران و محل تردد بزرگان و دادوستد‌های کلان بود، به مرور زمان رسیدگی به امور تجاری و داد و ستد‌های مردمی هم در آن رواج پیدا کرد.

به گزارش همشهری آنلاین، محله سرتخت در دوره قاجار به یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری تبدیل شده بود و بسیاری از تاجران شهر‌های دور و نزدیک به شهرری می‌آمدند. درباره وجه تسمیه محله هم گفته‌اند که، چون والی و حاکم شهر در میدانگاه این محله بر تخت می‌نشست و به امور و شکایات مردم رسیدگی می‌کرد به سرتخت شهره شد. سرتخت با وجود بافت قدیمی، هنوز از نظر اهالی بومی شهرری یکی از باارزش‌ترین و اصیل‌ترین مکان‌ها محسوب می‌شود. حتی بسیاری از مبارزان انقلابی، سیاسیون و عالمان از همین محله برخاسته‌اند.

در گذشته آب‌انبار بزرگ وسط میدان، قبرستان و حمام سرتخت از نماد‌های مهم این محله بودند. قوس برجسته آجرچینی این آب‌انبار در روزگار قدیم در وسط میدان، مکان مناسبی برای دور هم جمع شدن اهالی ایجاد کرده بود که خان و والی بر آن جلوس می‌کردند.

برآمدگی‌ای که به خاطر وجودآب‌انبار ایجاد شده بود مکان مناسبی برای نشستن پیرمرد‌ها بود و بچه‌ها در اطراف آن بازی می‌کردند. سقف آب‌انبار وسط میدان سرتخت از سطح زمین بالاتر بود. غروب‌ها اهالی روی آن می‌نشستند. درخت توت بزرگی وسط میدان بود که میخ‌طویله‌های زیادی در آن فرو رفته و محل مناسبی برای بستن چهارپایان بود. آب روانی که از میدان می‌گذشت همه را گرد خود جمع می‌کرد. جشن‌های محلی مثل جشن نیمه شعبان در این محل برگزار می‌شد. معرکه‌گیر‌ها هم از میدان سرتخت بی‌نصیب نمی‌ماندند. نقال‌ها روی آب‌انبار نقالی می‌کردند و جمعیت سبیل‌تاسبیل دور آن‌ها جمع می‌شدند.

عکس جدید از آب‌انبار متروکه حمام سرتخت

«سیدغلامعلی غفوری‌فرد»، دبیر ستاد بافت‌های تاریخی و باستانی شهرداری منطقه۲۰، می‌گوید: «تا قبل از لوله‌کشی آب و گازکشی آب، این آب‌انبار با آب نهر‌ها پر می‌شد و آب مورد نیاز حمام را تأمین می‌کرد، اما با بازسازی حمام قدیمی، دیگر این آب انبار هم ور افتاد. حمام بازسازی شده، با شکل و شمایل حمامی معمولی همچنان فعال است و آب‌انبار قدیمی هم به صورت متروکه در وسط حیاط پشتی حمام قرار دارد.»